Куршы

	Гісторыя Латвіі;
	Кундзкая культура; Нарвенская культура; Балты; Эпоха вікінгаў Шлях з варагаў у грэкі; ; Лівонія; Курляндыя, Земгалія, Латгалія, Село́нія;
	Герцыцкае княства; Кукенойскае княства; Паўночныя крыжовыя паходы; Ордэн мечаносцаў (1204—1237); Лівонскі ордэн (1237—1561); Лівонская канфэдэрацыя (1207—1561); Ганза (1157—1669); Рэфармацыя;
	Лівонская вайна (1558—1583); Інфлянцкае княства (1562—1629); Курляндзкае герцагства (1562—1795); Швэцкія Інфлянты (1629—1721); Інфлянцкае ваяводзтва (1629—1772); Вялікая Паўночная вайна (1700—1721); Ліфляндзкая губэрня (1712—1918); Курляндзкая губэрня (1795—1918); Віцебская губэрня (1802—1918);
	Першая сусьветная вайна (1914—1918) Обэр-Ост (1914—1918); Берасьцейскі мір (1918); Герцагства Курляндзкае і Сэмігальскае (1918); Латвійская ССР (1918—1920); ; Рух за незалежнасьць (1918—1920); Рэспу́бліка Ла́твія (1918—1940); Пакт Молатава-Рыбэнтропа (1939); Другая сусьветная вайна (1939—1945) Савецкая акупацыя Латвіі (1940); Райхскамісарыят Остлянд (1941—1945); ; Латвійская ССР (1940—1941, 1944—1990); Рэспубліка Латвія (1990-);

Куршы (у рускіх летапісах — корсь, лацінізаваная назва — куроны^[1]; лат. kurši; лет. kuršiai) — балтыйскае племя, якое жыло на захадзе сучаснай Латвіі. Ад куршаў утварылася назва гістарычнай краіны Курляндыі^[2].

ГісторыяРэдагаваць

У VII—XIII стагодзьдзях куршы адбілі напады скандынаваў (вікінгаў). Да пачатку XVII ст. зьліліся зь іншымі латыскімі плямёнамі (зэмгаламі і латгаламі) у адзіную латыскую народнасьць^[2].

Повязі зь фінаміРэдагаваць

Дасьледнікі XIX стагодзьдзя з спасылкай на швэдзкага гісторыка і лінгвіста Ёгана Тунмана(en) азначалі старажытных куршаў як фінскае племя: сярод іншага, яны спасылаліся на пагадненьне ад 1230 году, дзе павет куршаў мае назву Kiligunda (тым часам у фінаў павет называўся Kihlakonda)^[3]. У навуковай публікацыі 1876 году зазначалася: «Паўночныя зьбіральнікі саг вельмі рана ўпамінаюць насельнікаў Прыбалтыйскага краю — эстаў, народ які відавочна належаў паводле мовы, утварэньню чэрапа і адзежы да чудзка-фінскага племя, да таго племя, якое расейцы называюць чудзьдзю, чухонцамі, і аднаплемянных зь імі куршаў, краіна якіх падзялялася, прынамсі збольшага, на эстонскі лад, г. зн. на кулігунды (акругі) і дзе назвы месцаў, а менавіта тых, якія сканчаліся на ерв (возера) і кюль (вёска) выглядаюць утворанымі з эсцкай мовы. Куршы жылі на захад ад эстаў да Мэмэлю і Курыш Гафа, які атрымаў паводле гэтага народу сваю назву»^[a].

Глядзіце таксамаРэдагаваць

ЗаўвагіРэдагаваць

^ рас. «Северные собиратели саг очень рано упоминают об обитателях Прибалтийскаго края — эстах, народе очевидно принадлежавшем по языку, образованию черепа и одежде к чудо финскому племени, к тому племени, которое русские называют чудью, чухонцами, и единоплеменных с ними курах, страна которых разделялась, по крайней мере отчасти, на эстонский лад, т. е. на кулигунды (округи) и где названия мест, именно тех, которые оканчивались на иерв (озеро) и кюль (деревня) кажутся происходящими из эстского языка. Куры жили к западу от эстов до Мемеля и Куриш Гафа, получившаго по этому народу свое название»

КрыніцыРэдагаваць

^ Большая энциклопедия: В 62 томах. — М.: ТЕРРА, 2006. — Т. 25. — С. 26. — ISBN 5-273-00432-2
^ ^а ^б БЭ. Т. 9. — Менск, 1999. С. 54.
^ Dziennik Wileński. Nr. 33, 1817. S. 333—334.

ЛітаратураРэдагаваць

Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 9: Кулібін — Малаіта / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Менск: БелЭн, 1999. — 560 с.: іл. ISBN 985-11-0155-9

[4] рас. «Северные собиратели саг очень рано упоминают об обитателях Прибалтийскаго края — эстах, народе очевидно принадлежавшем по языку, образованию черепа и одежде к чудо финскому племени, к тому племени, которое русские называют чудью, чухонцами, и единоплеменных с ними курах, страна которых разделялась, по крайней мере отчасти, на эстонский лад, т. е. на кулигунды (округи) и где названия мест, именно тех, которые оканчивались на иерв (озеро) и кюль (деревня) кажутся происходящими из эстского языка. Куры жили к западу от эстов до Мемеля и Куриш Гафа, получившаго по этому народу свое название»

[1] Большая энциклопедия: В 62 томах. — М.: ТЕРРА, 2006. — Т. 25. — С. 26. — ISBN 5-273-00432-2

[BE-2] а ^б БЭ. Т. 9. — Менск, 1999. С. 54.

[3] Dziennik Wileński. Nr. 33, 1817. S. 333—334.

[1]

[2]

[3]

[a]