Яніс Чакстэ
Яніс Чакстэ (па-латыску: Jānis Čakste; 14 верасьня 1859 — 14 сакавіка 1927) — першы прэзыдэнт Латвійскай Рэспублікі.
| Яніс Чакстэ | |
| па-латыску: Jānis Čakste | |
 | |
| | |
|---|---|
| 14 лістапада 1922 — 14 сакавіка 1927 | |
| Наступнік | Густаўс Зэмгалс |
| Асабістыя зьвесткі | |
| Нарадзіўся | 14 верасьня 1859[1][2] |
| Памёр | 14 сакавіка 1927[3][1][2][…] (67 гадоў) |
| Партыя | |
| Адукацыя | |
| Дзеці | Мінтаўтз Чакстэ[d], Канстантын Чакстэ[d] і Ringolds Čakste[d] |
| Узнагароды |      |
| Подпіс | 
|
Палітычная дзейнасьць
рэдагавацьУ студзені 1919 году на чале латвійскай дэлегацыі наведаў Лёндан і парыскую мірную канфэрэнцыю. 1 траўня 1920 году адкрыў першае пасяджэньне Канстытуцыйнага сходу. Прымаў удзел у выбарах яго старшыні. Атрымаў 83 галасы, тады як Яніс Райніс — толькі 48.
14 лістапада 1922 году Сойм абраў Чакстэ першым прэзыдэнтам Латвіі (92 дэпутата — «за», 6 устрымаліся) як адзінага кандыдата. 6 лістапада 1925 г. ён быў абраны паўторна. За час прэзыдэнцтва абвясьціў 402 законы. Лібэральным быў закон аб адукацыі, які абавязваў дзяржаву і самакіраваньне ствараць столькі школ нацменшасьцяў, колькі неабходна. Памілаваў 549 чалавек. З 14 лістапада 1919 году — дацэнт Латвійскага ўнівэрсытэту, 28 верасьня 1924 году атрымаў ступень Dr. iur. honoris causa. З 1921 году чытаў лекцыі і на афіцэрскіх курсах.
Памёр 14 сакавіка 1927 году. Пахаваны на Лясных могілках у Рызе.
У 2003 годзе ў Елгаве ўсталяваны помнік Чакстэ, а ў Рызе яго імем названая вуліца.
Крыніцы
рэдагаваць- ^ а б в г Janis Cakste // Encyclopædia Britannica (анг.)
- ^ а б в г Janis Cakste // Энцыкляпэдыя Бракгаўза (ням.)
- ^ а б в г Чаксте Янис // Большая советская энциклопедия (рас.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — Москва: Советская энциклопедия, 1969.
- ^ а б Deutsche Nationalbibliothek Record #119378841 // Gemeinsame Normdatei (ням.) — 2012—2016.
| Гэта — накід артыкула. Вы можаце дапамагчы Вікіпэдыі, пашырыўшы яго. |