Палац Бжастоўскіх (Вільня)

Помнік грамадзянскай архітэктуры
Палац Бжастоўскіх
Палац Бжастоўскіх
Краіна	Летува
Места	Вільня
Каардынаты	54°40′54″ пн. ш. 25°17′11″ у. д. / 54.68167° пн. ш. 25.28639° у. д. / 54.68167; 25.28639Каардынаты: 54°40′54″ пн. ш. 25°17′11″ у. д. / 54.68167° пн. ш. 25.28639° у. д. / 54.68167; 25.28639
Архітэктурны стыль	клясыцызм
Аўтар праекту	Марцін Кнакфус^[d]
Статус	Ахоўная зона
Палац Бжастоўскіх на мапе Летувы Палац Бжастоўскіх
Палац Бжастоўскіх на Вікісховішчы

Палац Бжастоўскіх — помнік архітэктуры XVI—XVIII стагодзьдзяў у Вільні. Знаходзіцца ў Старым Месьце, на рагу Дамініканскай і Ўнівэрсытэцкай вуліцаў (дом 18/2). Твор архітэктуры барока і клясыцызму. Аб’ект Рэгістру культурных каштоўнасьцяў Летувы.

Гісторыя

Вялікае Княства Літоўскае

Пра старажытнасьць камяніцы сьведчаць захаваныя ў яе сьценах фрагмэнты гатычнага муру. У канцы 1667 годзе будынак набыў і аднавіў дзяржаўны дзяяч Вялікага Княства Літоўскага Цыпрыян Бжастоўскі. 3 1760 году палацам валодаў пісар і рэфэрэндар Павал Ксавэры Бжастоўскі. Сучаснае барокавае аблічча будынак набыў па пажары 1748 году, калі ў 1769 годзе яго перабудавалі паводле праекту віленскага архітэктара Марціна Кнафкуса^[1]. У 1772 годзе палац набыў падкаморы жамойцкі Якуб Нагурскі.

Пад уладай Расейскай імпэрыі

Палац. К. Антаніні, 1795 г.

У 1802 годзе палац перайшоў да кампазытара Міхала Клеафаса Агінскага, па ягонай сьмерці — да сына Ірынея Клеафаса^[2]. У палацы па прыбыцьці ў Вільню пэўны час жыў прафэсар Ёган Пэтэр Франк з сынам Ёзэфам Франкам, якія пазьней перасяліліся ў дом на Вялікай вуліцы.

У канцы XIX — пачатку XX стагодзьдзя ўласьнік палаца Міхал Агінскі здаваў у ім кватэры месьцічам. Адну зь іх займаў лекар і грамадзкі дзяяч Уладзіслаў Загорскі. У 1888—1890 гадох палац рэканструявалі паводле праекту архітэктара Кіпрыяна Мацулевіча.

Найноўшы час

У 1957 і 1982 гадох палац рэканструявалі: умацавалі яго канструкцыю, другі паверх прыстасавалі пад кватэры. Частку першага паверху заняла аптэка.

Архітэктура

Помнік архітэктуры барока і клясыцызму. Галоўны ўсходні фасад выгінаецца лініяй вуліцы. Яго сьцены падзяляюцца прафіляванымі карнізамі. Вокны другога паверху разьмяшчаюцца на няроўнай адлегласьці адно ад аднаго, дэкаруюцца ліштвамі і прафіляванымі трыкутнымі сандрыкамі ўверсе, рэльефамі з выявай галоў анёлаў і расьлінным матывам унізе. Налева ад цэнтру галоўнага ўсходняга фасаду месьціцца аркавы праезд, вылучаны парталам. Скляпеньні праезду цыліндрычныя і крыжовыя. Над аркай разьмяшчаецца рэльефны герб Нагурскіх. Дваровы фасад галоўнага корпуса аздабляецца пілястрамі і карнізамі. Першым і другім паверхамі ідзе барокавая галерэя, якая на другім паверсе складаецца з двух шырокіх і аднаго вузкага акна. Унізе акну адпавядае такой жа формы і блізкага памеру арка праезду^[3].

Галерэя

Гістарычныя здымкі і графіка

Старыя здымкі і графіка
Я. Булгак, 1912 г.
Я. Булгак, 1914 г.
В. Гютлен, 1917 г.
Я. Булгак, 1937 г.

Сучасныя здымкі

Сучасны стан
Агульны выгляд
Герб Нагурскіх
Праезд
Выгляд з двара

Крыніцы

^ Čaplikas A. R. Šv. Jono, Dominikonų, Trakų gatvės. — Vilnius, 1998. P. 125—131.
^ Лашкевіч К. «Страчаная сталіца». 10 палацаў Вільні, якія варта пабачыць беларусу, TUT.BY, 29 сакавіка 2011 г.
^ Stoma S. Bžostovskių rūmai // Lietuvos TSR istorijos ir kultūros paminklų sąvadas. Т. 1. — Vilniu, 1988. P. 546—547.

Вонкавыя спасылкі

Палац Бжастоўскіх у Вільні, Radzima.org

[1] Čaplikas A. R. Šv. Jono, Dominikonų, Trakų gatvės. — Vilnius, 1998. P. 125—131.

[2] Лашкевіч К. «Страчаная сталіца». 10 палацаў Вільні, якія варта пабачыць беларусу, TUT.BY, 29 сакавіка 2011 г.

[3] Stoma S. Bžostovskių rūmai // Lietuvos TSR istorijos ir kultūros paminklų sąvadas. Т. 1. — Vilniu, 1988. P. 546—547.

[1]

[2]

[3]