Лю Сяабо

Лю Сяабо
	Лю Сяабо
Дата нараджэньня	28 сьнежня 1955[…]
Месца нараджэньня	Чанчунь, Кітай;
Дата сьмерці	13 ліпеня 2017[…] (61 год)
Месца сьмерці	Шэньян[d], Кітай;
Прычына сьмерці	гастраэнтэрыт
Месца вучобы	Цзыліньскі ўнівэрсытэт[d] (1982); Пэкінскі пэдагагічны ўнівэрсытэт[d] (1984); Пэкінскі пэдагагічны ўнівэрсытэт[d] (1988); Пэкінскі ўнівэрсытэт; High School Attached to Northeast Normal University[d];
Занятак	паэт, пісьменьнік, праваабаронец, літаратурны крытык
Навуковая сфэра	літаратурная крытыка
Месца працы	Калюмбійскі ўнівэрсытэт; Унівэрсытэт Джонза Гопкінза[d];
Узнагароды	прэмія Германа Кестэна[d] (2010) прэмія «Чалавек чалавеку»[d] (2008) прэмія „Адзінае чалавецтва“[d] (2012) мэдаль Джузэпэ Моты[d] (2010) прэмія ПЭН/Барбары Голдсьміт „Свабода пісьма“[d] (2009) Fondation de France Prize for press freedom defender[d] (2004) Human Rights Press Award[d] (2004, 2005, 2006)
	Лю Сяабо ў Вікісховішчы

Лю Сяабо (па-кітайску: 劉曉波; 28 сьнежня 1955, Чанчунь — 13 ліпеня 2017) — кітайскі праваабаронца. Ляўрэат Нобэлеўскай прэміі міру 2010 году.

Жыцьцяпіс

Вывучаў літаратуру, займаўся выкладаньнем. Удзельнічаў у падзеях на плошчы Цяньаньмэнь у 1989 годзе. Адседзеў 5 гадоў у зьняволеньні. З 2003 году ўзначальваў кітайскі ПЭН-цэнтар. Падпісаў Хартыю-08 з патрабаваньнем дэмакратычных рэформаў.

Пасьля гэтага 8 сьнежня 2008 году, за два дні да заплянаванай публікацыі хартыі, быў арыштаваны. У сьнежні 2009 году быў асуджаны да 11 гадоў зьняволеньня за «падбухторваньне да падрыву дзяржаўнага ладу»^[7].

Гэтае рашэньне было асуджана з боку Эўразьвязу, ЗША і Вярхоўным камісарам ААН па правах чалавека, а ў пачатку 2010 году Вацлаў Гавэл, Далай-лама XIV і іншыя асобы вылучылі яго на атрыманьне Нобэлеўскай прэміі, пасьля чаго прадстаўнік МЗС Кітаю заявіў, што прысуджэньне яму прэміі было б «цалкам памылковым».

Нобэлеўская прэмія міру была прысуджана Лю Сяабо^[8]^[9]. У Нобэлеўскім камітэце заявілі, што ўганаравалі Лю Сяобо за яго высілкі ў барацьбе за правы чалавека ў Кітаі апошнія 20 гадоў.

Пэкін разгарнуў шырокую кампанію з мэтаю сарваць сарваць цырымонію ўручэньня прэміі. Ад удзелу ў цэрымоніі адмовіліся амбасадары Кубы, Іраку, Казахстану, Марока і Расеі^[10]. 7 сьнежня Нарвэскі нобэлеўскі камітэт паінфармаваў, што Кітай і яшчэ 18 краінаў адмовіліся ўзяць удзел у цырымоніі ў гонар ляўрэата Нобэлеўскай прэміі міру Лю Сяобо. Як паведамляецца, сярод краінаў, прадстаўнікоў якіх ня будзе ў Осьлё, Аўганістан, Іран, Ірак, Казахстан, Пакістан, Расея, Сэрбія і Ўкраіна^[11].

Яго жонка Лю Ся знаходзіцца пад хатнім арыштам. За братамі Лю Сяабо вялося няспыннае сачэньне. Памёр 13 ліпеня 2017 году^[12].

