Людзікаўская карэльская мова
Лю́дзікаўская мова — мова прыбалтыйска-фінскае падґрупы фіна-волскае ґрупы фіна-вугорскае галіны ўральскае моўнае сям’і, на якой размаўляе лякальная ґрупа карэлаў людзікі. Часта разам з уласнакарэльскай, лівікаўскай карэльскай і цьверскай карэльскай мовамі лічыцца адной з гаворак агульнае карэльскае мовы. Як і іншыя карэльскія мовы, людзікаўская карэльская мова мае свой уласны літаратурны стандарт.
| Людзікаўская карэльская мова Lyydin kiel' | |
| Ужываецца ў | Расеі |
|---|---|
| Рэгіён | усходні поўдзень Карэліі |
| Колькасьць карыстальнікаў | прыкладна 3 000 чал.[1] |
| Клясыфікацыя | |
| Афіцыйны статус | |
| Афіцыйная мова ў | — |
| Дапаможная мова ў |
 рэспубліцы Карэлія[2] мова нацыянальнае меншасьці |
| Рэгулюецца | — |
| Код мовы | |
| ISO 639-1 | — |
| ISO 639-2(B) | — |
| ISO 639-2(T) | — |
| SIL | lud |
На людзікаўскай мове размаўляюць на ўсходнім поўдні рэспублікі Карэлія, у раёне заходняга ўзьбярэжжа Анескага возера — на тэрыторыі Кандапоскага, Пражынскага і Прыанескага раёнаў.
Агульная характарыстыкаРэдагаваць
ПісьмовасьцьРэдагаваць
Да ХІХ стагодзьдзя кнігавыданьне на карэльскай мове практычна не вялося, пакуль у 1820 годзе кірылічным шрыфтам не было выдадзена Эванґельле ад Мацея. У гэтыя часы не існавала адзінага літаратурнага стандарту і артаґрафіі мовы, у выніку чаго альфабэты розных выданьняў адрозьніваліся адзін ад аднаго.
У савецкія часы, у 1931 годзе для карэльскае мовы быў створаны лацінскі альфабэт, але ў 1937 годзе ён быў зноў пераведзены на кірылічную аснову.
ДыялектыРэдагаваць
Людзікаўская мова падзяляецца на 3 гаворкі: кандапоскую, міхайлаўскую і пражынскую.
Грамадзкае жыцьцёРэдагаваць
Паводле закону рэспублікі Карэлія аб дзяржаўнай падтрымцы карэльскае, вэпскае й фінскае моваў карэльскія мовы маюць магчымасьць на атрыманьне дапамогі з боку дзяржавы, а таксама могуць ужывацца ў дзяржаўных, навучальных установах і сродках масавае інфармацыі, ґарантуецца права на атрыманьне адукацыі на карэльскіх мовах. Але нягледзячы на гэта, ніводная з карэльскіх моваў ня мае статусу дзяржаўнай у рэспубліцы Карэлія[3].
На людзікаўскай мове выходзіць ґазэта Lyydilaine.
СпасылкіРэдагаваць
| Вікіпэдыя ў інкубатары мае вэрсію карэльскай мовай |
- Sanakirju-Словарь-Sanakirja(рас.), (фін.) — карэльска-расейска-фінскі слоўнік
- Портал «Финно-угорские библиотеки России». Электронная коллекция изданий на карельском языке(рас.)
КрыніцыРэдагаваць
- ^ Ludian. A language of Russian Federation (Europe). Ethnologue(анг.)
- ^ Карелия N 31 (23 марта 2004): Документы: закон Республики Карелия о государственной поддержке карельского, вепсского и финнского языков в Республике Карелия(анг.)
- ^ гл. п. 1 артыкулу 11 Канстытуцыі рэспублікі Карэлія