Баграт III

грузінскі цар

Баграт III (каля 960 — 7 траўня 1014) — цар аб’яднанай Грузіі (1008 — 7 траўня 1014), цар Абхазіі (975—1014). Сын Гургена II, прадстаўнік дынастыі Баграціёнаў.

Баграт III
ბაგრატ III
Bagrat III Unifier (crop).png
Род дзейнасьці цар Грузіі
Дата нараджэньня 960(0960)
Месца нараджэньня Кутаісі
Дата сьмерці 7 траўня 1014
Месца сьмерці Палац Панаскерці, Тао-Кларджэці
Месца пахаваньня
Занятак сувэрэн
Бацька Гурген II
Маці Гурандухт Абхазская
Дзеці Георгі I (цар Грузіі)[d] і Васіль Кахульскі[d]

У 1008 памёр бацька Баграта, цар Гурген. Землі — Шаўшэт-Кларджэці, Самцхэ й Джавахеці, якія знаходзіліся пад яго кіраваньнем, былі далучаны да ўладаньняў Баграта III. Толькі Кахеція і Эрэці заставаліся самастойнымі княствамі. У 1010 Баграт уварваўся ў Кахецію, захапіў у палон яе кіраўніка і далучыў да свайго царства Кахеція-Эрэці.

Пасьля Баграт III падпарадкаваў сабе Паўднёвую Грузію, дзе яго родзічы ўсё яшчэ спрабавалі захаваць незалежнасьць. У 1011—1012 гг. цар Баграт III захапіў у палон некаторых зь іх і адправіў у крэпасьць, іншыя схаваліся ў Бізантыі, спрабуючы пры падтрымцы бізантыйскага імпэратара аднавіць «справядлівасьць» і вярнуць сабе страчаныя ўладаньні.

Аб’яднаньне і ўзмацненьне Грузіі выклікала занепакоенасьць у суседніх зь ёй арабскіх ўладароў. Узьнікненьне моцных дзяржаваў на тэрыторыі Грузіі і Армэніі прадвяшчала канчатковае вызваленьне Закаўказьзя ад улады арабаў. Адным з самых непрымірымых ворагаў Армэніі і Грузіі зьяўляўся гандзійскі эмір Фадлон. Калі цар Баграт III далучыў да грузінскага царства Эрэт і Кахеці, гандзійскі эмір, угледзеўшы ў гэтым пагрозу сваёй магутнасьці, распачаў шэраг спусташальных набегаў на памежныя раёны гэтых абласьцей. Цар Баграт III прапанаваў армянскаму шахіншаху Гагіку I сумесны паход супраць Фадлона. У 1011—1012 гг. аб’яднанае грузіна-армянскае войска ўвайшло ў гандзійскі эмірат і абклала горад Шамхор. Зразумеўшы, што супраціў бессэнсоўны, Фадлон папрасіў міру на васальных умовах. Грузінскі цар прыняў гэтыя ўмовы, усклаўшы на Фадлона выплату штогадовай даніны і абавязаўшы яго, у выпадку патрэбы, выступаць у паход сумесна з грузінамі.

У траўні 1014 цар Баграт III памёр, так і не пасьпеўшы цалкам завяршыць палітычнае аб’яднаньне краіны. Тбілісі з прылеглымі да гораду землямі заставаўся ў руках арабскага эміра. Буйныя азнауры таксама не жадалі скарыцца царскай улады. Яны толькі на час склалі зброю і марылі насуперак намаганьням цара аднавіць свае былыя правы і прывілеі.