Дэльфцкая Біблія
Дэ́льфцкая Бі́блія (па-нідэрляндзку: Delftse Bijbel; ISTC ib00648000) — першы друкаваны пераклад Старога Запавету на нідэрляндзкую мову, выдадзены ў 1477 року Якабам Якабсанам ван дэр Мэерам (нід. Jacob Jacobszoon van der Meer) і Маўрыцыюсам Еманцонам ван Мідэльборхам (нід. Mauricius Yemantszoon van Middelborch). Гэта першая друкаваная кніга па-нідэрляндзку (раней на тэрыторыі Нідэрляндаў была выдадзеная лацінамоўная граматыка «Doctrinale puerorum» Аляксандра дэ Вільля Дэй(fr)). Назва выданьня паходзіць ад места Дэльфт, дзе яно было надрукаванае.
| Дэльфцкая Біблія | |
|---|---|
.jpg)
| |
| Поўная назва: | Delftse Bijbel |
| Мова: | нідэрляндзкая |
| Поўная Біблія апублікаваная: | 10 студзеня 1477 |
| Мова крыніцы: | лаціна |
| Выдавец: |
|
Апісаньне
рэдагавацьКніга зьмяшчае тэкст Старога Запавету з апакрыфічнымі кнігамі, аднак бяз Псальмаў. Псалтыры ў сярэднія вякі былі даволі распаўсюджаныя, таму ён ня быў надрукаваны, магчыма, каб зьнізіць кошт выданьня[1].
Выдадзеная 10 студзеня 1477 кніга выйшла накладам 250 асобнікаў, зь якіх захаваўся прынамсі 61[2], у тым ліку 23 у Нідэрляндах і Бэльгіі[1]. Кніга была надрукаваная двума тамамі in folio і мела 1300 старонак.
Тэкст Дэльфцкай Бібліі заснаваны на перакладзе з Гернскай Бібліі(nl) — гістарычнай Бібліі(fr) на аснове Вульгаты, але з даданьнем небіблійных гісторыяў. Найбольш вядомым прыкладам гістарычнай Бібліі ёсьць лацінамоўная Historia scholastica(en) Пятра Паглынальніка(fr) XII стагодзьдзя. У Флямандыі першай апрацоўкай Бібліі па-сярэдненідэрляндзку зьяўляецца Рыфмаваная Біблія(nl) Якаба ван Марлянта, хоць, строга кажучы, гэта не гістарычная Біблія[a].
У 1525 року выйшла новая нідэрляндзкая Біблія на аснове Дэльфцкай і перакладу Лютэра.
Крыніцы і заўвагі
рэдагаваць- ^ У дадзеным выпадку нельга казаць пра пераклад Бібліі, бо Марлянт перакладаў не літаральна, а хутчэй рыфмаваў тэкст з Historia scholastica.
- ^ а б Nicoline van der Sijs. (2008) Bible in duytsche (Delftse bijbel 1477) (нід.) Digitale bibliotheek voor de Nederlandse letteren Праверана 15 жніўня 2017 г.
- ^ J.M. van Duijn. The impact of the invention printing on the emancipation of the bible in vernacular reflected in the Delft Bible (1477) (нід.). Dr. P.A. Tiele-Stichting. Праверана 15 жніўня 2017 г.
Літаратура
рэдагаваць- Anne Jaap van den Berg. De Delftse Bijbel // Met Andere Woorden. — september 2006. — № 25/3. — С. 30—35.
- C.C. de Bruin. De Statenbijbel en zijn voorgangers, Nederlandse Bijbelvertalingen vanaf de Reformatie tot 1637 / bewerkt door F.G.M. Broeyer. — Haarlem/Brussel: 1993.
- C.C. de Bruin. De Delftse Bijbel in het licht der historie. Inleiding bij de heruitgave A.D. 1977. — Amsterdam/Alphen a.d. Rijn: 1977.
- Het Oude Testament, 3 delen (Verzameling van Middelnederlandse Bijbelteksten, grote reeks) / C.C. de Bruin (red.). — Leiden: 1977—1978.
- Kors, Mikel De Bijbel voor leken. Studies over Petrus Naghel en de Historiebijbel van 1361. — Turnhout: 2007.