Іўеўскі мячэт

Гэтая назва мае некалькі сэнсаў. Калі вас цікавяць іншыя сэнсы, глядзіце таксама Іўеўскі мячэт (неадназначнасьць).

Помнік сакральнай архітэктуры
Іўеўскі мячэт
Іўеўскі мячэт
Краіна	Беларусь
Места	Іўе
Каардынаты	53°55′20.7″ пн. ш. 25°46′22.74″ у. д. / 53.922417° пн. ш. 25.7729833° у. д. / 53.922417; 25.7729833Каардынаты: 53°55′20.7″ пн. ш. 25°46′22.74″ у. д. / 53.922417° пн. ш. 25.7729833° у. д. / 53.922417; 25.7729833
Канфэсія	іслам
Архітэктурны стыль	народнае дойлідзтва Беларусі^[d]
Статус	Дзяржаўны сьпіс гісторыка-культурных каштоўнасьцяў Рэспублікі Беларусь
Іўеўскі мячэт на мапе Беларусі Іўеўскі мячэт
Іўеўскі мячэт на Вікісховішчы

Іўеўскі мячэт — помнік архітэктуры XIX ст. у Іўі. Знаходзіцца ў паўднёвай частцы места, на гістарычнай Наваградзкай вуліцы^[a]. Дзейнічае. Твор традыцыйнай беларускай драўлянай архітэктуры. Аб’ект Дзяржаўнага сьпісу гістарычна-культурных каштоўнасьцяў Беларусі.

Гісторыя рэдагаваць

Мячэт. Б. Тамашэвіч, 1898 г.

Драўляны мячэт у Іўі збудавалі ў 1884 годзе з фундацыі Эльфрыды Замойскай, уладальніцы мястэчка. На грошы татараў-эмігрантаў, дасланыя ў 1922 годзе з ЗША быў адрэмантаваны мінарэт. У 1934 годзе ў мячэту была ўмацавана памятная дошка ў гонар графіні Эльфрыды Замойскай, на урачыстасці прысутнічаў яе сын Томаш.

Архітэктура рэдагаваць

Першапачатковы праект храма меў рысы драўлянага мадэрну, мячэт быў узведзены са значнымі зменамі. Так будынак не быў ашаляваны, дах быў пакрыты гонтай замест бляхі, а пры ўваходзе з’явіліся сені. Атрымаўся помнік традыцыйнай беларускай драўлянай архітэктуры. Гэта прастакутны ў пляне будынак з 5-граннай прыбудовай-міхрабам, накрыты шатровым дахам, у цэнтры якога 8-гранны мінарэт. Ад пачатку галоўны фасад меў галерэю на 4 слупах з выгнутымі падкосамі (у 1970-я гады яе замянілі невысокім тамбурам).

Унутраная прастора падзяляецца на мужчынскую і жаночую паловы з асобнымі ўваходамі. Вялікае амаль квадратнае ў пляне памяшканьне для мужчынаў мае ўздоўж унутраная сьцяны балькон на 4 калёнках. Жаночае памяшканьне 2-яруснае^[1].