Во́льга Фаўстынаўна Ількіў (па-ўкраінску: Ольга Фаустинівна Ільків; мянушкі «Роксоляна», «Ольга Звіробій»; 21 чэрвеня 1920, Стрый, Украінская Народная Рэспубліка — 6 сьнежня 2021, Львоў, Украіна) — украінская партызанка, афіцэрка сувязі Ўкраінскай паўстанчай арміі, сувязная Рамана Шухевіча, палітвязьнеўка, паэтка[2].

Вольга Ількіў
укр. Ольга Ільків
Імя пры нараджэньні укр. Ольга Фаустинівна Ільків
Род дзейнасьці партызанка, сувязная
Дата нараджэньня 21 чэрвеня 1920(1920-06-21)
Месца нараджэньня
Дата сьмерці 5 сьнежня 2021(2021-12-05)[1] (101 год)
Месца сьмерці
Грамадзянства Украіна
Занятак паэтка, пісьменьніца
Вядомая як сувязная Рамана Шухевіча, партызанка, палітвязьнеўка
Псэўданімы «Роксоляна», «Ольга Звіробій»
Узнагароды
Ордэн княгіні Вольгі III ступені

Жыцьцяпіс

рэдагаваць

Вольга Ількіў нарадзілася 21 чэрвеня 1920 году ў месьце Стрый, які пасьля падпісаньня Варшаўскай дамовы (за пару месяцаў да ейнага зьяўленьня на сьвет) увайшоў у склад Другой Польскай Рэспублікі. Ейныя бацькамі былі Фаўстын Ількіў і Разалія-Кацярына (народжаная Кацур).

Пасьля разводу бацькоў у 1934 годзе Вольга Ількіў зьехала з маці жыць у Варшаву. Яна вучылася ва Ўкраінскім жаночым інстытуце ў Пярэмышлі, дзе стала чаліцай украінскай скаўцкай арганізацыі «Пласт». 30 чэрвеня 1941 г. В. Ількіў уступіла ў Арганізацыю ўкраінскіх нацыяналістаў (АУН). Пасьля нямецкага ўварваньня ва Ўкраіну Ількіў зьбегла ў Жытомір, дзе ўладкавалася працаваць на чыгунку. Там яна выкарыстоўвала свае дакумэнты, каб атрымліваць на сваё імя білеты на цягнік і перадаваць іх украінскім байцам.

Да акупацыі Львова бальшавікамі вучылася ў Львоўскім мэдычным інстытуце і наведвала курсы касмэталёгіі.

27 красавіка 1943 г. у Львове ў царкве сьв. Спаса пабралася шлюбам з байцом Украінскай паўстанчай арміі Ўладзімірам Лікотам («Данілам») (загінуў 17 сакавіка 1948 г.)[3].

Зьняволеньне

рэдагаваць

14 сакавіка 1950 году вырашыла паехаць разьвітацца з сябрамі ў Львоў, дзе і была арыштаваная. Як удзельніца супраціву Ількіў была арыштаваная і заключаная ў Львове. У турме яна даведалася, што Шухевіч загінуў у перастрэлцы з апэратыўнай групай МДБ, якая атакавала яго ў сяле Белагоршча (цяпер частка Львову) 5 сакавіка 1950 году. Ільків падвяргалася зьбіцьцю і катаваньням, ахоўнікі таксама прымушалі яе глынаць псіхатропныя рэчывы[4].

У 1952 годзе Ількаў была асуджаная да 25 гадоў зьняволеньня за «удзел у антысавецкай бандзе». Заключэньне яна адбывала ў Аляксандраўскім і Ўладзімірскім цэнтралах, а таксама ў Іркуцкай вобласьці, вызваліўшыся толькі 6 лютага 1964 году. Ейных дзяцей аддалі ў дзіцячы дом у Пагулянцы, зьмяніўшы іх імёны на Веру і Андрэя Бойку. Яны выхоўваліся ў духу ўзорных «савецкіх людзей»[5].

Пасьля сьмерці Сталіна ў 1953 годзе ягоны пераемнік Мікіта Хрушчоў памілаваў сотні людзей пры ўмове іх раскаяньня. В. Ількіў гэтага не зрабіла. У СССР такіх было чатыры жанчыны, апроч яе гэта Кацярына Зарыцкая, Галіна Дзідык і Дар’я Гусяк[6]. Усе яны былі сувязныя Рамана Шухевіча. Іх зьмясцілі ў адну камэру, каб яны не падбухторвалі сваіх сукамэрніцаў. 14 гадоў пасьля арышту В. Ількіў была вызваленая пасьля падачы ёю прашэньня аб памілаваньні. А яшчэ ў 1953 годзе, пасьля сьмерці Сталіна, дырэктарка дзіцячага дома, дзе ўтрымліваліся дзеці Ількіў, Валянціна Анціпава на свой страх і рызыку перадала ейныя ліст дзецям, якія дзякуючы гэтаму даведаліся, што іх маці жывая[7].

