Мурашкі (вусякі)

Мурашкі
	Мурашкі
Клясыфікацыя
Надцарства	Эўкарыёты
Царства	Жывёлы
Тып	Чэлясаногія
Кляса	Вусякі
Атрад	Балонкавакрылыя
Сямейства	Мурашкі
Бінамінальная намэнклятура
	Arthropoda
	Мурашкі на Віківідах Мурашкі ў Вікісховішчы ITIS 154193 · NCBI 36668

Мурашкі (па-лацінску: Arthropoda) — сямейства грамадзкіх вусякоў атрада перапонкавакрылых, да якога таксама ставяцца восы і пчолы. Адносяцца да ліку найболей распаўсюджаных вусякоў, даволі цікавы сваёй арганізацыяй супольства. Навука, якая займаецца вывучэньнем мурашак, называецца мірмэкалёгіей. Мурашкі эвалюцыянавалі ад восападобнага продка ў крэйдавы пэрыяд, каля 140 мільёнаў гадоў таму.

Мурашкі ўтвараюць калёніі, якія вар’іруюцца ў памерах ад некалькіх дзесяткаў драпежных асобаў, якія жывуць у невялікіх натуральных поласьцях да высокаарганізаваных калёніяў, якія могуць займаць вялікія тэрыторыі і складаюцца зь мільёнаў арганізмаў. У вялікіх калёніях асобныя мурашкі адносяцца да розных «кастаў», як то бяскрылыя самкі, жаўнеры, працоўнікі і іншыя спэцыялізаваныя групы^[1]^[2]. Калёніі часам разглядаюцца як супэрарганізм, бо мурашкі ў іх дзейнічаюць як адзінае цэлае, калектыўна працуючы разам на падтрымку жыцьцядзейнасьці калёніі^[3]^[4].

Мурашкі калянізавалі амаль кожны вучастак сушы на Зямлі. Адзінымі месцамі, пазбаўленыя мурашкаў, зьяўляюцца Антарктыда і некалькі аддаленых або негасьцінных астравоў, зь цяжкімі ўмовамі жыцьця. Мурашыныя калёніі квітнеюць у большасьці экасыстэмаў, а таксама могуць утвараць да 15—25% ад біямасы жывёлаў на пэўнай тэрыторыі^[5]. Іхны посьпех выжываньня ў розных асяродзьдзях атаесамляецца зь іхнай сацыяльнай арганізацыяй і іхнай здольнасьцю зьмяняць асяродзьдзе пражываньня, задзейнічаць рэсурсы, і здольнасьць да самаабароны.

Мурашынае супольства практыкуе падзел працы, зносіны паміж асобамі, і здольнасьць вырашаць складаныя задачы^[6]. Гэтыя паралелі з чалавечымі супольнасьцямі ўжо даўно зьяўляецца крыніцай натхненьня і прадметам дасьледаваньняў. Шматлікія чалавечыя культуры выкарыстоўваюць мурашак ў ежу, для атрыманьня лекаў і рытуалаў. Некаторыя віды высока цэняцца ў ролі біялягічных сродкаў барацьбы з шкоднікамі.

Глядзіце таксамаРэдагаваць

Camponotus herculeanus

КрыніцыРэдагаваць

^ Fisher BL, Bolton B (26 July 2016). «Ants of Africa and Madagascar: A Guide to the Genera». University of California Press. — С. 24. — ISBN 9780520290891.
^ Singh R (2006). «Elements of Entomology». Rastogi Publications. — С. 284. — ISBN 9788171336777.
^ Oster GF, Wilson EO (1978). «Caste and ecology in the social insects». Princeton University Press, Princeton. — С. 21—22. — ISBN 0-691-02361-1.
^ Flannery T (2011). «A Natural History of the Planet». Grove/Atlantic, Inc. — С. 79. — ISBN 978-0-8021-9560-9.
^ Schultz TR (December 2000). «In search of ant ancestors». Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America. 97 (26): 14028–9. Bibcode:2000PNAS...9714028S. doi:10.1073/pnas.011513798. PMC 34089. PMID 11106367.
^ Dicke E, Byde A, Cliff D, Layzell P (2004). A. J. Ispeert, M. Murata, N. Wakamiya, eds. «An ant-inspired technique for storage area network design». Proceedings of Biologically Inspired Approaches to Advanced Information Technology: First International Workshop, BioADIT 2004 LNCS 3141: 364—379.

Вонкавыя спасылкіРэдагаваць

Мурашкі (вусякі) — сховішча мультымэдыйных матэрыялаў

AntBase. Таксанамічная база зьвестак.
Форум пра мурашоў. AntStore.
Мурашкі. AntClub.

Гэта — накід артыкула пра біялёгіі. Вы можаце дапамагчы Вікіпэдыі, пашырыўшы яго.

[1] Fisher BL, Bolton B (26 July 2016). «Ants of Africa and Madagascar: A Guide to the Genera». University of California Press. — С. 24. — ISBN 9780520290891.

[2] Singh R (2006). «Elements of Entomology». Rastogi Publications. — С. 284. — ISBN 9788171336777.

[3] Oster GF, Wilson EO (1978). «Caste and ecology in the social insects». Princeton University Press, Princeton. — С. 21—22. — ISBN 0-691-02361-1.

[4] Flannery T (2011). «A Natural History of the Planet». Grove/Atlantic, Inc. — С. 79. — ISBN 978-0-8021-9560-9.

[5] Schultz TR (December 2000). «In search of ant ancestors». Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America. 97 (26): 14028–9. Bibcode:2000PNAS...9714028S. doi:10.1073/pnas.011513798. PMC 34089. PMID 11106367.

[6] Dicke E, Byde A, Cliff D, Layzell P (2004). A. J. Ispeert, M. Murata, N. Wakamiya, eds. «An ant-inspired technique for storage area network design». Proceedings of Biologically Inspired Approaches to Advanced Information Technology: First International Workshop, BioADIT 2004 LNCS 3141: 364—379.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]