Адміністрацыйна-тэрытарыяльны падзел Малдовы
Адміністрацыйна-тэрытарыяльны падзел Малдовы вызначаецца Канстытуцыяй і законам Рэспублікі Малдова № 764-XV ад 2001/12/27 г «Аб адміністрацыйна-тэрытарыяльным падзеле Рэспублікі Малдова», і быў сфармаваны 29 студзеня 2002 году. Закон вылучае 2 ўзроўню адміністрацыйна-тэрытарыяльнага дзяленьня. На першым узроўні знаходзяцца 32 раёны, 13 муніцыпіі, аўтаномнае тэрытарыяльнае ўтварэньне Гагавузія і адміністрацыйна-тэрытарыяльныя адзінкі левабярэжжа Днястра, якім можа быць нададзены асаблівы статус. Муніцыпія Бэндэр і адміністрацыйна-тэрытарыяльныя адзінкі Левабярэжжа Днястра знаходзяцца пад фактычным кантролем непрызнанага дзяржавы Прыднястроўскай Малдоўскай Рэспублікі. На другім узроўні адміністрацыйна-тэрытарыяльнага дзяленьня Малдовы знаходзяцца гарады, сёлы і камуны, якія аб’ядноўваюць некалькіх сёл.
Тыпы адміністрацыйна-тэрытарыяльнага падзелу
рэдагавацьАдміністрацыйна-тэрытарыяльнымі адзінкамі мінімальнага ўзроўню зьяўляюцца сёлы, камуны і гарады. Вёска зьяўляецца адміністрацыйна-тэрытарыяльнай адзінкай, якая аб’ядноўвае сельскае насельніцтва на аснове агульнасьці тэрыторыі, геаграфічных умоў, эканамічных і сацыяльна-культурных сувязяў, традыцый і звычаяў. Некалькі вёсак, у залежнасьці ад эканамічных, сацыяльна-культурных, геаграфічных і дэмаграфічных умоў, могуць аб’яднацца і ўтварыць адну адміністрацыйна-тэрытарыяльную адзінку другога ўзроўню — камуну. Вёска, у якім разьмешчана рада вёскі або камуны, называецца вёскай-рэзыдэнцыяй. Таксама вёскі могуць быць часткай гораду і не ўтвараць асобна адміністрацыйна-тэрытарыяльнай адзінкі другога ўзроўню.
Горад зьяўляецца больш разьвітай у параўнаньні з вёскай ў эканамічным і сацыяльна-культурных адносінах адміністрацыйна-тэрытарыяльнай адзінкай, якая аб’ядноўвае гарадзкое насельніцтва, мае адпаведную інфраструктуру, прамысловыя і гандлёвыя структуры. Большая частка гарадзкога насельніцтва занятае ў прамысловай вытворчасьці, сфэры абслугоўваньня насельніцтва, розных галінах інтэлектуальнай дзейнасьці, культурнага і палітычнага жыцьця. Горад, у якім разьмешчаны раённая рада, называецца горадам-рэзыдэнцыяй.
У адпаведнасьці з малдаўскім заканадаўствам некаторыя гарады могуць быць прызнаныя муніцыпіямі. Муніцыпія зьяўляецца населеным пунктам гарадзкога тыпу, што адыгрывае асаблівую ролю ў эканамічным, сацыяльна-культурным, навуковым, палітычным і адміністрацыйным жыцьці краіны і маюць важныя прамысловыя і гандлёвыя структуры, установы адукацыі, аховы здароўя і культуры. Статус муніцыпіі ў Малдове маюць 13 гарадоў.
Раён зьяўляецца адміністрацыйна-тэрытарыяльнай адзінкай, у якую ўваходзяць сёлы (камуны) і гарады, аб’яднаныя тэрыторыяй, эканамічнымі і сацыяльна-культурнымі сувязямі. Горад, у якім разьмешчаны раённая рада, зьяўляецца горадам-рэзыдэнцыяй. Раён носіць найменьне гораду-рэзыдэнцыі.
У складзе Рэспублікі Малдова вылучаецца аўтаномнае тэрытарыяльнае ўтварэньне Гагавузія, статус якога рэгулюецца асобным законам. Гагавузія ўключае ў сябе адміністрацыйна-тэрытарыяльныя адзінкі першага ўзроўню муніцыпій Камрат, гораду, вёскі і камуны. У законе «Аб адміністрацыйна-тэрытарыяльным прыладзе Рэспублікі Малдова» адміністрацыйна-тэрытарыяльнае дзяленьне левабярэжжа Днястра ўстаноўлена аналягічна адміністрацыйна-тэрытарыяльныму падзелу Гагавузіі. Пры гэтым адзначана, што яно будзе удакладнена ў выпадку ўрэгуляваньня Прыднястроўскага канфлікту і вызначана асобным законам.
