Разьвітаньне і прывітаньне паўстанца (карціна Артура Гротгера)
Разьвітаньне і прывітаньне паўстанца (па-польску: Pożegnanie i Powitanie powstańca) — дыптых польскага мастака Артура Гротгера, прысьвечаны Паўстаньню 1863—1864 гадоў, напісаны ў 1865—1866 гг. Карціны знаходзяцца ў калекцыі Нацыянальнага музэя ў Кракаве[1][2].
| Разьвітаньне і прывітаньне паўстанца | |
 Разьвітаньне з паўстанцам | |
| Польская мова: Pożegnanie i Powitanie powstańca | |
| Мастак | Артур Гротгер |
|---|---|
| Год | 1866 |
| Тып | алей на дошцы, карціны аднолькавых памераў |
| Памеры | 52,7 см × 41,3 см |
| Месцазнаходжаньне | Нацыянальны музэй, Кракаў |
Карціны «Разьвітаньне з паўстанцам» і «Прывітаньне паўстанца» зьяўляюцца часткай польскай школы гістарычнага жывапісу, выдатнымі прадстаўнікамі якой былі таксама Ян Матэйка і Юзэф Хелмоньскі. Тут відавочны мэтад, прыняты Гротгерам для прадстаўленьня гістарычных падзей праз прызму сцэн з рэальнага жыцьця[3]. Як і ў сэрыі малюнкаў «Польшча» або «Літва», Гротгер бярэцца за тэму Паўстаньня 1863-64 гг.
Апісаньне
рэдагавацьГротгер зрабіў дыптых у 1866 годзе падчас свайго знаходжаньня ў сучасным украінскім мястэчку Сьнятынка, якое тады належала Станіславу Тарноўскаму.
«Разьвітаньне з паўстанцам»
рэдагавацьНа першай карціне «Разьвітаньне з паўстанцам» мы бачым сцэну, дзе жонка з пяшчотай разьвітваецца з паўстанцам, які выпраўляецца змагацца за свабоду Польшчы, прышпіліўшы да яго шапкі нацыянальны бант. З чалавекам шляхецкага паходжаньня разьвітваецца жанчына, апранутая ў жалобнае чорнае, гатовая адмовіцца ад асабістага шчасьця дзеля радзімы. Абедзьве постаці глядзяць адзін на аднаго. На заднім пляне відаць атрад Кракусаў. Дзеяньне разгортваецца на парозе шляхецкай сядзібы, сымбалізуючай малую радзіму — мітычнае месца[1][3].
«Прывітаньне паўстанца»
рэдагавацьДругая карціна «Прывітаньне паўстанца» паказвае цёмную постаць паўстанца, які крадком вяртаецца дадому, вітаючы сваю жонку. Жанчына апранута ў белую сукенку, якая кантрастуе з адзеньнем мужчыны. На гэты раз героі не глядзяць адзін аднаму ў вочы. Галава жанчыны павернутая на другі бок. Тут радасьць вяртаньня азмрочваецца горыччу прайгранага паўстаньня. Маёнтак зноў зьяўляецца на заднім пляне[3]. Аднак на гэты раз на даляглядзе відаць чорныя злавесныя хмары, якія ўзмацняюць драматызм сцэны.
Дыптых
рэдагаваць16 студзеня 2013 году Нацыянальны банк Польшчы выпусьціў 800 000 асобнікаў памятнай манэты наміналам 2 злотых да 150-годзьдзя паўстаньня. Узор, распрацаваны Эвай Тыц-Карпіньскай і Русанкай Навакоўскай, утрымлівае фрагмэнт карціны Артура Гротгера з дыптыха пад назвай «Разьвітаньне».
Крыніцы
рэдагаваць- ^ а б Muzeum Narodowe w Krakowie, 2013-01-18, Aleksandra Krypczyk
- ^ Artur Grottger, Galeria Malarstwa Polskiego (Ottyniowice na Podolu 1837 — Amélie-les-Bains 1867)
- ^ а б Dwory i pałace Artura Grottgera, Жыгмунт Яслоўскі}}