Пераклад Бібліі Гадлеўскага

Чатыры Эванэліі і Апостальскія Дзеі
Поўная назва:	Čatyry Ewanelii i Apostalskija Dziei
Мова:	беларуская
НЗ выдадзены:	1939
Аўтар(ы):	Вінцэнт Гадлеўскі
Канон:	каталіцкі
Вэб-старонка:	Беларуская палічка
	Ян. 3:16 Бо як Бог узьлюбіў сьвет, што даў Сына свайго адзінароднага, каб кожны, хто верыць у яго, ня згінуў, але меў жыцьцё вечнае.
	прагляд; абмеркаваньне; рэдагаваць;

Перакла́д Гадле́ўскага — чатыры беларускамоўныя Эвангельлі й Апостальскія дзеі, выдадзеныя лацінкай у 1938 року ў перакладзе ксяндза Вінцэнта Гадлеўскага.

Перадумовы

У 1930 выйшла з друку «Historyja świataja abo Biblijnaja Staroha Zakonu», а праз два гады — «Historyja świataja abo Biblijnaja Nowaha Zakonu», якія зьяўляліся аўтарскай інтэрпрэтацыяй тэкстаў Бібліі. Адным зь першых Гадлеўскі паказаў лінгвістычныя магчымасьці беларускай мовы ў жанры біблійнае гісторыі. Гэтая праца стала для яго падрыхтоўчай у справе перакладу на беларускую мову Бібліі^[1].

У сувязі з выхадам пратэстанцкага перакладу Новага Запавету (Дзекуць-Малей/Луцкевіч) група каталіцкіх сьвятароў зьвярнулася да папы рымскага Пія XI з мэмарандумам пра тое, што «народ можа стаць ахвяраю „сэктанцкіх“ уплываў, калі каталіцкія сьвятары ў Беларусі і далей ня мецьмуць магчымасьці карыстацца роднай мовай»^[1]. Паводле згадкі Гая Пікарды, Вінцэнт Гадлеўскі пачаў працу над перакладам у 1933 року, «каб проціпаставіцца посьпеху нядаўна выдадзенага перакладу гэтай кнігі^[a], зробленага мэтадыстамі, які мае дагматычныя памылкі, а таксама шматлікія недасканаласьці ў беларускай мове»^[2].

Пераклад

Пераклад быў зроблены з лацінскага тэксту Вульгаты, а таксама зь нямецкіх, польскіх, францускіх ды грэцкіх тэкстаў^[3]. «Čatyry Ewanelii i Apostalskija Dziei» былі падрыхтаваныя ў 1938 року і выдадзеныя лацінкай у 1939. Перакладнік выкарыстоўваў уласьцівую для польскай мовы рэлігійную тэрміналёгію і карыстаўся польскай тапанімікай.

Гай Пікарда, параўноўваючы гэты пераклад з варыянтам Луцкевіча^[b], называў яго больш дакладным, але ж горшым у літаратурным сэнсе; пазьнейшыя ж пераклады Пятра Татарыновіча і Яна Станкевіча, без сумневу, саступалі варыянту Гадлеўскага^[3].

Вінцэнт Гадлеўскі пачаў працу над перакладам і Старога Запавету, аднак загінуў падчас савецка-нямецкай вайны ад рук гестапа. Ягоную працу працягнуў Пётар Татарыновіч, выдаўшы ў 1954 у Рыме камэнтаваныя «Sviatuju Evaneliju i Apostolskija Dziei», а ў 1974 — «Listy Sviatych Apostalau». Аднак ягоны пераклад, зазнаўшы значны ўплыў выданьня Гадлеўскага, таксама моцна насычаны палянізмамі.

Бібліяграфія

Wincent Hadleǔski. Historyja Świataja abo Biblijnaja Staroha Zakonu. — Wilnia: Biełaruskaje Katalickaje Wydawiectwa, 1930. — 151 с.
Wincent Hadleǔski. Historyja Świataja abo Biblijnaja Nowaha Zakonu. — Wilnia: Biełaruskaje Katalickaje Wydawiectwa, 1932. — 186 с.
Čatyry Ewanelii i Apostalskija Dziei / Pierałažyǔ i padaǔ wyjaśnieńni ks. Wincent Hadleǔski Mahistar Teolohii. — Wilnia: 1939. — 417 с.
Нядзельныя Эвангеліі. — Другое выданьне без зьмен. — Лёндан: 1948.
Чатыры Эванэліі / Пераклад кс. В. Гадлеўскага. — Гродна: Гродзенская Рымска-Каталіцкая дыяцэзія, 1998. — 120 с. — ISBN 985-6270-21-9

Заўвагі

^ г. зн. Новага Запавету
^ Новы Запавет Дзекуць-Малея і Луцкевіча

Крыніцы

^ ^а ^б І.І. Трацяк. Шлях да беларускамоўнай Бібліі // Біблія ў кантэксце беларускай культуры: Вучэб. дапам.. — Горадня: ГрДУ, 2003. — С. 44. — ISBN 985-417-454-9
^ І.І. Трацяк. Шлях да беларускамоўнай Бібліі // Біблія ў кантэксце беларускай культуры: Вучэб. дапам.. — Горадня: ГрДУ, 2003. — С. 44—45. — ISBN 985-417-454-9
^ ^а ^б І.І. Трацяк. Шлях да беларускамоўнай Бібліі // Біблія ў кантэксце беларускай культуры: Вучэб. дапам.. — Горадня: ГрДУ, 2003. — С. 45. — ISBN 985-417-454-9

Вонкавыя спасылкі

Чатыры Эванэліі і Апостальскія Дзеі ў перакладзе кс. Вінцэнта Гадлеўскага

[2] г. зн. Новага Запавету

[5] Новы Запавет Дзекуць-Малея і Луцкевіча

[traciak44-1] а ^б І.І. Трацяк. Шлях да беларускамоўнай Бібліі // Біблія ў кантэксце беларускай культуры: Вучэб. дапам.. — Горадня: ГрДУ, 2003. — С. 44. — ISBN 985-417-454-9

[3] І.І. Трацяк. Шлях да беларускамоўнай Бібліі // Біблія ў кантэксце беларускай культуры: Вучэб. дапам.. — Горадня: ГрДУ, 2003. — С. 44—45. — ISBN 985-417-454-9

[traciak45-4] а ^б І.І. Трацяк. Шлях да беларускамоўнай Бібліі // Біблія ў кантэксце беларускай культуры: Вучэб. дапам.. — Горадня: ГрДУ, 2003. — С. 45. — ISBN 985-417-454-9

[1]

[a]

[2]

[3]

[b]