Адміністрацыйна-тэрытарыяльныя адзінкі першага ўзроўню
рэдагаваць| Сьцяг | Назва | Малдоўская назва |
Мапа | Центар | Тэр.[1] | Нас.[2][3] | Шчыльн. | Мун. | Гор. | Вёс. ў гор. |
Кам. | Вёс. ў кам. |
НП |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Муніцыпіі першага ўзроўню | |||||||||||||
|
Муніцыпій Кішынёў | Municipiul Chișinău | .svg)
|
— | 571,64 | 804,5 | 1407,35 | 1 | 6 | 2 | 12 | 14 | 35 |
|
Муніцыпій Бэлц (Муніцыпій Бэлц) |
Municipiul Bălți | 
|
— | 78,01 | 149,8 | 1920,27 | 1 | — | — | 2 | — | 3 |
|
Муніцыпій Бэндэр[4] | Municipiul Bender | 
|
— | 97,29 | 98,8 | 1015,52 | 1 | — | — | 1 | — | 2 |
|
Муніцыпій Камрат | Municipiul Comrat | — | 32,00 | 26,3 | 821,88 | 1 | — | — | — | — | 1 | |
|
Муніцыпій Тыраспаль | Municipiul Tiraspol | — | 55,56 | 145,332 | 2615,77 | 1 | — | — | — | — | 1 | |
| Муніцыпій Кагул | Municipiul Cahul | — | 33,00 | 30,018 | 909,64 | 1 | — | 1 | — | — | 2 | ||
| Муніцыпій Чадыр-Лунга | Municipiul Ceadîr-Lunga | — | 105,1 | 16,605 | 157,99 | 1 | — | — | — | — | 1 | ||
|
Муніцыпій Адзінцы | Municipiul Edineț | — | 5,7 | 15,52 | 2722,81 | 1 | — | 2 | — | — | 3 | |
|
Муніцыпій Хынчэшць | Municipiul Hîncești | — | 72,17 | 12,491 | 173,08 | 1 | — | — | — | — | 1 | |
|
Муніцыпій Архэй | Municipiul Orhei | — | 16,52 | 21,065 | 1275,12 | 1 | — | — | — | — | 1 | |
| Муніцыпій Сарока | Municipiul Soroca | — | 11,88 | 22,196 | 1868,35 | 1 | — | — | — | — | 1 | ||
| Муніцыпій Стрэшэнь | Municipiul Strășeni | — | 60,8 | 18,376 | 302,24 | 1 | — | 1 | — | — | 2 | ||
|
Муніцыпій Унгень | Municipiul Ungheni | — | 16,4 | 30,804 | 1878,29 | 1 | — | — | — | — | 1 | |
| Раёны | |||||||||||||
|
Бэсарабскі | Raionul Basarabeasca | 
|
Басарабяска | 294,54 | 28,7 | 97,44 | — | 1 | — | 6 | 3 | 10 |
|
Брычэнскі |
Raionul Briceni | 
|
Брычэнь | 814,44 | 73,9 | 90,74 | — | 2 | — | 26 | 11 | 39 |
|
Гладэнскі | Raionul Glodeni | 
|
Гладэнь | 754,18 | 60,4 | 80,09 | — | 1 | 1 | 18 | 15 | 35 |
|
Доншуншэнскі | Raionul Dondușeni | 
|
Дондушэнь | 644,12 | 43,7 | 69,40 | — | 1 | — | 21 | 8 | 30 |
|
Дрок’яскі | Raionul Drochia | 
|
Дрок’я | 999,91 | 88,5 | 88,50 | — | 1 | — | 27 | 12 | 40 |
|
Дубэсарскі | Raionul Dubăsari | 
|
Кочыэр | 309,22 | 35,2 | 113,83 | — | — | — | 11 | 4 | 15 |
|
Адзінскі | Raionul Edineț | 
|
Адзінцы | 932,92 | 81,6 | 87,47 | — | 2 | 4 | 30 | 13 | 49 |
|
Кагульскі | Raionul Cahul | 
|
Кагул |
1545,28 | 124,7 | 80,70 | — | 1 | 1 | 36 | 17 | 55 |
|
Кэлэраскі | Raionul Călărași | 
|
Кэлэраш | 753,55 | 78,5 | 104,17 | — | 1 | 1 | 27 | 12 | 44 |
| Кантэмірскі | Raionul Cantemir | 
|
Кантэмір | 867,86 | 62,3 | 71,79 | — | 1 | — | 26 | 24 | 51 | |
|
Кэўшэнскі | Raionul Căușeni | 
|
Кэўшэнь | 644,12 | 43,7 | 69,40 | — | 2 | 1 | 28 | 17 | 48 |
|
Крыўлэнскі | Raionul Criuleni | 
|
Крыўлэнь | 687,95 | 73,7 | 107,13 | — | 1 | 2 | 24 | 16 | 43 |
|
Леоўскі | Raionul Leova | 
