Мікіта Бялых
Мікі́та Ю́р’евіч Бялы́х (нар. 13 чэрвеня 1975, Перм, Расея) — расейскі дзяржаўны дзяяч, палітык і эканаміст. Губэрнатар і старшыня ўрада Кіраўскай вобласьці (2009-2016). Кандыдат эканамічных і гістарычных навук.
| Мікіта Бялых | |
| па-расейску: Никита Юрьевич Белых | |
 | |
| 15 студзеня 2009 — 28 ліпеня 2016 | |
| Папярэднік | Nikolay Shaklein[d] |
| Наступнік | Alexei Kuznetsov[d] |
| 9 сьнежня 2001 — 15 студзеня 2009 | |
| Асабістыя зьвесткі | |
| Нарадзіўся: |
13 чэрвеня 1975[1] (49 гадоў) |
| Партыя: |
|
| Маці: | Зінаіда Бялых[d] |
| Адукацыя: | |
| Узнагароды: | |
У 1998 годзе быў запрошаны ў Пермскую фінансава-вытворчую групу на пасаду віцэ-прэзыдэнта. У 2004-2005 гадах працаваў намесьнікам губэрнатара Пермскай вобласьці, раней, у 2001 годзе, быў абраны паслом Заканадаўчага сходу Пермскай вобласьці. З 2005 па 2008 гады — лідэр партыі "Саюз правых сіл», раней — старшыня пермскага абоаснога аддзяленьня партыі «Саюза правых сіл», з 2004 году ўваходзіў у склад Краёвай палітычнай рады партыі «СПС». У 2006 годзе абраны паслом Заканадаўчага сходу Пермскага краю па сьпісе «СПС». У 2008 годзе прымаў удзел у стварэньні ОДД «Салідарнасць». Старшыня Кіраўскага аддзяленьня Расейскага ваенна-гістарычнага таварыства.
Празь месяц пасьля ўзбуджэньня крымінальнай справы, 28 ліпеня 2016 году, звольнены з пасады губэрнатара прэзыдэнтам РФ Уладзімерам Пуціным у сувязі са стратай даверу. 1 лютага 2018 году прысуджаны судом да 8 гадоў пазбаўленьня волі ў калёніі строгага рэжыму і штрафу звыш 48 млн рублёў. Абарона і абвінавачваньне будуць аспрэчваць гэтае рашэньне.
Паходжаньне
рэдагавацьМікіта Юр’евіч Бялых нарадзіўся 13 чэрвеня 1975 году ў Пермі. Бацька — Юры Аляксеевіч Бялых, кандыдат тэхнічных навук, быў галоўным мэталюргам ў «маторабудаўнічым канструктарскім бюро (МКБ)» на заводзе ім. Сьвярдлова (ААТ «Авіярухавікоў»), памёр, калі Мікіту было 16 гадоў. Маці — Зінаіда Дзьмітрыеўна Бялых, выкладчык унівэрсытэту, дырэктар ліцэя пры ПДУ (Пермскага дзяржаўнага ўнівэрсытэту), кандыдат хімічных навук, заслужаны работнік вышэйшай школы РФ. Старэйшы брат Аляксандар (нар 18 жніўня 1971 году) з 2009 году па 2015 год — пракурор Пермскага краю.
Мікіта Бялых — выпускнік школы № 9 ім. Пушкіна зь фізыка-матэматычным ухілам. Скончыў эканамічны і юрыдычны факультэты Пермскага дзяржаўнага ўнівэрсытэту, паступіў у асьпірантуру, праходзіў стажыроўку ў Оксфардзе. Працаваў журналістам на тэлебачаньні. У 1993 годзе заснаваў інвэстыцыйную кампанію «Фін-Іст». У ліпені 1998 году стаў віцэ-прэзыдэнтам Пермскай фінансава-вытворчай групы. Тады ж увайшоў у склад праўленьня ПФПГ.
