Северскі Данец

рака ва Ўкраіне і Расеі

Се́верскі Дане́ц, Паўночны Дане́ц[1][2] (па-ўкраінску: Сіверський Донець, па-расейску: Северский Донец) — рака поўдня Ўсходне-Эўрапейскай раўніны, працякае празь Белгародзкую і Растоўскую вобласьці Расеі, а таксама Харкаўскую, Данецкую і Луганскую вобласьці Ўкраіны, правы (найбольшы) прыток Дону. Сёмая па велічыні рака Ўкраіны і найважнейшая крыніца прэснай вады на ўсходзе гэтай краіны.

Рака
Северскі Данец

укр. Сіверський Донець
Северскі Данец пад Шапілавым
Северскі Данец пад Шапілавым
Агульныя зьвесткі
Выток Сярэднерасейскае ўзвышша
Вышыня вытоку 200 м
Вусьце Дон
Вышыня вусьця 5,5 м
Каардынаты вусьця 47°36′2″ пн. ш. 40°53′50″ у. д. / 47.60056° пн. ш. 40.89722° у. д. / 47.60056; 40.89722Каардынаты: 47°36′2″ пн. ш. 40°53′50″ у. д. / 47.60056° пн. ш. 40.89722° у. д. / 47.60056; 40.89722
Краіны басэйну Расея, Украіна
Вобласьці Харкаўская вобласьць, Данецкая вобласьць, Луганская вобласьць, Белгародзкая вобласьць і Растоўская вобласьць
Даўжыня 1053 км
Сярэднегадавы сьцёк 4,5 км³
Плошча басэйну 98900 км²
Месцазнаходжаньне
Северскі Данец на мапе
Басэйн Северскага Данцу
Асноўныя прытокі
Левыя
Правыя

Назва і этымалёгія

рэдагаваць
 
Назвы басэйну ў працах старажытнагрэцкіх дасьледнікаў: Танаіс упадаў у Меатыс

Вядомыя назвы ракі:

  • Танаіс
  • Данец[3][4]
  • Северскі Данец[4][5][6]
  • у XVII—XVIII стагодзьдзях — Севярны Данец
  • памылковая назва Северны Данец — праз скарачэньне Сев. Данец

Назву рака атрымала дзякуючы таму, што цякла зь Северскага княства, у адрозьненьне ад вытокаў Дону[4][5], пра што і піша вандроўнік XVI стагодзьдзя Алясандра Гваньіні:

  Ёсьць таксама іншы Дон, меншая рака, якая бярэ свой пачатак у Северскім княстве, а называецца Северскі Данец. Гэтая рака вышэй за Азоў упадае ў вялікі Дон[6][7].  
  1. ^ Баевікі ЛНР заявілі пра знішчэнне ўкраінскага плацдарму перад Луганскам / Наша Ніва, 01.09.2014
  2. ^ Віцебская абластная бібліятэка
  3. ^ Н. Є. Михайличенко. Взаємодія гідронімії та ойконімії (на матеріалі Центрального та Східного регіонів України // Λογος όνομαστική № 1 (3), 2009, с. 36-41
  4. ^ а б в Муромцев І. Словотворчі типи гідронімів (басейн Сіверського Дінця). — К.: Наукова думка, 1966. — 104 с.
  5. ^ а б І. Ю. Саратов. Слово про Сіверський Донець // Вечірній Харків, 1975, 15 травня (Природа і ми)
  6. ^ а б Олександр Гваньїні. Хроніка Європейської Сарматії. 2-ге видання, доопрацьоване. Упорядкування та переклад з польської о. Юрія Мицика. (Переклад здійснено за виданням: Aleksander Gwagnin. Kronika Sarmacyey Europskiej, przetłumaczona przez Paszkowskiego. Kraków, 1611). Київ: Видавничий дім «Києво-Могилянська академія», 2009. — 1008 с. // Книга VII. Хроніка Великого князівства Московського і держав, які до нього належать. стор. 584
  7. ^ Олександр Гваньїні. «Хроніка європейської Сарматії». — Видавничий дім «Києво-Могилянська академія» // «Дзеркало тижня. Україна», 14 грудня 2007

Літаратура

рэдагаваць

Вонкавыя спасылкі

рэдагаваць