Умбэрта Эка

Умбэ́рта Э́ка (па-італьянску: Umberto Eco; 5 студзеня 1932 — 19 лютага 2016) — італьянскі вучоны-мэдыевіст, сэміётык, філёзаф ды пісьменьнік. Аўтар шэрагу раманаў, навуковых твораў па сэміётыцы, па культуры Сярэднявечча, і вялікае колькасьці эсэ на грамадзка-палітычныя тэмы. Атрымаў Эўрапейскую літаратурную прэмію ў 2001 годзе.

Умбэрта Эка
Umberto Eco
Імя пры нараджэньні	Umberto Eco
Дата нараджэньня	5 студзеня 1932 (93 гады)
Месца нараджэньня	Алесандрыя, Італія
Дата сьмерці	19 лютага 2016
Месца сьмерці	Мілян, Італія
Прычына сьмерці	рак падстраўнікавай залозы[d]
Грамадзянства	Італія
Месца вучобы	Турынскі ўнівэрсытэт (1954)
Занятак	філёзаф, навэліст, эсэіст, пэдагог, сцэнарыст, перакладнік, прафэсар унівэрсытэту, сэміётык, пісьменьнік, літаратурны крытык, мэдыявіст, літаратуразнаўца, гісторык
Навуковая сфэра	сярэднявечная філязофія[d], media culture[d], semiology[d], структурная лінгвістыка[d], дакумэнтальная літаратура[d], гістарычны раман[d], мовазнаўства, сэміётыка[d], італьянская літаратура[d] і літаратурная крытыка
Месца працы	Балёнскі ўнівэрсытэт Калеж дэ Франс
Псэўданімы	Dedalus
Папярэднік	Джэймз Джойс, Хорхэ Люіс Борхэс, Тамаш Аквінскі, Артур Конан Дойл, Чарлз Сандэрс Пірс[d] і Імануіл Кант
Сябра ў	Коледж патафізыкі[d], Нацыянальная акадэмія дэі Лінчэі[d], CICAP[d], Каралеўская акадэмія навук, літаратуры і прыгожых мастацтваў Бельгіі[d], Амэрыканская акадэмія мастацтваў і літаратуры[d] і International Association for Semiotic Studies[d]
Жанры	эсэ
Школа/традыцыя	Сэміётыка
Пэрыяд	Філязофія XX—XXI стагодзьдзяў
Кірунак	Заходняя філязофія
Асноўныя зацікаўленасьці	Сэміётыка, філязофія, літаратурная крытыка
Значныя ідэі	«свабодная праца»
Вучні	Марка Бэлпаліці[d] і Christos Thivaios[d]
Узнагароды	прэмія Стрэга[d] (1981) Аўстрыйская дзяржаўная прэмія па эўрапейскай літаратуры (2001) Cesare Pavese Prize[d] (2011)
Сайт	Інфармацыйная старонка (анг.)
Подпіс
Умбэрта Эка ў Вікісховішчы

Біяграфія

Нарадзіўся 5 студзеня 1932 году ў горадзе Алесандрыя, Італія. У 1980 годзе быў надрукаваны ягоны першы мастацкі твор — раман «Імя ружы», які адразу набыў сусьветную вядомасьць. З таго часу Эка напісаў ды выдаў яшчэ пяць раманаў.

Умбэрта Эка займаў пасаду прафэсара сэміётыкі ва ўнівэрсытэце гораду Балёньні. Ён актыўна ўдзельнічаў ў грамадзкім і палітычным жыцьці Італіі, зьвяртаў шмат увагі на праблему развіцьця Сусьветнага Сеціва, у якім бачыў сродак, каб зрабіць інфармацыю агульнадаступнай. З гэтае нагоды Ўмбэрта Эка зьяўляўся каардынатарам праекту «Мультымэдыйная аркада» — унікальнага інтэрнэт-цэнтру ў Балёньні.

Бібліяграфія

Навуковыя творы

• «Эвалюцыя сярэднявечнае эстэтыкі» (Sviluppo dell’estetica medievale, 1959)
• «Адсутная структура» (La struttura assente, 1968)
• «У пошуках дасканалай мовы ў эўрапейскай культуры» (La ricerca della lingua perfetta nella cultura europea, 1993)
• «Сказаць амаль тое самае. Вопыты перакладаньня» (Dire quasi la stessa cosa. Esperienze di traduzione, 2003)
• і шмат іншых.

Мастацкія творы

• «Імя ружы» (Il nome della rosa, 1980)
• «Ківач Фуко» (Il pendolo di Foucault, 1988)
• «Востраў напярэдадні» (L’isola del giorno prima, 1994)
• «Баўдаліна» (Baudolino, 2000)
• «Таямнічы агеньчык каралевы Лааны» (La misteriosa fiamma della regina Loana, 2004)
• «Праскія могілкі» (2010)

Вонкавыя спасылкі

• «Porta Ludovica» — сайт, прысьвечаны пісьменьніку

Пераклады на беларускую мову

• «Як адрозьніць парнаграфічны фільм ад не парнаграфічнага», ARCHE, №1, 1998
• «Паэтыка адкрытага твору», ARCHE, №1, 1999
• «Вяртаньне сярэднявечча»(недаступная спасылка), Фрагмэнты, №3-4, 2001