Пакаяньне (фільм, 1987)

«Пакая́ньне» (па-грузінску: მონანიება) — савецкі мастацкі фільм, псыхалягічная драма рэжысэра Тэнгіза Абуладзэ, сьфільмаваная ў 1984 і паказаная ў 1987 року. Трэцяя частка рэжысэрскай трылёгіі („Маленьне“ — „Дрэва жаданьня“ — „Пакаяньне“).

Пакаяньне
მონანიება
Жанр	псыхалягічная драма прытча
Рэжысэр	Тэнгіз Абуладзэ
Сцэнарыст	Нана Джанэлідзэ Тэнгіз Абуладзэ
У ролях	Аўтандыл Махарадзэ Ія Нінідзэ Зэйнаб Бацвадзэ Кетэван Абуладзэ
Кампазытар	Нана Джанэлідзэ
Апэратар	Міхаіл Аграновіч
Вытворчасьць	Грузія-фильм
Распаўсюд	The Cannon Group[d] і Netflix
Дата выхаду	1984
Працягласьць	153 хв.
Краіна	СССР
Мова	грузінская
Старонка на IMDb

Ляўрэат Гран-пры Канскага кінафэстывалю-1987.

Сюжэт

У грузінскім мястэчку хаваюць колішняга мескага кіраўніка Варлама Аравідзэ. Ранкам ягонае цела знаходзяць ля заможнага дому ягонага сына Абэля. Цела зноўку хаваюць, але наступнага дня яно зноўку выкапанае, і так паўтараецца штодзень.

Ля чарговым разам перазахаванай магілы Варлама Аравідзэ выстаўляюць засаду, у якой бярэ ўдзел і ягоны ўнук Торніке. Калі незнаёмец падкрадаецца да магілы Варлама Аравідзэ, каб зноўку выкапаць цела, Торніке страляе і трапляе ў таго. Пры затрыманьні высьвятляецца, што капальніца — жанчына на ймя Кетэван Баратэлі, найлепшая кандытарка ў мястэчку. На судзе яна распавядае пра матывы, зь якімі раскопвала магілу Варлама Аравідзэ, і абяцае, што ня спыніцца выкопваць труп чалавека, які ня варты пахаваньня ў зямлі.

Варлам Аравідзэ прыйшоў да ўлады ў ейным родным мястэчку, калі Кетэван было восем гадоў. За сваім кіраваньнем праводзіў палітычныя рэпрэсіі, празь якія прайшлі мноства невінаватых людзей. Па ілжывым даносе быў арыштаваны Кэтэванін бацька, мастак Сандра, а пасьля і маці Ніна.

Сям’я Аравідзэ, намагаючыся ўсяляк апраўдаць дзеяньні свайго продка, а таксама абяліць сваё імя, дамагаецца зьмяшчэньня Кетэван Баратэлі ў вар’ятню. Але Торніке Баратэлі, уражаны адкрыцьцём праўды пра дзеда і непаразуменьнем з боку свайго бацькі Абэля, сканчае жыцьцё самагубствам. Пасьля гэтага Абэль Аравідзэ ўласнаручна выкопвае бацькава цела з труны і скідае яго з скалы.

У ролях

Актор	Роля
Аўтандыл Махарадзэ	Варлам Аравідзэ / Абэль Аравідзэ Варлам Аравідзэ / Абэль Аравідзэ
Ія Нінідзэ	Гуліко Аравідзэ Абэлева жонка Гуліко Аравідзэ
Мэраб Нінідзэ	Торніке Аравідзэ Абэлеў сын Торніке Аравідзэ
Зэйнаб Бацвадзэ	Кетэван Баратэлі кандытарка Кетэван Баратэлі
Кетэван Абуладзэ	Ніно Баратэлі Кетэваніна маці Ніно Баратэлі
Давід Гіоргабіяні	Сандра Баратэлі маляр, Кетэванін бацька Сандра Баратэлі
Кахі Каўсадзэ	Міхаіл Карышэлі Сандраў сябар Міхаіл Карышэлі
Ніно Закарыдзэ	Алена Карышэлі Алена Карышэлі
Нато Ачыгава	Кетэван у дзяцінстве Кетэван у дзяцінстве
Дата Кемхадзэ	Абэль у дзяцінстве Абэль у дзяцінстве
Вэрыко Анджапарыдзэ	вандроўніца
Мзія Махвіладзэ	сваячка вязьня
Аміран Аміранашвілі	Кайхосра Даксопула Варламаў памочнік Кайхосра Даксопула
Барыс Цыпурыя	адвакат Абэля Аравідзэ
Леа Антадзэ	Масэ абаронца храму Масэ
Тамара Цыцышвілі	Марыям абаронца храму Марыям
Ліа Капанадзэ	Элізбар Карэлія жанчына ў чарзе на перадачу Элізбар Карэлія
Катэ Махарадзэ	пракурор
Рэза Эсадзэ	Апалон Абэлеў сусед Апалон

Стварэньне

У 1981 року Тэнгіз Абуладзэ з ухвалы Эдуарда Шэварднадзэ пачаў пісаць сцэнар для фільму «Пакаяньне», на пастаноўку якога ўрад Грузінскай ССР вылучыў 900 000 рублёў. Дзякуючы ўдзелу грузінскага тэлебачаньня адпала неабходнасьць зацьвярджаць сцэнар у Маскве.

Здымкі ладзіліся ў 1983 року ў Батумі. Аднак па іхнім сканчэньні высьветлілася, што праз памылку праяўкавай лябараторыі пяць тысячаў мэтраў зьнятай кінастужкі сталіся бракам. А 18 лістапада адзін з актораў Гега Кабахідзэ, выканаўца ролі Торніке Аравідзэ, быў арыштаваны за спробу згону самалёта ў Турэччыну ды прысуджаны да расстрэлу. У выніку ўсе эпізоды з удзелам Торніке давялося пераздымаць з новым акторам — пачаткоўцам Мэрабам Нінідзэ.

5 верасьня 1986 року «Пакаяньне» было прадстаўлена ў ЦК КПСС. 23 кастрычніка Дзяржкіно СССР выдала дазвол на пракат карціны. Першыя паказы ў Маскве былі закрытыя, упершыню для шырокіх масаў фільм быў паказаны 26 студзеня 1987 року. Выхад «Пакаяньня» заклаў пачатак шырокамаштабнай антысталінскай кампаніі ў СССР.

Прэміі і ўзнагароды

• Галоўны прыз Усесаюзнага кінафэстывалю (1987)
• Гран-пры, спэцыяльны прыз Міжнароднай фэдэрацыі кінапрэсы і прыз экумэнічнага журы Канскага кінафэстывалю (1987)
• «Найлепшы гульнёвы фільм», «Найлепшая рэжысэрская праца» (Тэнгіз Абуладзэ), «Найлепшая сцэнарная праца» (Ніна Джанэлідзэ, Тэнгіз Абуладзэ і Рэваз Квесэлава), «Найлепшая апэратарская праца» (Міхаіл Аграновіч), «Найлепшая праца маляра» (Георгі Мікеладзэ) і «Найлепшая мужчынская роля» (Аўтандыл Махарадзэ) кінапрэміі «Ніка» (1987)
• Спэцыяльны прыз Чыкаскага міжнароднага кінафэстывалю (1987)
• Прыз крытыкі найлепшаму замежнаму фільму году ў Польшчы (1988)

Вонкавыя спасылкі

• «Двадцать лет без покаяния» («Искусство кино» № 11, 2004 г.)