Канчатак

Канча́так (фле́ксія) — службовая марфэма, якая разьмяшчаецца пасьля кораня або суфікса, пры дапамозе якой утвараюцца ня новыя словы, а граматычныя, сынтаксычныя формы аднаго і таго ж слова.

Асаблівасьці канчаткаў

• Выступаюць толькі як формаўтваральныя сродкі.
• Ужываюцца, як правіла, на канцы слова і замыкаюць марфэмны рад (выключэньне: словы з постфіксам).
• Не ўваходзяць у аснову слова, не дапаўняюць яго лексычнае значэньне, выражаюць толькі граматычнае значэньне.
• Канчаткі — марфэмы парадыгматычныя. Парадыгму канчаткаў ня маюць нязьменныя словы (інфінітывы, дзеепрыслоўі, прыслоўі, безасабова-прэдыкатыўныя словы, нескланяльныя назоўнікі і прыметнікі).

Віды канчаткаў

Паводле фанэмнага складу

• Аднафанэмныя (складаюцца з адной фанэмы).
• Двухфанэмныя (складаюцца зь дзьвюх фанэмаў).
• Трохфанэмныя (складаюцца з трох фанэмаў).

Паводле разьмяшчэньня

• Зьнешнія канчаткі (канцавыя марфэмы) .
• Унутраныя канчаткі (знаходзяцца паміж 2 асновамі або 2 каранямі). Унутр флексію маюць складаныя словы, у якіх абедзьве часткі скланяюцца.

Паводле выражанасьці

• Матэрыяльна выражаныя.
• Нулявыя.

Літаратура

• Беларуская граматыка: У 2 ч. — Мінск: Навука і тэхніка. — Ч. 1. Фаналогія Арфаэпія. Марфалогія. Словаўтварэнне. Націск, 1985.
• Шакун Л. М. Словаўтварэнне. Мінск: Вышэйшая школа, 1978.
• Шуба П. П. Сучасная беларуская мова. Марфаналогія. Марфалогія. Мінск, 1987.