Пасьля вызваленьня

рэдагаваць

Зь верасьня 1964 году В. Ількіў зьмяніла некалькі працаў: прадавачкі ў кіёску, гардэробніцы і мэдсястры ў Львоўскай абласной бальніцы, з 1966 году яна працавала дворніцай. З 1972 году да выхаду на пэнсію ў 1976 годзе Ількіў працавала ў Львоўскім гістарычным музэі і ў адзьдзеле фондаў Музэю народнай архітэктуры і побыту (1977—1979)[8].

Загадам Прэзыдэнта Ўкраіны № 32 ад 17 студзеня 2008 году Вольга Ількіў узнагароджаная ордэнам княгіні Вольгі III ступені[9]. Сябра Ўсеўкраінскага аб’яднаньня «Свабода» з 2015 году і Львоўскага абласнога брацтва ветэранаў нацыянальна-вызваленчай барацьбы.

Вольга Ількіў памерла ў Львове 6 сьнежня 2021 году ва ўзросьце 101 году. Пахаваная на Лычакіўскіх могілках[10].

  • Ільків Ольга Фаустинівна. У тенетах двох «закриток»: поезія / Ольга Ільків. — Л.: Каменяр, 2011. — 183 с.: фотогр., ноти. — 1000 екз. ISBN 978-966-607-171-5

Артыкулы

рэдагаваць
  • Ільків Ольга Фаустинівна. «Роман Шухевич як літературний критик» // «Роман Шухевич: постать на тлі доби Воюючої України» (Т., 2005).
  • Ільків Ольга Фаустинівна. «Роман Шухевич у моєму житті» // «Літопис УПА. Т. 45. Генерал Роман Шухевич — „Тарас Чупринка“ Головний Командир УПА» (Торонто; Л., 2007).
  • Ільків Ольга Фаустинівна. «Провідник Роман Шухевич та жінки» // «Роман Шухевич: постать на тлі доби Воюючої України» (Т., 2005).
  1. ^ https://city-adm.lviv.ua/news/society/public-sector/289472-hromada-lvova-sumuie-z-pryvodu-smerti-zviazkovoi-upa-olhy-ilkiv
  2. ^ Єжижанський Олег. Зв’язкова Шухевича: «Моїх дітей хотіли виховати яничарами» // Історія. — 2017. — № 8 (45) (серпень). — С. 18—19, 24.
  3. ^ Шот Микола. На пагорбі долі — Тернопіль : Укрмедкнига, 2013. — С. 331—335.
  4. ^ Шот Микола. На пагорбі долі — Тернопіль : Укрмедкнига, 2013. — С. 331—335.
  5. ^ Полюга Любомир. Шляхами спогадів: 1944—1956. — Львів, 2003. — 180 с.
  6. ^ Антонова Тетяна. Жінки в житті Романа Шухевича, Головного командира Української Повстанської Армії // Життя та діяльність Романа Шухевича. — № 10. — С. 244—256.
  7. ^ Єжижанський Олег. Зв’язкова Шухевича: «Моїх дітей хотіли виховати яничарами» // Історія. — 2017. — № 8 (45) (серпень). — С. 18—19, 24.
  8. ^ Незламна: життя та боротьба зв’язкової Шухевича Ольги Ільків. lvivski.info,14 грудня 2021, https://web.archive.org/web/20211215203051/https://lvivski.info/uk/article-2478-nezlamna-zhittya-ta-borotba-zvyazkovoi-shukhevicha-olgi-ilkiv
  9. ^ Указ Президента України Про відзначення державними нагородами України (від 17 січня 2008 р. № 32/2008, Указ Президента України Про відзначення державними нагородами України (від 17 січня 2008 р. № 32/2008,. Архів оригіналу за 21 лютого 2014.
  10. ^ У Львові померла 101-річна зв’язкова УПА // Укрінформ, 06.12.2021, https://www.ukrinform.ua/rubric-regions/3363491-u-lvovi-pomerla-101ricna-zvazkova-upa.html