Алесь Пруднікаў
Але́сь Пру́днікаў (14 красавіка 1910, вёска Стары Дзедзін Клімавіцкага павету Магілёўскай губэрні, цяпер Клімавіцкі раён Магілёўскай вобласьці — 5 жніўня 1941, вёска Утукі Кандапоскага раёну Карэла-Фінскай ССР) — беларускі паэт. Стрыечны брат пісьменьніка Паўла Пруднікава.
| Алесь Пруднікаў лац. Aleś Prudnikaŭ | |
 Алесь Пруднікаў | |
| Асабістыя зьвесткі | |
|---|---|
| Імя пры нараджэньні | Аляксандар Трафімавіч Пруднікаў |
| Псэўданімы | Алесь Усходні |
| Нарадзіўся | 14 красавіка 1910 вёска Стары Дзедзін Клімавіцкі павет, Магілёўская губэрня, Расейская імпэрыя |
| Памёр | 5 жніўня 1941 вёска Утукі Кандапоскага раёну Карэла-Фінскай ССР |
| Літаратурная дзейнасьць | |
| Род дзейнасьці | паэт |
| Гады творчасьці | 1930—1941 |
| Мова | беларуская мова |
- Вікіпэдыя мае артыкулы пра іншых асобаў з прозьвішчам Пруднікаў.
Біяграфія
рэдагавацьНарадзіўся ў сялянскай сям’і. Бацька Трафім быў прызваны на фронт падчас Першай сусьветнай вайны, цяжка паранены і памёр.[1] Празь нестабільную сытуацыю доўга ня мог знайсьці сталае месца вучобы. У 1924—1930 вучыўся ў сямірочнай школе ў суседняй вёсцы Мілаславіцы. У 1930 працаваў на будаўніцтве чыгункі Асіпавічы — Магілёў — Рослаў, потым на новабудоўлях Менску, з 1931 — на рэспубліканскай кніжнай базе, у Дзяржаўным выдавецтве Беларусі, у БелТА. Вучыўся на творчым аддзяленьні Менскага пэдагагічнага інстытуту (1932—1933). У сакавіку 1933 быў арыштаваны, але праз восем месяцаў вызвалены зь вязьніцы і адразу ж прызваны ў шэрагі Чырвонай Арміі, дзе праслужыў да 1935. У 1935—1936 быў супрацоўнікам Клімавіцкай раённай газэты «Камуна». Скончыў Ленінградзкі настаўніцкі інстытут (1938). Працаваў настаўнікам, інспэктарам Пятроўскага (цяпер Кандапоскага) раёну Карэльскай АССР (у 1940—1956 — Карэла-Фінская ССР), адначасова вучыўся завочна на філялягічным факультэце Карэльскага ўнівэрсытэту. Зь першых дзён Вялікай Айчыннай вайны быў на фронце выведнікам. Загінуў 5 жніўня 1941 каля вёскі Ўтукі Кандапоскага раёну. Рэабілітаваны ў 1956.[2]
Творчасьць
рэдагавацьТворчую дзейнасьць пачаў як школьны паэт у 1926 разам з Паўлам Пруднікавым[3]. У час навучаньня ў школе ў БССР разгарнуўся працэс беларусізацыі, і гэта паспрыяла таму, што творы ён пісаў на беларускай мове. Паралельна быў пазаштатным карэспандэнтам некаторых газэт. Так, у прыватнасьці, калі быў знойдзены скарб старажытных манэтаў ля вёскі Стары Дзедзін, ён з Паўлам напісаў пра гэта рэпартаж[4]. Першыя вершы зьявіліся ў друку ў 1930. У 1932 асобным выданьнем выйшла паэма «Зямныя зоры», дзе распавядалася пра ўдарныя будоўлі першай пяцігодкі[5]. Падборка вершаў зьмешчана ў зборніку «Крывёю сэрца» (1967).
Выданьні твораў
рэдагаваць- Пруднікаў, А. Зямныя зоры / Алесь Пруднікаў. — Мн., Дзяржаўнае выдавецтва Беларусі, 1932.
- Крывёю сэрца / укладальнік А. Вялюгін. — Мн., Беларусь, 1967. С. 116—122.
Глядзіце таксама
рэдагавацьКрыніцы
рэдагаваць- ^ Пруднікаў, П. Далёкае і блізкае // Вытокі песні. Аўтабіяграфіі беларускіх пісьменнікаў. Мн.: Маст. літ., 1973. — С. 227
- ^ Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 13: Праміле — Рэлаксін/ Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн.: БелЭн, 2001. — 576 с.: іл. — С. 48
- ^ Пруднікаў, П. Далёкае і блізкае // Вытокі песні. Аўтабіяграфіі беларускіх пісьменнікаў. Мн.: Маст. літ., 1973. — С. 236—238
- ^ Зямля старажытных скарбаў // Клімавіцкі райвыканкам. Афіцыйны сайт.
- ^ Памяць: Гіст.-дакум. хроніка Клімавіцк. р-на. — Мн.: Універсітэцкае, 1995. — 645 с.: іл. — С. 624
Літаратура
рэдагаваць- Беларуская энцыклапедыя: У 18 т.. — Мн.: 2001 Т. 13: Праміле — Рэлаксін. — С. 48.
- Беларускія пісьменнікі (1917—1990): Даведнік; Склад. А. К. Гардзіцкі. Нав. рэд. А. Л. Верабей. — Мн.: Мастацкая літаратура, 1994. — 653 с.: іл. ISBN 5-340-00709-X. — С. 441—442.
- Маракоў Л.У. Рэпрэсаваныя літаратары, навукоўцы, работнікі асветы, грамадскія і культурныя дзеячы Беларусі, 1794—1991. Энц. даведнік. У 10 т. Т. 2. — Мн:, 2003. ISBN 985-6374-04-9. — С. 159—160.
- Памяць: Гіст.-дакум. хроніка Клімавіцкага р-на. — Мн.: Універсітэцкае, 1995. — 646 с. ISBN 985-09-0068-7. — С. 624.
- Пруднікаў П. Далёкае, але не забытае: Успаміны. — Мн., Маст. літ., 1988. — 175 с — С. 149—154.