Дыдэла
Дыдэла (Дзідзель), Дэдэла (Дзедзель) — мужчынскае імя і вытворнае ад яго прозьвішча.
| Дыдэла лац. Dydeła | |
| Dedela | |
| Паходжаньне | |
|---|---|
| Мова(-ы) | германскія |
| Утворанае ад | Dedo + суфікс з элемэнтам -л- (-l-) |
| Іншыя формы | |
| Варыянт(ы) | Дэдэла, Дзідзель, Дзедзель |
| Зьвязаныя артыкулы | |
| якія пачынаюцца з «Дыдэла» | |
Паходжаньне
рэдагавацьДэдыла, Дэдэла або Дэтула (Dedila, Dedela, Detula) — імя германскага паходжаньня[1][2].
Этымалягічны слоўнік старапольскіх асабовых імёнаў, выдадзены Польскай акадэміяй навук, адзначае гістарычнае бытаваньне ў Польшчы германскага імя Dedel[3].
У Ноўгарадзе бытавалі імёны Дзедзіла (Дедила) і Дзедзеня (Деденя)[4].
Варыянты імя ў гістарычных крыніцах: у шесть служобъ в Роготнои… Петка Деделя (16 ліпеня 1505 году)[5]; Матеевая Диделевича (1528 год)[6]; Я Дорота Матеевая Диделевича (30 кастрычніка 1538 году)[7]; Ян Диделовичъ[8], Андрей Яновичъ Деделевичъ[9] (1567 год); Jan Dedela (20 лістапада 1604 году)[10]; Detelowicz (1636 год)[11]; Didełowicz (1671—1681 гады)[12]; Catharina Dziedełowa (1689 год)[13]; Andrzej Dedełło (1739 год)[14]; Jerzy Dedeło… Stanisław Dedeło… Józef Dedeło… Jakub Dedeło (сакавік 1798 году)[15][a].
Носьбіты
рэдагаваць- Ян Дыдэлавіч — віленскі баярын, які ўпамінаецца ў попісе войска Вялікага Княства Літоўскага 1567 году
- Шчасны Дыдэл — жыхар вёскі Вішнеўкі (Гарадзенскі павет), які ўпамінаецца ў 1770 годзе[22]
Дэдэлы (Dedeło) — прыгонныя зь вёсак Велюцянаў і Жвірбляў (Віленскі павет), якія ўпамінаюцца ў XIX стагодзьдзі[23].
Дыдзюлі (Dydziul) гербу Гіпацэнтаўр — літоўскі шляхецкі род зь Віленскага павету[24].
На 1910 год існаваў фальварак Дзядзілава (Дзедзілова) у Сеньненскім павеце Магілёўскай губэрні[25].
На гістарычнай Меншчыне існуе вёска Дзедзілавічы.
Заўвагі
рэдагаваць- ^ Таксама:
- Дзід (адзначалася старажытнае германскае імя Dedo[16]): Дзіды — літоўскі шляхецкі род[17];
- Дзедзігалд (адзначалася старажытнае германскае імя Tedgaud[18]): въ Дедикголда Кгоневича и въ его детеи, Станка а в Хръщона, землю их отчинную (2 ліпеня 1493 году)[19];
- Дзідар, Дэдэр (адзначалася старажытнае германскае імя Theethar[18]): Дзідаровічы — літоўскі шляхецкі род[17], Дэдэровіч (Dederowicz) — прозьвішча, зафіксаванае ў XIX стагодзьдзі ў ваколіцах Сувалкаў[20];
- Дэдэкінд: Dedekind radca Kamery (1799 год)[21]
Крыніцы
рэдагаваць- ^ Förstemann E. W. Altdeutsches Namenbuch. Bd. 1: Personennamen. — Bonn, 1900. S. 388.
- ^ Morlet M.-T. Les noms de personne sur le territoire de l’ancienne Gaule. T. III: Les noms de personnes contenus dans les noms de lieux. — Paris, 1985. P. 65—66.
- ^ Słownik etymologiczno-motywacyjny staropolskich nazw osobowych. T. 5: Nazwy osobowe pochodzenia niemieckiego. — Kraków, 1997. S. 34.
- ^ Зализняк А. А. Древненовгородский диалект. 2-е изд. — М., 2004. С. 735—736.
- ^ Lietuvos Metrika. Knyga 6 (1494—1506). — Vilnius, 2007. P. 60.
- ^ Перапіс войска Вялікага княства Літоўскага 1528 года. Метрыка Вялікага княства Літоўскага. Кн. 523. — Менск, 2003. С. 78.
- ^ Сборник палеографических снимков с древних грамот и актов, хранящихся в Виленском центральном архиве и Виленской публичной библиотеке. Вып. 1. — Вильна, 1884. С. 14.
- ^ Литовская метрика. Отд. 1. Ч. 3. — Петроград, 1915. С. 538.
- ^ Литовская метрика. Отд. 1. Ч. 3. — Петроград, 1915. С. 550.
- ^ Lietuvos inventoriai XVII a. — Vilnius, 1962. P. 22.
- ^ Paknys M. Vilniaus miestas ir miestieèiai 1636 m.: namai, gyventojai, sveèiai. — Vilnius, 2006. P. 150.
- ^ Zinkevičius Z. Lietuvių antroponimika: Vilniaus lietuvių asmenvardžiai XVII a. pradžioje. — Vilnius, 1977. P. 135.
- ^ Walkowiak J. Współczesne nazwiska Polaków o możliwej genezie litewskiej nieobecne w LPŽ, poświadczone w kartotece antroponimicznej LKI // Onomastica (Wrocław). T. 64, 2020. S. 215.
- ^ Kroże, Geneteka baza Polskiego Towarzystwa Genealogicznego
- ^ Акты издаваемые Виленской комиссией для разбора древних актов. Т. 38. — Вильна, 1914. С. 378, 380, 382.
- ^ Förstemann E. W. Altdeutsches Namenbuch. Bd. 1: Personennamen. — Bonn, 1900. S. 387.
- ^ а б Сьпіс шляхецкіх родаў, прозьвішчы якіх пачынаюцца на Д, Згуртаваньне беларускай шляхты
- ^ а б Förstemann E. W. Altdeutsches Namenbuch. Bd. 1: Personennamen. — Bonn, 1900. S. 1389.
- ^ Lietuvos Metrika. Knyga 3 (1440—1498). — Vilnius, 1998. P. 73.
- ^ Professor Jerzy Wisniewski, List of the XIXth century Suvalki region family names, Suwalki Genealogical Society
- ^ Dacewicz L. Antroponimia Białegostoku w XVII—XVIII wieku. — Białystok, 2001. S. 102.
- ^ Яўген Анішчанка, Уснаж, Курчевцы, Вишневка инвентарь 1770 г., Архіў гісторыка Анішчанкі, 20 ліпеня 2016 г.
- ^ Malewski Cz. Rodziny szlacheckie na Litwie w XIX wieku. — Warszawa, 2016. S. 731.
- ^ Malewski Cz. Rodziny szlacheckie na Litwie w XIX wieku. — Warszawa, 2016. S. 463.
- ^ Список населенных мест Могилевской губернии. — Могилев, 1910. С. 169.