Сям’я
рэдагавацьЖанаты. Жонка Белых Кацярына Ігараўна. Трое сыноў ад першага шлюбу. Старэйшы сын, Юры, навучаецца ў Вялікабрытаніі, малодшыя — блізьняты Сьцяпан і Аляксандар — жывуць з маці ў Пермі.
Грамадзкая дзейнасьць
рэдагавацьСаюз правых сіл
рэдагавацьУ 1998 уступіў у рух «Новая сіла», арганізаванае Сяргеем Кірыенкам. Пазьней яно ўвайшло ў Саюз правых сіл пры яго ўзьнікненьні. У 2001 годзе Бялых стаў старшынём абласной арганізацыі партыі Саюз правых сіл. 9 сьнежня 2001 году быў абраны паслом Заканадаўчага сходу Пермскай вобласьці. Працаваў намесьнікам старшыні камітэта па эканамічнай палітыцы і падатках, быў чальцом дэпутацкіх груп «Прамыслоўцы Прыкам'я» і «Саюз правых сіл». У сакавіку 2004 году ўжо пасьля таго, як губэрнатар Пермскай вобласьці Юры Трутнеў перайшоў на пасаду міністра прыродных рэсурсаў, Алег Чыркуноў прызначыў Бялых намесьнікам губэрнатара Пермскай вобласьці.
28 мая 2005 году Белых быў абраны старшынём партыі Саюз правых сіл: кандыдатура была падтрымана 156 пасламі, супраць прагаласавалі 46. 31 траўня падаў у адстаўку з пасады віцэ-губэрнатара Пермскай вобласьці. У сьнежні 2006 году абраны паслом Заканадаўчага сходу Пермскага краю па сьпісе СПС. 17 сьнежня 2007 году падаў у адстаўку з пасады старшыні партыі СПС, але адразу ж быў пераабраны.
У верасьні 2005 году падтрымаў саюз СПС з «Яблыкам» на выбарах у Маскоўскую мескую думу ў сьнежні.
26 верасьня 2008 году Бялых абвясьціў аб сыходзе з пасады старшыні Саюза правых сіл і выхадзе з партыі. Выконваючым абавязкі старшыні СПС прызначаны Леанід Гозман. Барыс Нямцоў заявіў «Я з павагай стаўлюся да вырашэння Мікіты Бялых, якое азначае тое, што ён не хоча ўдзельнічаць у такім фальш-праекце. Зараз СПС стане марыянеткавай партыяй, кіраванай крамлёўскімі панамі і ў гэтай партыі я напэўна не застануся». У сваім ЖЖ Белых напісаў, што не бачыць сябе ў праекце Крамля, не верыць у дэмакратычную мадэрнізацыю краіны зьверху і не лічыць, што дзяржава павінна кіраваць партыямі.
8 сьнежня 2008 году Прэзыдэнт Расейскай Фэдэрацыі Дзьмітрыяў Мядзьведзеў унёс кандыдатуру Бялых на разгляд Заканадаўчага сходу Кіраўскай вобласьці для надзяленьня яго паўнамоцтвамі губэрнатара Кіраўскай вобласьці. 11 сьнежня 2008 году на пасяджэньні Заканадаўчага сходу Пермскага краю Мікіта Бялых склаў дэпутацкія паўнамоцтвы ў сувязі з вылучэньнем яго кандыдатуры на пасаду губэрнатара Кіраўскай вобласьці. Разам з тым, з Страсбурскага суда не была адкліканая яго позва да Расеі аб канфіскацыі ў СПС накладаў агітацыйных матэрыялаў.
18 сьнежня 2008 году рашэньнем Заканадаўчага сходу Кіраўскай вобласьці (45 галасоў — «за», 4 — "супраць", 3 — «устрымаліся») надзелены паўнамоцтвамі губэрнатара Кіраўскай вобласьці. Праз два дні Бялых пакінуў апазыцыйны рух «Салідарнасць». Інаўгурацыя прайшла 15 студзеня 2009 году ў драмтэатры гораду Кірава. Таксама Н. Бялых сумяшчаў пасаду старшыні ўрада Кіраўскай вобласьці.
