Віленскі мячэт

Помнік сакральнай архітэктуры
Віленскі мячэт
Віленскі мячэт
Краіна	Летува
Места	Вільня
Каардынаты	54°41′34″ пн. ш. 25°16′06″ у. д.
Віленскі мячэт на мапе Летувы Віленскі мячэт
Віленскі мячэт на Вікісховішчы

Віленскі мячэт — помнік гісторыі і архітэктуры канца XIV — XIX стагодзьдзяў у Вільні. Знаходзіўся ў прадмесьці Лукішках. Твор традыцыйнай беларускай драўлянай архітэктуры. Па Другой сусьветнай вайне помнік зьнішчылі савецкія ўлады.

Гісторыя

Вялікае Княства Літоўскае

Драўляны мячэт у Вільні збудавалі, відаць, у канцы XIV — пачатку XV стагодзьдзяў татары, паселеныя сюды вялікім князем Вітаўтам. Упершыню ўпамінаецца сярод іншых драўляных мячэтаў у творы «Рысале-і-Татары-Лех» («Трактат аб татарах Польшчы») 1558 году, напісаным невядомым аўтарам — татарынам зь Вялікага Княства Літоўскага. Невядомы польскі падарожнік у 1581 годзе адзначыў, што ўсярэдзіне мячэту не было ніякіх выяваў, а яго падлогу засьцілалі каляровыя дываны. Побач зь мячэтам разьмяшчаліся татарскія могілкі.

Пад уладай Расейскай імпэрыі

У XIX ст. мячэт некалькі разоў перабудоўваўся. У пачатку XX ст. плянавалася збудаваць мураваны будынак мячэту, аднак гэтаму перашкодзіў пачатак Першай сусьветнай вайны.

Найноўшы час

20 чэрвеня 1930 году мячэт наведаў прэзыдэнт Польскай Рэспублікі Ігнацы Масьціцкі.

Па Другой сусьветнай вайне мячэт зьнішчылі на загад савецкіх ўладаў.

Архітэктура

Помнік традыцыйнай беларускай драўлянай архітэктуры. Паводле апісаньняў сярэдзіны XIX ст., гэта быў квадратны ў пляне будынак, накрыты стромкім дахам з маленькім мінарэтам у цэнтры. Уваход вылучаўся навесам на слупах.

Галерэя

Гістарычныя здымкі і графіка

• Старыя здымкі і графіка
• 
  Ю. Азямблоўскі, 1841 г.
• 
  1882 г.
• 
  Я. Булгак, 1913 г.
• 
  В. Гютлен, 1917 г.

Літаратура

• Вялікае княства Літоўскае: Энцыклапедыя. У 3 т. / рэд. Г. П. Пашкоў і інш. — Мн.: Беларуская Энцыклапедыя, 2010. — Т. 3: Дадатак А — Я. — 690 с. — ISBN 978-985-11-0487-7