Валеры Чэкман

Вале́ры Мікала́евіч Чэ́кман (Чэкманас, па-летувіску: Valerijus Čekmonas; 25 кастрычніка 1937, Чаркаская вобласьць — 17 сакавіка 2004, Вільня) — летувіскі мовазнаўца, славіст.

Валеры Чэкман
Дата нараджэньня	25 кастрычніка 1937(1937-10-25) або 1937
Месца нараджэньня	Чаркаская вобласьць, СССР
Дата сьмерці	17 сакавіка 2004(2004-03-17) або 2004
Месца сьмерці	Вільня, Летува
Месца пахаваньня	Кайрэнай[d]
Месца вучобы	Растоўскі дзяржаўны ўнівэрсытэт[d]
Занятак	мовазнавец, славіст, прафэсар унівэрсытэту
Навуковая сфэра	мовазнаўства, славістыка[d] і параўнальнае мовазнаўства[d]
Месца працы	Віленскі ўнівэрсытэт Інстытут мовазнаўства

Жыцьцяпіс

У 1955 року скончыў Кіеўскую сувораўскую вучэльню, у 1964 — Растоўскі дзяржаўны ўнівэрсытэт.

Працаваў у Інстытуце мовазнаўства імя Якуба Коласа Акадэміі навук Беларускай ССР, у 1979 пачаў чытаць лекцыі ў Віленскім дзяржаўным унівэрсытэце, дзе ў 1982 атрымаў ступень доктара філялягічных навук, а праз тры гады — званьне прафэсара. У 1988—1999 роках загадваў катэдрай славянскай філялёгіі Віленскага ўнівэрсытэту. У 1995 стаў галоўным рэдактарам часопісу «Slavistica Vilnensis».

Пахаваны на могілках у Кайранах(lt).

Дзейнасьць

З 2000 року быў дырэктарам Цэнтру дасьледаваньняў культурных грамадаў Віленскага ўнівэрсытэту. Дасьледаваў узаемадзеньне моваў, гісторыю і культуру славянскіх народаў, сувязі беларускай і летувіскай моваў.

Выбраная бібліяграфія

• «Гукі беларускай мовы» (1972, з Аляксандрам Падлужным)
• «Исследования по исторической фонетике праславянского языка» («Дасьледаваньні па гістарычнай фанэтыцы праславянскай мовы», 1979)
• «К социолингвистической характеристике польских говоров белорусско-литовского пограничья» («Да сацыялінгвістычнай характарыстыкі польскіх гаворак беларуска-летувіскага памежжа», 1982)
• «Грамматические литуанизмы в польских периферийных говорах белорусско-литовского пограничья» («Граматычныя летувізмы ў польскіх пэрыфэрыйных гаворках беларуска-летувіскага памежжа», 1988)
• «Славянские языки и славянские народы: истоки родства» («Славянскія мовы і славянскія народы: вытокі роднасьці», 1985)
• «Введение в славянскую филологию» («Уводзіны ў славянскую філялёгію», 1988)
• «Fonetyka i fonologia języka bialoruskiego z elementami fonetyki i fonologii ogólnej» («Фанэтыка і фаналёгія беларускай мовы з элемэнтамі агульнай фанэтыкі а фаналёгіі», 1988)
• «Литовский язык для всех» («Летувіская мова для ўсіх», 1992—1993, падручнік у пяці частках, разам з Ірэнай Альжбэтай Чэкманене)