З 2009 году па 2014 гады пастаянны госьць штотыднёвай праграмы «Дзённік губэрнатара» на радыёстанцыі «Эхо Москвы», раней — вядучы сваёй спартовай праграмы «Адной правай».
15 студзеня 2010 году Мікіта Бялых даў справаздачу аб выніках першага году працы губэрнатарам Кіраўскай вобласьці, апублікаваўшы поўны сьпіс сваіх абяцаньняў і справаздачу па ім. Таксама на афіцыйным сайце Ўрада Кіраўскай вобласьці былі разьмешчанай справаздачы ўсіх органаў выканаўчай улады аб рабоце ў 2009-м годзе.
27 красавіка 2011 году Бялых суправаджаў пасла Латвіі Эдгара Скуя ў месца пахаваньня вязьняў ВятЛага, дзе загінула шмат вязьняў з Латвіі.
У рамках крымінальнай справы па факце продажу Ўрадам Кіраўскай вобласьці ў 2010 годзе 25,5% акцый ААТ «Уржумскі спіртагарэлачны завод» Кіраўскага вытворча-гандлёваму холдынгу "Сістэма" Глёбус "» па істотна заніжанай цане 29 студзеня 2013 года ў працоўным кабінеце і па месцы жыхарства Мікіты Бялых былі праведзены ператрус , а 30 студзеня ён быў дапытаны ў якасці сведкі.
Паводле рэйтынгу сайта goslyudi.ru, нейкі час з'яўляўся адным з самых папулярных политблогеров Расеі. 14 студзеня 2014 года губэрнатарскі паўнамоцтвы Мікіты Бялых скончыліся. Уладзімер Пуцін прызначыў яго часова выконваючым абавязкі губэрнатара да правядзення выбараў 14 верасня. Бялых ішоў на выбары як самавылучэнец пры падтрымцы партыі Адзіная Расея. У выніку выбараў быў пераабраны на другі тэрмін.
Крымінальная справа
рэдагаваць24 чэрвеня 2016 года Мікіта Белых быў затрыманы ў Маскве, у рэстаране гандлёва-офіснага цэнтра «Lotte Plaza» на Новым Арбаце, пры атрыманьні пазначаных 100 тысячаў эўра (па іншых дадзеных — 150 тысячаў эўра). Затрыманьне губэрнатара зрабілі сьледчыя СКР і супрацоўнікі ФСБ. Па версіі Сьледчага камітэта, грошы (агульнаю вартасьцю 400 тысячаў эўра) належылі губэрнатару «за здзяйсненне дзеянняў на карысць хабарадавальніка і кантраляваных ім АТ" Новавяцкі лыжны камбінат "і ТАА"Лесагаспадарчая кіруючая кампанія ", а таксама за агульнае заступніцтва і папушчальніцтва па службе пры ажыцьцяўленьні ўрадам Кіраўскай вобласьці кантролю за ходам рэалізацыі прадпрыемствамі інвэстыцыйных праектаў і вядзеньні прадпрымальніцкай дзейнасьці на тэрыторыі Кіраўскай вобласьці». Па дадзеным факце была ўзбуджаная крымінальная справа.
Грошы губэрнатару, папярэдне зьвярнуўшыся ў праваахоўныя органы, перадаваў грамадзянін Нямеччыны Юры Зудхаймэр, раднік рады дырэктараў "Новавяцкага лыжнага камбіната» (НЛК), які праходзіць па справе сьведкай. Раней прэс-сакратар Сьледчага камітэта Ўладзімер Маркін паведамляў, што Бялых зьяўляецца адзіным затрыманым па справе, і ў сьледзтва няма прэтэнзіяў да асобаў, перадаваўшых грошы губэрнатару.
