Жэнэралітэт Каталёніі

выканаўчы орган улады ў Каталёніі

Жэнэралітэ́т Каталёніі (па-каталянску: Generalіtat de Catalunya) — найвысокі орган самакаваньня аўтаномнай супольнасьці Каталёніі, які залучае ў сябе парлямэнт і ўрад (Выканаўчая рада) Каталёніі і узначалены прэзыдэнтам Жэнэралітэту, які выконвае функцыі главы Каталёніі.

Жэнэралітэт Каталёніі
Generalіtat de Catalunya
Тып выканаўчая
Юрыдычны статус дзяржаўная ўстанова, аўтаномны ўрад ва канстытуцыйнай рэспубліцы
Месцазнаходжаньне Барсэлёна
Дзейнічае ў рэгіёнах Каталёнія
Афіцыйныя мовы каталянская, гішпанская
Прэзідэнт Кім Торра
Сайт http://www.gencat.cat/

Гісторыя

рэдагаваць

Ў Каталёніі быў створаны адзін зь першых парлямэнтаў ва Эўропе — картэс, ці Кортс каталанас. Упершыню як паважны орган дваранства, духавенства і гараджанаў ён памкнуўся ў 1289 годзе і быў прызнаны афіцыйным органам ва 1359 годзе. Асновы самакаваньня Каталёніі пісьмова зафіксаваны ў «Становішчы пра аўтаномію». Урад з рэзыдэнцыяй ва Барсэлёне лічыцца наступнікам улады існавалых з 1359 году Картэсаў, саслоўна-прадстаўніцкіх сходаў, і складаецца з Парлямэнта з 135 дэпутатамі і Выканаўчай Рады.

Яшчэ адна сярэднявечная ўстанова — Dіputacіó del General de Catalunya, дзе «General» азначае палітычная супольнасьць каталёнцаў. Адгэтуль і назва органа самакаваньня Каталёніі — Жэнэралітэт.

На думку заканадаўцаў 1931 году, установа была прыдатнай для выкарыстаньня ў якасьці легітымацыйнай базы для стварэньня сучаснага каталёнскага самакіраваньня. Жэнэралітэт Каталёніі быў адноўлены ў паўднёвай частцы Каталёніі і атрымаў сучасную палітычную і паважную функцыю рэгіянальнага ўрада Каталёніі ў 1932 годзе падчас Другой Гішпанскай Рэспублікі.

У бытнасьць двух прэзыдэнтаў Жэнэралітэту — Франсэска Масыі (1931—1933) і Люіса Кампаніса (1933—1940) рэспубліканскія органы самакіраваньня Каталёніі правялі значныя рэформы, нягледзячы на сур’ёзны эканамічны крызыс і яго сацыяльныя наступствы і палітычныя зьмены цягам гэтага пэрыяду.

Пасьля таго, як правая кааліцыя выйграла гішпанскія выбары ў 1934 годзе, левыя лідары Жэнэралітэту паўсталі супраць гішпанскіх улад, і праца Жэнэралітэту была часова прыпынена з 1934 па 1936 год.

У 1939 годзе, калі грамадзянская вайна скончылася паразай рэспубліканцаў, Жэнэралітэт Каталёніі быў скасаваны. Прэзыдэнт Каталёніі, Люіс Компаніс, падпаў пад катаваньні і быў пакараны сьмерцю ў кастрычніку 1940 году па вінавачаньні ў «вайсковым мяцяжы».

Пасьля праведзенага 1 кастрычніка 2017 году рэфэрэндуму пра незалежнасьць Каталёніі, гішпанскі ўрад 27 кастрычніка 2017 году распусьціў Жэнэралітэт і ўвёў простае кіраваньне Каталёніяй з Мадрыда ў адпаведнасьці з становішчамі ст. 155 Канстытуцыі Гішпаніі. Наўпростае кіраваньне аўтаномнай супольнасьцю было ўскладзена на Сараю Саэнс дэ Сантамарыя [1]. Новы прэзыдэнт Жэнэралітэта быў абраны толькі 14 траўня 2018 году пасьля мінулых пазачарговых выбараў ва каталёнскі парлямэнт. Ім стаў Кім Торра, прыхільнік незалежнасьці Каталёніі. Простае кіраваньне з боку ўрада Гішпаніі працягвалася да прывядзеньня да прысягі ўрада Торры 2 чэрвеня 2018 года [2][3].

Структура

рэдагаваць

З 1979 году Жэнэралітэт Каталёніі зьяўляецца найвысокім органам самакаваньня аўтаномнай супольнасьці [4], уваходным ва гішпанскую дзяржаўную сыстэму канстытуцыйнай манархіі і залучальным ва сябе парлямэнт і ўрад (Выканаўчая рада) Каталёніі. Нягледзячы на тое, што ў склад Жэнэралітэту, апроч уласна ўрады (Выканаўчай рады), таксама ўваходзяць парлямэнт і прэзыдэнт Жэнэралітэту, гэты тэрмін часьцяком ужываецца для пазначэньня выканаўчай улады Каталёніі.

Прэзыдэнты

рэдагаваць

Прэзыдэнт Жэнэралітэту, які зьяўляецца па пасадзе главой аўтаномнай супольнасьці Каталёнія, абіраецца парлямэнтам на 4 гады. Прэзыдэнты Жэнэралітэту, пачынаючы з 1931 года:

  • Франсэск Масія (1931—1933).
  • Люіс Кампаніс (1933—1940, у выгнаньні 1939—1940).
  • Жозэп Ірла (1940—1954, у выгнаньні).
  • Жозэп Таррадельяс (1954—1980, у выгнаньні 1954—1977).
  • Жордзі Пужоль (24 красавіка 1980 — 20 сьнежня 2003).
  • Паскуаль Марагаль (20 сьнежня 2003 — 28 лістапада 2006).
  • Хасэ Монтілья (28 лістапада 2006 — 18 сьнежня 2010).
  • Артур Мас (18 сьнежня 2010 — 10 студзеня 2016).
  • Карлес Пудждэмон (10 студзеня 2016 — 27 кастрычніка 2017).
  • Сарая Саэнс дэ Сантамарыя (в.а) (28 кастрычніка 2017 — 17 траўня 2018).
  • Кім Торра (з 17 траўня 2018).
  1. ^ «Пучдемониада» или ещё один великий упущенный шанс Каталонии. ИнтерИзбирком. (рас.)
  2. ^ Каталония: продолжение «внешнего управления» вопреки избранию главы автономии. ИнтерИзбирком. (рас.)
  3. ^ В Каталонии закончилось прямое управление Мадрида, введенное после объявления о независимости. Meduza (2 июня 2018). (рас.)
  4. ^ Каталония: референдум, несмотря ни на что. Euronews. (рас.)

Вонкавыя спасылкі

рэдагаваць

  Жэнэралітэт Каталёніісховішча мультымэдыйных матэрыялаў

Generalitat de Catalunya — афіцыйны сайт