Кўамэ Нкрума

Фрэнсіс Нўія Кофі Кўамэ Нкрума (па-ангельску: Francis Nwia Kofie Kwame Nkru-mah, 21 верасьня 1909, вёска Нкрофул, Гана — 27 красавіка 1972, Бухарэст, Румынія) — ганскі філёзаф, сацыёляг і палітоляг; першы прэм’ер-міністар (1957—1960) і першы прэзыдэнт (1960—1966) незалежнай Ганы.

Кўамэ Нкрума
мовай акан: Kwame Nkrumah
Кўамэ Нкрума на паштовай марцы СССР
1-ы прэм'ер-міністар Ганы
6 сакавіка 1957 — 1 ліпеня 1960
Папярэднік:	няма
Наступнік:	няма
1-ы прэзыдэнт Ганы
1 ліпеня 1960 — 24 лютага 1966
Папярэднік:	няма
Наступнік:	Джозэф Артур Анкра
Асабістыя зьвесткі
Нарадзіўся:	21 верасьня 1909, вёска Нкрофул, Гана
Памёр:	27 красавіка 1972, Бухарэст, Румынія
Партыя:	Народная партыя канвэнту[d] Аб’яднаны канвэнт Залатога Берагу[d]
Дзеці:	Фрэнсіс, Гамаль, Сэку, Самія
Бацька:	Кофі Нгонлома
Маці:	Элізабэт Ніянібах
Адукацыя:	Унівэрсытэт Лінкальна[d] Лёнданская школа эканомікі Выпускная школа адукацыі Ўнівэрсытэту Пэнсыльваніі[d] Школа Ачымота[d] Унівэрсытэт Лінкальна[d]
Узнагароды:
Кўамэ Нкрума ў Вікісховішчы

Ідэёляг панафрыканізму, прыхільнік ідэяў афрыканскага адзінства й асобнага шляху Афрыкі, выступаў супраць негрыцюду, у якім не прымаў негрыцянскі нацыяналізм, лічыў неабходным замяніць яго афрыканскім нацыяналізмам. Адначасова быў хрысціянінам і сацыялістам па сваіх перакананьнях, крыніцамі сыстэмы сваіх поглядаў лічыў рацыяналістычную вэрсію эўрапейскай філязофіі й навуковы сацыялізм Карла Маркса.

Узначаліўшы краіну, абвесьціў сацыялістычную арыентацыю й курс на мадэрнізацыю эканомікі шляхам разьвіцьця пераважна дзяржаўнага сэктара. Памылкі ў эканамічнай палітыцы й пагаршэньне сусьветнай кан’юнктуры на какававыя бабы — аснову ганскага экспарту, прывялі краіну да крызы. Зьмешчаны з пасады ў выніку ваеннага перавароту пакуль знаходзіўся зь візытам за мяжой. Атрымаў палітычны прытулак у Гвінэі. Пахаваны ў роднай вёсцы, пазьней астанкі былі перанесены ў сталіцу Ганы, дзе ў яго гонар быў адкрыты мэмарыял.

Вонкавыя спасылкі

Кўамэ Нкрума — сховішча мультымэдыйных матэрыялаў

• Кўамэ Нкрума(недаступная спасылка) ў энцыкляпэдыі сацыялёгіі.  (рас.)
• Кўамэ Нкрума ў энцыкляпэдыі «Кругасьвет»  (рас.)
• Кўамэ Нкрума(недаступная спасылка) ў Вялікай савецкай энцыкляпэдыі  (рас.)
• Кваме Нкрума. Клясові характеристики й ідеолоґії (1970) (укр.)
• Кваме Нкрума. Інтеліґенція й інтелєктуали (1970) (укр.)