Ларэта Асанавічуце

Ларэта Асанавічуце (лет. Loreta Asanavičiūtė, 22 красавіка 1967, Вільня, Летувіская ССР, СССР − 13 студзеня 1991, Вільня, Летува) − удзельніца летувіскай вызваленчай барацьбы ў 1991 годзе, першая ахвяра і адзіная жанчына сярод забітых падчас штурму Віленскага тэлецэнтру спэцпадразьдзяленьнем «Альфа».

Ларэта Асанавічуце
Імя пры нараджэньні Ларэта Асанавічуце / Loreta Asanavičiūtė
Дата нараджэньня 22 красавіка 1967
Месца нараджэньня Вільня
Дата сьмерці 13 студзеня 1991
Месца сьмерці Вільня, Летува
Прычына сьмерці Забітая савецкім войскам
Месца пахаваньня Вільня, Антакальскія могілкі
Прафэсіі Швачка, бугальтарка
Узнагароды
Вялікі крыж ордэна Крыжа Віціса

Жыцьцяпіс

рэдагаваць

Нарадзілася 22 красавіка 1967 году ў Вільні ў сям'і Сьцяпаса і Стасі Асанавічусаў была трэцім дзіцём у сям'і, мела старэйшых брата Бронюса і сястру Рэнату. У 1982 годзе скончыла 8 клясаў і ўладкавалася на Аўшрайскую фабрыку вучаніцай швачкі; з 1983 г. працавала швачкай у аб’яднаньні “Dovana”[1].

Паралельна з працай навучылася ў Віленскай вячэрняй школе № 1, якую скончыла ў 1985 годзе. У 1988 годзе паступіла ў Віленскі фінансавы тэхнікум, які скончыла ў 1990 годзе па спэцыяльнасьці бугальтарка. Падчас вучобы ў школе захаплялася летувіскімі народнымі песьнямі і танцамі, удзельнічала ў самадзейнасьці. З 1986 года была ўдзельніцай фальклёрнага ансамбля аб’яднаньня “Dovana”, дзе і працавала[2].

23 жніўня 1989 году ўдзельнічаў у гістарычным «Балтыйскім шляху», прысьвечаным 50-годзьдзю Пакта Молатава-Рыбэнтропа.

13 студзеня 1991 году памёрла ў Вільні. Абараняючы незалежнасьць Летувы, разам зь іншымі віленчукамі яна стаяла на варце Тэлевізійнай вежы, абараняючы яе ад захопу. Была расьціснутая танкам савецкага войску. Памерла ў шпіталі Чырвонага Крыжа ад атрыманых раненьняў[3].

16 студзеня 1991 году была пахаваная разам зь іншымі ахвярамі 13 студзеня на Антокальскіх могілках у Вільні[4].

 
Могілка Ларэты Асанавічуце на Антакальскіх могілках, Вільня

Узнагароды

рэдагаваць

15 студзеня 1991 году за гераічную мужнасьць і стойкасьць, праяўленыя пры абароне свабоды і незалежнасьці Летувы, пасьмяротна ўзнагароджаная ордэнам Крыжа Пагоні 1-й ступені[5].

Адна зь віленскіх вуліцаў у Каралінішках носіць імя Ларэты Асанавічуце. На сьцяне дому, дзе жыла Ларэта Асанавічуце, вісіць мэмарыяльная дошка ў памяць гераіні[6].

  1. ^ Артыкул пра Ларэту Асанавічуце на сайце Сойму Летувіскай Рэспублікі, https://www.lrs.lt/sip/portal.show?p_r=37313&p_k=1
  2. ^ Артыкул пра Ларэту Асанавічуце на сайце Сойму Летувіскай Рэспублікі, https://www.lrs.lt/sip/portal.show?p_r=37313&p_k=1
  3. ^ Sausio 13-osios žmonės. Gydytoja Vida Kudzienė: kai atvežė tanko pervažiuotą Loretą Asanavičiūtę, medikams kūnas ėjo pagaugais, https://www.15min.lt/naujiena/aktualu/lietuva/sausio-13-osios-zmones-gydytoja-vida-kudziene-kai-atveze-tanko-pervaziuota-loreta-asanaviciute-medikams-kunas-ejo-pagaugais-56-190007
  4. ^ Артыкул пра Ларэту Асанавічуце на сайце Сойму Летувіскай Рэспублікі, https://www.lrs.lt/sip/portal.show?p_r=37313&p_k=1
  5. ^ "The TV Tower. Memorials and Museum. Vilnius". coldwarsites.net, https://web.archive.org/web/20220703111047/https://coldwarsites.net/country/lithuania/the-tv-tower-memorials-and-museum-vilnius/
  6. ^ "Loretos Asanavičiūtės gatvė Vilniuje - Vilniaus katalogas". vilnius21.lt, http://vilnius21.lt/lasanaviciutes-g4112204.html