Арол (сузор’е)
Арол (па-лацінску: Aquila) — сузор’е ў экватарыяльнай частцы зорнага неба. У грэцкай міталёгіі Арол сымбалізаваў птушку, якую паслаў Зэўс для выкраданьня Ганімэда.
| Арол | |
 | |
| Лацінская назва | Aquila |
|---|---|
| · у родным склоне | Aquilae |
| · скарот | Aql |
| Простае ўзьняцьцё | 20г |
| Схіленьне | +5° |
| Квадрант | NQ4 |
| Плошча | 652 кв. гр. (22-е) |
| Зорак паводле Баера/Флэмстыда | 65 |
| Зорак з плянэтамі | 9 |
| Зорак ярчэй за 3.00m | 3 |
| Зорак у 10 пк (32,62 сьв. г.) | 2 |
| Найярчэйшая зорка | Альтаір (α Aql) (0,76m) |
| Найбліжэйшая зорка | Альтаір (α Aql) (16,77 сьв. г., 5,13 пк) |
| Аб’екты Мэсье | 0 |
| Памежныя сузор’і | Страла Гэркулес Зьмеядзержнік Хвост Зьмяі Шчыт Стралец Казярог Вадаліў Дэльфін |
| Назіраецца ў шыротах паміж +90° і −75°. Найлепш назіраецца ў 21:00 на працягу жніўня. | |
Арол ляжыць усяго ў некалькіх градусах на поўнач ад нябеснага экватару. Яго галоўная зорка, Альтаір — вяршыня летня-восеньскага трыкутніка. Лепей усяго сузор’е назіраць улетку, бо яно ляжыць у плоскасьці Млечнага Шляху. З-за такога разьмяшчэньня ў сузор’я бачна шмат розных скупнасьцяў і туманнасьцяў, але яны цьмяныя. Ароч таго, у сузор’і толькі некалькі галяктык.
Гісторыя
рэдагаваць
Арол быў адным з 48 сузор’яў, пералічаных Пталемэем у II стагодзьдзі. Да Пталемэя пра Арла ўзгадвалі Эўдокс Кнідзкі (у IV ст. да н. э.) і Арат (у III ст. да н. э.). Цяпер Арол уваходзіць у склад 88 сучасных сузор’яў, вызначаных Міжнародным астранамічным зьвязам. У грэка-рымскай міталёгіі Арол сымбалізаваў арла Зэўса/Юпітэра, які трымаў у капцюрох молніі свайго гаспадара. Акрамя таго, сузор’е асацыюецца з арлом, якога паслаў Зэўс на выкраданьне Ганімэда, каб зрабіць таго чашнікам для багоў.[1]
19 зорак былі зьмешчаныя Пталемэем адразу ў сузор’е Арла і Антыноя (цяпер састарэлае сузор’е, ня ўключанае ў лік 88 дзейсных; было названае за імпэратарам Адрыянам). Часам падобнае разьмеркаваньне прыпісваюць Тыха Брагэ, але апошні аднёс да Арла 12 зорак, а для Антыноя — сем. Ёган Гэвэліюс залічыў у сузор’е Арла 23 зоркі, у сузор’е Антыноя — 19.[2]
Імаверна, што старажытнагрэцкі Арол быў пазычаны ў бабілёнцаў, у якіх Арол знаходзіўся ў тым самым месцы.[3]
Значныя аб’екты
рэдагаваць- Альтаір — α Арла
Крыніцы
рэдагаваць- ^ Ridpath 2001. С. 80—82.
- ^ «Aquila (constellation)» у Энцыкляпэдыі Брытаніка, выданьне 1911 году.
- ^ White 2008. С. 95.
Літаратура
рэдагаваць- Ridpath, Ian Stars and Planets / Illustrated by Wil Tirion. — 3rd ed. — Princeton University Press, 2001. — ISBN 0-691-08913-2
- White, Gavin Babylonian Star-lore. — 2nd edition. — Solaria Pubs, 2008. — ISBN 978-0-9559037-0-0
Вонкавыя спасылкі
рэдагаваць
Арол (сузор’е) — сховішча мультымэдыйных матэрыялаў
