Рандэль (паэзія)

Рандэ́ль (па-француску: rondel, ад rond — круглы) — адна з так званых цьвёрдых формаў лірычнай паэзіі. Зьявіўся ў Францыі ў XIV стагодзьдзі.

Складаецца з 13 радкоў, мае наступную структуру: парадак рыфмаў — A-B-b-a a-b-A-B a-b-b-a-A, дзе вялікімі літарамі вызначаны супадаючыя радкі. Вылучаецца таксама падвоены рандэль, які складаецца з 16 радкоў з рыфмоўкай A-B-B-A a-b-A-B a-b-b-a A-B-B-A.

Узьнік гэты верш у старафранцускай паэзіі, затым перайшоў у ангельскую і іншыя эўрапейскія літаратуры. У канцы XIX — пачатку XX ст. рандэль даволі часта выкарыстоўвалі сымбалісты. У беларускую літаратуру рандэль увёў Максім Багдановіч. Прыкладам можа быць яго верш «На могілках» (1913):

Амур і сумны і прыгожы

Стаіць з павязкай на вачах

Ля склепу. Часам лёгкі пах

Сюды даносіцца ад рожы.

Паўсюль крыжы, вянкі... Чаго жа

Тут, дзе магілы, сьцень і прах,

Амур і сумны і прыгожы

Стаіць з павязкай на вачах?

І ціха думаў я: быць можа,

Любоў, палёгшы у трунах,

Перамагла і сьмерці жах!

Спачніце ж! Вечна на старожы

Амур і сумны і прыгожы.

Літаратура

• Вячаслаў Рагойша. Паэтычны слоўнік / Т. А. Гарбачэўская. — 3-е выд., дапрац. і дапоўн.. — Менск: Беларуская навука, 2004. — 576 с. — 2000 ас. — ISBN 985-08-0598-6
• Вячаслаў Рагойша. Тэорыя літаратуры ў тэрмінах. — Менск: Беларуская энцыкляпэдыя, 2001. — 384 с. — 1000 ас. — ISBN 985-11-0197-4