Анабаптызм

95 тэзісаў
Пяць дактрынаў пратэстанцтва

Дарэфармацыйныя рухі

Пострэфармацыйныя рухі

Анабапты́зм (па-грэцку: ἀναβαπτισμός — перахрост) — хрысьціянская пратэстанцкая плынь XVI стагодзьдзя ў Эўропе, аднак існуе меркаваньне, што анабаптызм адрозьніваецца ад пратэстанцкага руху^[1].

Гісторыя

Распаўсюд раньніх анабаптыстаў ў Цэнтральнай Эўропе

Швайцарыя

Анабаптызм у Швайцарыі пачаўся як адгалінаваньне царкоўных рэформаў Ульрыха Цьвінглі. Яшчэ ў 1522 годзе стала відавочна, што Цьвінглі быў на шляху рэформаў пропаведзі, калі ён пачаў сумнявацца або крытыкаваць такія каталіцкай практыкі, як то дзесяціна, мэса й нават хрост немаўлятаў. Цьвінглі сабраў групу рэфарматараў вакол сабе і зь імі займаўся клясычнай літаратурай й вывучэньнем Сьвятога Пісаньня. Тым ня менш, некаторыя з гэтых маладых людзей пачалі адчуваць, што Цьвінглі ня досыць хутка рухаўся да радыкальных рэформаў. Раскол паміж Цьвінглі й ягонымі больш радыкальнымі вучнямі стаў відавочным у кастрычніку 1523 годзе на дыспуце, які адбыўся ў Цюрыху.

Тыроль

Анабаптызм прыйшоў да Тыролю дзякуючы працам Георга Бляўрока. Як і ў вайне нямецкіх сялянаў, паўстаньне Міхаэля Гасмайра падрыхтавала глебу, вырабляючы надзею на сацыяльную справядлівасьць. Гасмайр спрабаваў правесьці рэлігійныя, палітычныя й эканамічныя рэформы з дапамогай гвалтоўнага сялянскага паўстаньня, але рух быў здушаны^[2].

Маравія

Не зважаючы на тое, што мараўскія анабаптысты зьявіліся ў выніку перасяленьня сюды вернікаў з іншых абласьцей Эўропы, Маравія неўзабаве стала цэнтрам руху анабаптызма, у значнай ступені дзякуючы сваёй большай рэлігійнай памяркоўнасьці^[3]^[4]. Ганс Гут быў адным зь першых эвангелістаў у гэтым раёне, за два гады сваёй дзейнасьці ў Маравіі ён вырабіў хрост большай колькасьці новавернікаў, чым усе астатнія анабаптысцкія эвангелісты агулам^[5].

Крыніцы

^ McGrath, William, «Neither Catholic nor Protestant» (PDF), CBC 4 me.
^ Hoover 2008. С. 14–66.
^ Estep 1963. С. 89.
^ Packull 1995. С. 54.
^ Dyck 1967. С. 67.

Літаратура

Estep, William R. The Anabaptist Story. — Michigan: William B Eerdmans, 1963. — ISBN 0-8028-1594-4
Packull, Werner O. Hutterite Beginnings: Communitarian Experiments During the Reformation. — Baltimore, Maryland: The Johns Hopkins University Press, 1995. — ISBN 0-8018-6256-6
Dyck, Cornelius J. An Introduction to Mennonite History. — Scottdale, PA: Herald Press, 1967. — ISBN 0-8361-1955-X
Hoover, Peter. The Mystery of the Mark-Anabaptist Mission Work under the Fire of God. — Mountain Lake, Minnesota: Elmendorf Books, 2008. — ISBN 0-8361-1955-X