Сябры

Сябры́ (таксама дольшчыкі, патужнікі, саўдзельнікі, таварышы) — катэгорыя людзей, якія супольна валодалі і карысталіся ворнай зямлёй, прамысловымі ўгодзьдзямі, сродкамі вытворчасьці, ці супольна працавалі ў іншых гаспадарчых галінах (напрыклад, бортніцтве, рыбнай лоўлі, саляным промысьле ды інш.).

Сябрыннае валоданьне й гаспадарка было разьвітае ў Кіеўскай Русі, значна пашырылася ў Вялікім Княстве Літоўскім у XVI—XVII стагодзьдзях. Згадваецца ў Статуце Вялікага Княства Літоўскага 1529 року. Сябрамі маглі быць сяляне з уласнай гаспадаркай і безь яе, купцы, сьвецкія і духоўныя фэўдалы. З умацаваньнем фэўдальна-прыгоньніцкай сыстэмы і разьвіцьцём грашовых адносін сябрыннае (сяброўскае) землекарыстаньне паступова ператваралася ў падворна-спадчыннае.

На тэрыторыі сучасных Беларусі і Ўкраіны рэшткі супольнага землекарыстаньня (у прыватнасьці, грамадзкае карыстаньне пашамі, лугамі ды інш.) захаваліся да пачатку XX стагодзьдзя.

Народны звычай сумеснага карыстаньня пашай, сенажацьцю, пчоламі, адоранай жывёлай і г. д. меў назву сябрына. Характэрнымі рысамі ўзаемаадносін у сябрыне ёсьць дружба і ўзаемадапамога.

Літаратура

• Сябры́; Сябры́на // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т.. — Мн.: 2002 Т. 15: Следавікі — Трыо. — С. 332, 333.
• Косвен М. О. Северорусское печище, украинские сябры и белорусское дворище // Советская этнография. — 1950. № 2. (рас.)
• Сябры́ // Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. У 6 т.. — Мн.: 2001 Т. 6. Кн. 1: Пузыны — Усая. — С. 461.
• Сябры // Вялікае княства Літоўскае: Энцыклапедыя. У 3 т.. — Мн.: 2005 Т. 2: Кадэцкі корпус — Яцкевіч. — С. 649.