Крыніцы

^ ^а ^б Ray M. Liu Xiaobo // Encyclopædia Britannica (анг.)
^ ^а ^б Xiao bo Liu // Babelio (фр.) — 2007.
^ Liu Xiaobo // Энцыкляпэдыя Бракгаўза (ням.)
^ Deutsche Nationalbibliothek Record #122197097 // Gemeinsame Normdatei (ням.) — 2012—2016.
^ China's Nobel Peace Prize winning dissident Liu Xiaobo dies
^ Нацыянальная служба Чэскай рэспублікі
^ Галоўны кітайскі дысідэнт прысуджаны да 11 гадам турмы(недаступная спасылка) Наваіны 25-12-2009
^ Нобелеўскую прэмію міру атрымаў кітайскі дысідэнт Лю Сяобо(недаступная спасылка) Наша Ніва 8 кастрычніка 2010
^ Вязень Лю Сяобо ўганараваны Нобэлеўскай прэміяй міру Радыё Свабода 08.10.2010
^ Уручэньне Нобэлеўскай прэміі за мір упершыню можа быць адкладзена Радыё Свабода 19.11.2010
^ 19 краінаў адмовіліся ад удзелу ў цырымоніі ў гонар Лю Сяобо Радыё Свабода 7 сьнежня 2010
^ У Кітаі ў турме памёр лаўрэат Нобелеўскай прэміі міру Лю Сяабо

[_fcb6baba63ba010c-1] а ^б Ray M. Liu Xiaobo // Encyclopædia Britannica (анг.)

[_4f6c5809d74e5f33-2] а ^б Xiao bo Liu // Babelio (фр.) — 2007.

[_5530c80acfd982f4-3] Liu Xiaobo // Энцыкляпэдыя Бракгаўза (ням.)

[_adec677df65e1d91-4] Deutsche Nationalbibliothek Record #122197097 // Gemeinsame Normdatei (ням.) — 2012—2016.

[_e1cce11b78752d02-5] China's Nobel Peace Prize winning dissident Liu Xiaobo dies

[_abbe46c05bf3ff1a-6] Нацыянальная служба Чэскай рэспублікі

[7] Галоўны кітайскі дысідэнт прысуджаны да 11 гадам турмы(недаступная спасылка) Наваіны 25-12-2009

[8] Нобелеўскую прэмію міру атрымаў кітайскі дысідэнт Лю Сяобо(недаступная спасылка) Наша Ніва 8 кастрычніка 2010

[9] Вязень Лю Сяобо ўганараваны Нобэлеўскай прэміяй міру Радыё Свабода 08.10.2010

[10] Уручэньне Нобэлеўскай прэміі за мір упершыню можа быць адкладзена Радыё Свабода 19.11.2010

[11] 19 краінаў адмовіліся ад удзелу ў цырымоніі ў гонар Лю Сяобо Радыё Свабода 7 сьнежня 2010

[12] У Кітаі ў турме памёр лаўрэат Нобелеўскай прэміі міру Лю Сяабо

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

Лю Сяабо

Дата нараджэньня	28 сьнежня 1955(1955-12-28)^[1]^[2]^[3]^[…]
Месца нараджэньня	Чанчунь, Кітай^[4]
Дата сьмерці	13 ліпеня 2017(2017-07-13)^[5]^[1]^[2]^[…] (61 год)
Месца сьмерці	Шэньян^[d], Кітай
Прычына сьмерці	гастраэнтэрыт
Месца вучобы	Цзыліньскі ўнівэрсытэт^[d] (1982) Пэкінскі пэдагагічны ўнівэрсытэт^[d] (1984) Пэкінскі пэдагагічны ўнівэрсытэт^[d] (1988) Пэкінскі ўнівэрсытэт High School Attached to Northeast Normal University^[d]
Занятак	паэт, пісьменьнік, праваабаронец, літаратурны крытык
Навуковая сфэра	літаратурная крытыка^[6]
Месца працы	Калюмбійскі ўнівэрсытэт Унівэрсытэт Джонза Гопкінза^[d]
Узнагароды	прэмія Германа Кестэна^[d] (2010) прэмія «Чалавек чалавеку»^[d] (2008) прэмія „Адзінае чалавецтва“^[d] (2012) мэдаль Джузэпэ Моты^[d] (2010) прэмія ПЭН/Барбары Голдсьміт „Свабода пісьма“^[d] (2009) Fondation de France Prize for press freedom defender^[d] (2004) Human Rights Press Award^[d] (2004, 2005, 2006)
Лю Сяабо ў Вікісховішчы