Элеанора Нікій
Элеано́ра Нікíй (па-француску: Éléonore Niquille; 1897, Віцебск, Беларусь, Расейская імпэрыя — 30 верасьня 1957, Бэрн, Швайцарыя) ― швайцарская паэтка, пісьменьніца, перакладніца.
| Элеанора Нікій | |
| Éléonore Niquille | |
| Асабістыя зьвесткі | |
|---|---|
| Нарадзілася | 1897[1] |
| Памерла | 30 верасьня 1957 |
| Пахаваная | Бэрн, Швайцарыя |
| Бацькі | Алёйз Нікій Юлія Лукашэвіч |
| Літаратурная дзейнасьць | |
| Род дзейнасьці | пісьменьніца, паэтка, перакладніца |
| Гады творчасьці | 1939—1957 |
| Мова | француская |
| Значныя творы | Guetteurs d'étoiles (1947), Le Pèlerin émerveillé (1953) |
| Прэміі | Прэмія Alfred-de-Pontécoulant (1954) |
| Узнагароды | |
Жыцьцяпіс
рэдагавацьЭлеанора Нікій нарадзілася ў 1897 годзе ў Віцебску ад бацькі швайцарца Алёйза Нікія і мясцовай маці Юліі Лукашэвіч[3]. Бацька выкладаў францускую мову пры царскім двары, шмат вандраваў па Расейскай імпэрыі. Пасьля сьмерці маці бацька адправіў дзяўчынку ў Швайцарыю да бабушкі. Пасьля падзеньня манархіі ў Расейскай імпэрыі бацька сам вярнуўся ў Швайцарыю.
Э. Нікій навучалася ў Фрыбурскім унівэрсытэце, потым у Сарбоне.
Яна не мела сям’і, дзяцей, нічога не вядома пра ейнае прыватнае жыцьцё.
Працавала на Швайцарскім радыё.
Яна была адзінай жанчынай у складзе створанага не задоўга да ейнай сьмерці Таварыства фрыбурскіх пісьменьнікаў[4].
Памерла ў 1957 годзе ад анкалягічнай хваробы. Пахаваная ў Бэрне[5].
Творчасьць
рэдагавацьДэбютавала, як адзначала ў інтэрвію і лістах сама Э. Нікій, не ў зусім зручны час — у 1939 годзе з паэтычным зборнікам «Начныя дбаньні». З пачатку літаратурнай кар’еры пісьменьніца падкрэслівала, як цяжка быць жанчынай у швайцарскай літаратуры і зарабляць літаратурай[6].
У 1940 зьяўляецца яе першы псыхалягічны раман «Павяваньні жыцьця» — пра гады, праведзеныя ў Расейскай імпэрыі ў самым пачатку 20 ст[7].
У 1941 годзе пісьменьніца зноў вяртаецца да паэзіі, гэтым разам францускай адаптацыі старакітайскіх вершаў — «Флейта ўдалечыні…».
У 1943 годзе Элеанора Нікій публікуе ўзрушальны зборнік паэмаў «Золкавы пілігрым», натхнёны жудой вайны.
Пасьля вайны ў 1949 годзе яна прапануе чытацтву раман «Перадача» пра францускі Супраціў.
Будуць іншыя зборнікі прозы і паэзіі, якія пры жыцьці перакладаліся на ангельскую мову і прапаноўваліся на розныя прэміі.
Аднак Элеанора Нікій акрамя літаратарства была вымушаная рэгулярна зарабляць грошы працай на радыё. Так, працуючы на радыё, паэтка стварала творчыя радыёгульні (напрыклад, «Тупік анёла», 1954), якія карысталіся папулярнасьцю і выходзілі потым асобнымі выданьнямі-чытанкамі[8].
Пераклала Амара Хаяма на францускую мову.
Настальгія, адзінота пісьменніцы і Другая сусьветная вайна вызначылі галоўныя тэмы і пытаньні творчасьці паэткі і празаіцы. Вайна і пасьляваенная крыза да ўсяго паўплывалі на тое, што кнігі яе хоць і пазітыўна сустракаліся крытыкамі не заўсёды даходзілі да чытача, занятага побытавымі клопатамі і (пост)ваеннай траўмай[9].
Бібліяграфія
рэдагаваць- Vigiles (паэмы), Les Ed. des Nouveaux Cahiers, La Chaux-de-Fonds, 1939
- Le Destin vanne (раман), Les Ed. des Nouveaux Cahiers, La Chaux-de-Fonds, 1940
- La complainte de la passion (навэлі), Les Ed. des Nouveaux Cahiers, La Chaux-de-Fonds, 1941
- Une flute au loin… (паэмы), Ed. des Nouveaux cahiers, La Chaux-de-Fonds, 1942
- Le Pèlerin de l’aube (паэмы), Les Ed. du Chandelier, Bienne, 1943
- La Porte des innocents (раман), Ed. des Portes de France, Porrentruy, 1944
- Guetteurs d'étoiles (паэмы), Les Ed du Chandelier, Bienne, 1947
- Transmettre (раман), Edition du Chandelier, Bienne, 1949
- L’archange qui boitait (раман), La clé d’or, Paris, 1951
- Le bestiaire de Tristanet, Les Ed. du Centre, Aurillac, 1952
- L’impasse de l’ange, P Clairac, Aurillac, 1954
- Le Rubaiyat d’Omar Khayyam (traduit en vers par Éléonore Niquille), P Clairac, Aurillac, 1954
- Le Pèlerin émerveillé (паэмы), P Clairac, Aurillac, 1953
- Sonnets vagabonds, P Clairac, Aurillac, 1955
- Chants pour attendre l’aube, Sésame, Aurillac, 1958
- Encore cette flûte lointaine, Sésame, Aurillac, 1958
- Sous les tilleuls de l’enfance, Imprimerie St Paul, Fribourg, 1960.
Крыніцы
рэдагаваць- ^ Record #218529156 // Virtual International Authority File (мн.) — [Dublin, Ohio]: OCLC, 2003.
- ^ а б Viceversa Literatur, Viceversa (фр.) — Rotpunktverlag, 2007. — ISSN 1662-0402
- ^ Уладзіслаў Гарбацкі, Швейцарская пісьменніца з Віцебску, Новы Час, 02-05-2021, https://novychas.by/kultura/szvejcarskaja-pismennica-z-vicebsku
- ^ Eléonore Niquille, Notice biographique, Le Culturactif Suisse, http://www.culturactif.ch/ecrivains/niquille.htm
- ^ «Éléonore Niquille», Viceversa littérature, https://www.viceversalitterature.ch/author/13721
- ^ Grazia Bernasconi-Romano, «Une Russo-Gruérienne tirée de près de 40 ans d’oubli littéraire», La Liberté, 20 mai 1995, p. 24.
- ^ «Eléonore Niquille à découvrir au clair d’une réédition», La Liberté, 19 février 1998, p. 17.
- ^ Уладзіслаў Гарбацкі, Швейцарская пісьменніца з Віцебску, Новы Час, 02-05-2021, https://novychas.by/kultura/szvejcarskaja-pismennica-z-vicebsku
- ^ «Sous les tilleuls de l’enfance», Journal et Feuille d’Avis du Valais, 3 décembre 1960, p. 17.