Гімн Францыі
Марсэльеза (па-француску: La Marseillaise — «марсэльская», «марсэлька») — самая знакамітая песьня Вялікай францускай рэвалюцыі, сталая спачатку гімнам рэвалюцыянэраў, а затым і ўсёй краіны. Першапачаткова Марсэльеза звалася «Ваенны марш Рэйнскага войска». Марш быў напісаны ўвечар 25 красавіка 1792 году ваенным інжынэрам Клодам Жозэфам Ружэ дэ Лілем, празь некалькі дзён пасьля аб’явы рэвалюцыйнай Францыяй вайны «каралю Багеміі і Вугоршчыны».
па-француску: La Marseillaise | |
«марсэльская», «марсэлька» | |
Аўтар словаў | Клёд Жазэф Ружэ дэ Ліль |
---|---|
Кампазытар | Клёд Жазэф Ружэ дэ Ліль |
Краіна | Францыя |
Зацьверджаны | 1795—1804, 1879—цяперашні час |
24 лістапада 1793 году Канвэнт выбірае Марсэльезу ў якасьці дзяржаўнага гімну Францыі. Марсэльеза перажыла розныя рэжымы і няміласьць.
Пасьля падзей 1848 году, калі рэвалюцыйная хваля пракацілася па ўсёй Эўропе, Марсэльеза становіцца песьняй барацьбітоў за волю на ўсім сьвеце: у Італіі, Польшчы, Вугоршчыне. Яна гучыць на палях бітваў і падчас Парыскай Камуны ў 1871 годзе. Апошні раз была забароненая рэжымам Вішы падчас Другой сусьветнай вайны (з 1940 па 1944 гімнам Францыі была песьня «Маршал, мы тут!»), але ў 1944 зноў аб’яўляецца гімнам Францыі.
Расейскі тэкст на гэтую музыку пад назвай «Працоўная Марсэльеза», якая не зьяўляецца перакладам з францускага, напісаны П. Л. Лаўровым у 1875 г. «Працоўная Марсэльеза» на працягу некаторага часу пасьля Лютаўскай рэвалюцыі 1917 году выкарыстоўвалася ў якасьці гімну Расеі, нараўне з Інтэрнацыяналам.[1]
Тэкст песьні на мове арыгінала
рэдагавацьLa Marseillaise
Allons enfants de la Patrie, le jour de gloire est arrivé Contre nous de la tyrannie L'étendard sanglant est levé. L'etendard sanglant est levé: Entendez-vous dans nos campagnes Mugir ces féroces soldats? Qui viennent jusque dans vos bras Egorger vos fils et vos compagnes. Refrain: Aux armes citoyens, Formez vos bataillons. Marchons! Marchons! Qu'un sang impur Abreuve nos sillons! Que veut cette horde d'esclaves De traîtres, de rois conjurés? Pour qui ces ignobles entraves Ces fers dès longtemps preparés Ces fers dès longtemps preparés Français, pour nous, ah quel outrage, Quel transport il doit exciter! C'est nous qu'on ose méditer De rendre à l'antique esclavage. Refrain Quoi! Des cohortes étrangères Feraient la loi dans nos foyers? Quoi! Ces phalanges mercenaires Terrasseraient nos fiers guerriers. Terrasseraient nos fiers guerriers. Grand Dieu! Par des mains enchaînées Nos fronts, sous le joug, se ploieraient? De vils despotes deviendraient Les maîtres de nos destinées? Refrain Tremblez tyrans, et vous perfides L'opprobre de tous les partis. Tremblez, vos projets parricides Vont enfin recevoir leur prix! Vont enfin recevoir leur prix! Tout est soldat pour vous combattre. S'ils tombent nos jeunes héros, La terre en produit de nouveaux Contre vous, tous prêts à se battre Refrain Français en guerriers magnanimes Portez ou retenez vos coups. Epargnez ces tristes victimes A regrets s'armant contre nous! A regrets s'armant contre nous! Mais ce despote sanguinaire Mais les complices de Bouille Tous les tigres qui sans pitié Dechirent le sein de leur mère! Refrain Amour Sacré de la Patrie Conduis, soutiens nos braves vengeurs. Liberté, Liberté chérie Combats avec tes défenseurs Combats avec tes défenseurs Sous nos drapeaux, que la victoire Accoure a tes mâles accents Que tes ennemis expirants Voient ton triomphe et nous, notre gloire. Refrain ("Couplet des enfants") Nous entrerons dans la carrière Quand nos aînés n'y seront plus Nous y trouverons leur poussière Et la trace de leur vertus! Et la trace de leur vertus! Bien moins jaloux de leur survivre Que de partager leur cercueil. Nous aurons le sublime orgueil De les venger ou de les suivre. Refrain
Пераклады на іншыя мовы
рэдагавацьLa Marseillaise — сховішча мультымэдыйных матэрыялаў
Пераклад на нямецкую мову
рэдагавацьНа нямецкую мову Марсэльеза была перакладзеная Шэлінгам.
Пераклад на расейскую мову
рэдагавацьПасьля «Марсэльеза» перакладалася на расейскую мову Мікалаем Гумілёвым, У.Ладыжэнскім і іншымі.
Вонкавыя спасылкі
рэдагавацьЗацемкі
рэдагаваць- ^ Н.А. Собалева. З гісторыі айчынных дзяржаўных гімнаў (рас.) // Айчынная гісторыя. 2005. № 1. З. 3-21.