Хрышчэньне Гасподняе
Хрышчэ́ньне Гаспо́дняе (Вадо́хрышча) — зімовае сьвята, якое адзначаецца 6 студзеня ў Праваслаўнай царкве — па старым стылі (па новым стылі — 19 студзеня). Адпаведнае сьвята ў Каталіцкім касьцёле — Трох Каралёў.
Праваслаўная традыцыя
рэдагаваць
Калі Ісусу Хрысту споўнілася трыццаць гадоў, настаў Ягоны час адкрытага служэньня выратаваньню людзей. Ён прыйшоў да Яна Прадцечы, які хрысьціў народ у рацэ Ярдан, і таксама папрасіў хрышчэньня. Адчуваючы сваю недасканаласьць, Ян сказаў яму: «Мне патрэбна ад Цябе хрысьціцца, а Ты прыходзіш да мяне?» Але Ісус адказаў: «Пакінь цяпер гаварыць пра гэта, бо так належыць нам выконваць усякую праўду». Ян паслухаўся і дапусьціў яго да хрышчэньня. Пасьля таго, як Ісус Хрыстос, хрысьціўшыся, выходзіў з вады і маліўся, Яну дадзена было ўбачыць, што нябёсы расхінуліся і Дух Божы ў выглядзе галуба сышоў на Ісуса. Пры гэтым зь нябёс пачуўся голас: «Ты Сын Мой любы, у Табе Маё благаваленьне». Сьвята Хрышчэньня называецца таксама Богаяўленьнем, бо ў гэты дзень Бог паказаў Сябе сьвету ў Прасьвятой Тройцы (Айцец, Сын, і Сьвяты Дух). Бог Айцец абвясьціў зь нябёс аб Сыне, Сын хрысьціўся ад сьвятога Прадцечы Гасподняга Яна, Дух Сьвяты сышоў на Сына ў выглядзе голуба.
Будучы бязгрэшным, Ісус Хрыстос ня меў патрэбы ў хрышчэньні, як у ачышчэньні ад асабістых грахоў, аднак Сваім Хрышчэньнем, як гаворыцца ў царкоўных песнапеньнях, «патапіў у водах Ярдана грахі ўсяго сьвету» і асьвяціў воду.
Асаблівасьцю сьвята Хрышчэньня Госпада зьяўляецца два вялікія водаасьвячэньні, першае зь іх адбываецца напярэдадні сьвята 18 студзеня — Вадзяная Куцьця — у храме, а другое 19 студзеня — у дзень самога сьвята пад адкрытым небам на рэках, сажалках і ў студнях. Вадохрышчанская сьвятая вада называецца агіасмай (грэч. — «асьвячоная»), гэта — вялікая царкоўная сьвятыня. З даўніх часоў гэтая вада прызначаецца, у прыватнасьці, для тых, хто па розных прычынах пазбаўлены таінства Прычасьця.
Ніжэй пададзеныя сьвяточныя сьпевы ў рэдакцыі Біблейскае Камісіі БПЦ.
Богаяўленне таксама адбываецца, калі некаторыя царквы ўспамінаюць, што Ісус быў ахрышчаны, калі яму было каля 30 гадоў, і пачаў вучыць людзей пра Бога. Хрышчэнне азначае "адкрыццё", і як візіт мудрацоў, так і яго хрышчэнне з'яўляюцца важнымі момантамі, калі Ісус быў «зьяўлены», як вельмі важны для свету.[1]
Трапар сьвята Хрышчэньня Гасподняга, глас 1
рэдагавацьКалі Ты, Госпадзі, хрысьціўся ў Іардане,
выявілася пакланеньне Троіцы,
бо голас Айца сьведчыў аб Табе,
Узьлюбленым Цябе Сынам называючы,
а Дух, у выглядзе голуба,
сьцьвердзіў праўдзівасьць гэтага слова.
Явіўся Ты Хрысьце Божа,
і прасьвятліў сьветы, слава Табе.
Кандак сьвята Хрышчэньня Гасподняга, глас 4
рэдагавацьЯвіўся Ты сёньня сусьвету,
і сьвятло Тваё, Госпадзі, захавалася на нас,
якія сьвядома апяваем Цябе:
прыйшоў і явіўся Ты —
Сьвятло Непрыступнае.
Задастойнік сьвята Хрышчэньня Гасподняга
рэдагавацьВелічай, душа мая, Пачэсьнейшую за нябесныя войскі Дзеву, Прачыстую Багародзіцу. Ня можа ніякі народ цябе дастойна пахваліць, зьдзіўляецца ж розум і вышэй за сьвет апяваць Цябе, Багародзіца, але, паколькі Добрая Ты, веру прымі, бо любоў ведаеш божую нашу, бо Ты Заступніца хрысьціян, Цябе велічаем.
Народная традыцыя
рэдагавацьУ народнай традыцыі гэтым зімовым сьвятам завяршаюцца Каляды. На Вадохрышча варажылі пра будучую гаспадарку. Таксама на Вадохрышча існаваў абрад купаньня ў палонцы. У 2019 годзе ў ім ўдзельнічала 18 900 жыхароў Менску, у 2020-м — 14 600, а 2021-м — 24 000 чалавек[2].
Крыніцы
рэдагаваць- ^ Хрышчэньне Гасподняе.
- ^ У сталіцы прынялі ўдзел у вадохрышчанскім купаньні 24 тысячы чалавек // Газэта «Зьвязда», 20 студзеня 2021 г. Праверана 20 студзеня 2021 г.
Вонкавыя спасылкі
рэдагаваць
Хрышчэньне Гасподняе — сховішча мультымэдыйных матэрыялаў