Віктар Франц Гэс

Віктар Франц Гэс
	Віктар Франц Гэс
	Victor Franz Hess
Дата нараджэньня	24 чэрвеня 1883[…]
Месца нараджэньня	замак Вальдштайн, Аўстра-Вугоршчына
Дата сьмерці	17 сьнежня 1964[…] (81 год)
Месца сьмерці	Маўнт Вэрнан[d], акруга Ўэстчэстар[d], Нью-Ёрк, ЗША;
Месца вучобы	Грацкі Ўнівэрсытэт
Занятак	фізык, прафэсар, дасьледнік
Навуковая сфэра	фізыка
Месца працы	Венскі ўнівэрсытэт[d]; Інсбруцкі ўнівэрсытэт[d]; Грацкі ўнівэрсытэт[d]; Фордгэмскі ўнівэрсытэт[d];
Вядомы як	аўтар экспэрымэнта па пошуку касьмічнага выпраменьваньня
Узнагароды	Нобэлеўская прэмія (1936)
	Віктар Франц Гэс у Вікісховішчы

Віктар Франц Гэс (па-нямецку: Victor Franz Hess; 24 чэрвеня 1883, замак Вальдштайн, Аўстра-Вугоршчына — 17 сьнежня 1964, Нью-Ёрк, ЗША) — аўстрыйскі фізык-экспэрымэнтатар, ляўрэат Нобэлеўскае прэміі (1936 разам з Карлам Давідам Андэрсанам), за За адкрыцьцё касьмічнага выпраменьваньня.

Біяграфія рэдагаваць

Нарадзіўся ў сям’і каралеўскага лясьніка^[5]. Вучыўся ў Грацкім ўнівэрсытэце, скончыў яго ў 1906 годзе, потым працаваў у ім. Ад 1925 годзе прафэсар. У 1938 годзе зьехаў у ЗША, каб пазьбегнуць перасьледу з боку нацыстаў. Ад 1938 да 1956 г. прафэсар Фордхэмскага ўнівэрсытэту (ЗША)^[6].

Навуковыя працы рэдагаваць

Ад 1911 году да 1913 году дасьледаваў існаваньне касьмічных прамянёў — плыняў пратонаў, якія ўтвараюцца па-за межамі Зямлі і могуць дасягаць яе паверхні. Ён лётаў на паветраным шары на вышыні да 5 км, правяраючы хуткасьць разраду электраскопу. Паводле папярэдніх уяўленьняў, хуткасьць разраду электраскопу павінная была памяншацца пры аддаленьні ад паверхні Зямлі, але яна павялічвалася. Пэўны час навукоўцы не маглі растлумачыць гэтую зьяву.

Кнігі рэдагаваць

Victor F. Hess The Electrical Conductivity of the Atmosphere and Its Causes. — Constable & Company, 1928.

Асноўныя навуковыя артыкулы рэдагаваць

Hess, Viktor F Пра назіраньні пранікальнага выпраменьваньня напрацягу сямі палётаў на паветраным шары = Über Beobachtungen der durchdringenden Strahlung bei sieben Freiballonfahrten // Z. Phys.. — 1912. — № 13. — С. 1084.
Hess, Victor F., and A. Demmelmair. Агульны эфэкт выпраменьваньня касьмічных прамянёў, які назіраецца пасьля магнітнай буры = World-wide effect in cosmic ray intensity, as observed during a recent magnetic storm // Nature. — 1937. — № 140. — С. 316.

Крыніцы рэдагаваць

^ ^а ^б Victor Francis Hess // Encyclopædia Britannica (анг.)
^ ^а ^б Victor Franz (Francis) Hess // Энцыкляпэдыя Бракгаўза (ням.)
^ Viktor Franz Hess // Gran Enciclopèdia Catalana (кат.) — Grup Enciclopèdia, 1968.
^ ^а ^б Гесс Виктор Франц // Большая советская энциклопедия (рас.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — Москва: Советская энциклопедия, 1969.
^ Angelo, Joseph A Ядзерная тэхналёгія = Nuclear Technology. — Greenwood Press, 2004. — С. 121–124. — ISBN 1-57356-336-6
^ Гес Віктар Франц // БЭ. — Мн.: 1997 Т. 5. с. 204

Вонкавыя спасылкі рэдагаваць

Віктар Франц Гэс — сховішча мультымэдыйных матэрыялаў

Франц Гэс — Біяграфія й нобэлеўская лекцыя на старонцы Нобэлеўскага камітэту (анг.)

Гэта — накід артыкула пра біяграфію асобы. Вы можаце дапамагчы Вікіпэдыі, пашырыўшы яго.

[_b2d2d921e1e08d14-1] а ^б Victor Francis Hess // Encyclopædia Britannica (анг.)

[_92a29bc71eeeaf53-2] а ^б Victor Franz (Francis) Hess // Энцыкляпэдыя Бракгаўза (ням.)

[_426832b2a8b62e7d-3] Viktor Franz Hess // Gran Enciclopèdia Catalana (кат.) — Grup Enciclopèdia, 1968.

[_775d40c4b357dd97-4] а ^б Гесс Виктор Франц // Большая советская энциклопедия (рас.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — Москва: Советская энциклопедия, 1969.

[Angelo-5] Angelo, Joseph A Ядзерная тэхналёгія = Nuclear Technology. — Greenwood Press, 2004. — С. 121–124. — ISBN 1-57356-336-6

[6] Гес Віктар Франц // БЭ. — Мн.: 1997 Т. 5. с. 204

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]