25 чэрвеня 2016 году Сьледчы камітэт Расеі прад’явіў Мікіту Бялых абвінавачаньне ў атрыманьні хабару ў асабліва буйным памеры. У той жа дзень Басманным судом гораду Масквы ён быў арыштаваны на два месяцы.
З залы суда абвінавачаны быў дастаўлены ў СІЗА Ляфортава. Пасьля арышту Бялых абавязкі губэрнатара Кіраўскай вобласьці выконваў яго намесьнік Аляксей Кузьняцоў.
Звальненьне з пасады
рэдагаваць28 ліпеня 2016 году прэзыдэнт Расеі Ўладзімер Пуцін вызваліў Бялых ад пасады губэрнатара Кіраўскай вобласьці з фармулёўкай «у сувязі са стратай даверу». Выконваючым абавязкі губэрнатара быў прызначаны кіраўнік Фэдэральнай службы дзяржаўнай рэгістрацыі, кадастра і картаграфіі (Росрэестар) Ігар Васільеў, які пазьней, у верасьні 2017 году, перамог на выбарах кіраўніка Кіраўскай вобласьці.
Бок абароны настойвае на невінаватасьці былога губэрнатара. Так, па сьцьвярджэньні сьледчага Руслана Мухачэва, які падтрымліваў у судзе хадайніцтва аб арышце Бялых, у ходзе допыту той сказаў, што атрыманыя ім частка грошай (раней атрыманыя, г. зн. безнаяўныя грошы, пра тое што гаворка ідзе пра безнаяўнасьць сьледчы ад прэсы хаваў у сакрэце) прызначаліся для патрэб гораду Кірава (паводле некаторых зьвестак, у ходзе судовага паседжаньня Бялых пацьвердзіў гэтыя паказаньні; паводле іншых, — на гэтую тэму не выказаўся, згодна з трэцім ён катэгарычна адмаўляў атрыманьне наяўных грошай, пайшоўшы з-за гэтага нават нагаладоўку). Адвакат экс-чыноўніка Сяргей Цяцерын назваў тое, што здарылася правакацыяй і заявіў, што Бялых грошы ў рукі не браў, але яны былі «спонсарскай дапамогай у пазабюджэтны гарадской фонд для рэканструкцыі аб'ектаў у Кіраўскай вобласці». Адвакат Вадзім Прохараў зьяўленьне фарбы на руках экс-губэрнатара патлумачыў тым, што Бялых павітаўся з чалавекам, які дакранаўся да пазначаным купюраў.
22 сакавіка 2017 году арышт падоўжаны судом на тры месяцы. У той жа дзень Сьледчы камітэт Расеі прад’явіў Бялых новае абвінавачваньне ў хабарніцтве па іншым эпізодзе.
22 жніўня 2017 году ў Прэсьненскім судзе Масквы заплянаванае папярэдняе слуханьне па крымінальнай справе, інкрымінаваны яму артыкул 290 КК РФ «Атрыманне хабару ў асабліва буйным памеры» прадугледжвае максымальнае пакараньне ў выглядзе 15 гадоў пазбаўленьня волі.
Раней, у ліпені 2016 году Бялых зьвярнуўся з хадайніцтвам на дазвол правесьці шлюб у СІЗА, яго жонка — Кацярына Ігараўна Бялых (нар. 1986), жыве ў Маскоўскае вобласьці, скончыла філязофскі факультэт МДУ.
6 сьнежня 2017 году ў судзе былі апытаныя сьведкі абвінавачваньня.
26 студзеня 2018 году выступіў з «апошнім словам», віну не прызнаў.
1 лютага 2018 году Прэсьненскі суд прызнаў Бялых вінаватым у атрыманьні хабараў. Бялых асуджаны на 8 гадоў пазбаўленьня волі ў калёніі строгага рэжыму і штрафу звыш 48 млн рублёў.