|
Леова | 764,73 | 53,2 | 69,57 | — | 2 | 1 | 23 | 13 | 39 |
|
Ніспарэнскі | Raionul Nisporeni | 
|
Ніспарэнь | 629,02 | 66,1 | 105,08 | — | 1 | — | 22 | 16 | 39 |
|
Анэный-Нойскі | Raionul Anenii Noi | 
|
Анэный-Ной (Новые Анэны) |
887,62 | 83,4 | 93,96 | — | 1 | 5 | 25 | 14 | 45 |
|
Окніцкі | Raionul Ocnița | 
|
Окніца | 597,47 | 54,9 | 91,89 | — | 3 | — | 18 | 12 | 33 |
|
Архэйскі | Raionul Orhei | 
|
Архэй | 1228,31 | 125,4 | 102,09 | — | 1 | — | 37 | 37 | 75 |
|
Рэзінскі | Raionul Rezina | 
|
Рэзіна | 621,79 | 51,2 | 82,34 | — | 1 | 3 | 23 | 14 | 41 |
|
Рышканскі | Raionul Rîșcan | 
|
Рышкань | 936,03 | 68,7 | 73,40 | — | 2 | 6 | 26 | 21 | 55 |
|
Сароцкі | Raionul Soroca | 
|
Сарока | 1042,99 | 100,1 | 95,97 | — | 1 | — | 34 | 33 | 68 |
|
Стрэшэнскі | Raionul Strășeni | 
|
Стрэшэнь | 729,12 | 92,1 | 126,32 | — | 2 | 2 | 25 | 10 | 39 |
|
Сынджэрэйскі | Raionul Sîngerei | 
|
Сынджэрэй | 1033,71 | 92,6 | 89,58 | — | 2 | 1 | 24 | 43 | 70 |
|
Тараклійскі | Raionul Taraclia | 
|
Тараклія | 673,69 | 44,0 | 65,31 | — | 1 | — | 14 | 11 | 26 |
|
Тэлэнэшцкі | Raionul Telenești | 
|
Тэлэнэшты | 848,62 | 73,1 | 86,14 | — | 1 | 2 | 30 | 21 | 54 |
|
Унгенскі | Raionul Ungheni | 
|
Унгень | 1082,62 | 117,4 | 108,44 | — | 2 | 1 | 31 | 40 | 74 |
|
Фэлэшцкі раён | Raionul Fălești | 
|
Фэлэшць | 1072,60 | 91,9 | 85,68 | — | 1 | — | 32 | 43 | 76 |
| Фларэшцкі | Raionul Florești | 
|
Фларэшць | 1108,19 | 88,7 | 80,04 | — | 3 | — | 37 | 34 | 74 | |
|
Хынчэшцкі | Raionul Hîncești | 
|
Хынчэшць | 1472,13 | 121,2 | 82,33 | — | 1 | — | 38 | 24 | 63 |
|
Чымішлійскі | Raionul Cimișlia | 
|
Чымішлія | 923,70 | 60,8 | 65,82 | — | 1 | 3 | 22 | 13 | 39 |
|
Шолдэнэшцкі | Raionul Șoldănești | 
|
Шолдэнэшць | 598,37 | 42,4 | 70,86 | — | 1 | — | 22 | 10 | 33 |
|
Штэфан-Водзкі | Raionul Ștefan-Vodă | 
|
Штэфан Водэ | 644,12 | 71,0 | 110,23 | — | 1 | — | 22 | 3 | 26 |
|
Ялавэнскі | Raionul Ialoveni | 
|
Ялавэнь | 783,49 | 100,7 | 128,53 | — | 1 | — | 24 | 9 | 34 |
| Аўтаномныя тэрытарыяльныя ўтварэньні | |||||||||||||
|
Аўтаномная тэрытарыяльныя ўтварэньне Гагавузія |
Unitatea Teritorială Autonomă Găgăuzia |
|
Камрат | 1848,46 | 161,9 | 87,59 | 1 | 2 | 1 | 23 | 5 | 32 |
| Аўтаномнае тэрытарыяльнае ўтварэньне з асаблівым прававым статусам Прыднястроўе | |||||||||||||
.svg){kind=small}
|
Аўтаномнае тэрытарыяльнае ўтварэньне з асаблівым прававым статусам Прыднястроўе | Unitățile Administrativ-Teritoriale din Stînga Nistrului |
.svg){kind=spacer}
|
Тыраспаль | 4163,00 | 505,2 | 121,35 | 1 | 9 | 2 | 69 | 66 | 147 |
| Разам | 33546 | 4060,4 | 121,04 | 5 | 60 | 39 | 917 | 660 | 1681 | ||||
Крыніцы
рэдагаваць- ^ Население Республики Молдова по возрасту и полу в территориальном аспекте на 2010 год.
- ^ Предварительная численность постоянного населения в Республике Молдова на 1 января 2014 года, Нацыянальная бюро статыстыкі Рэспублікі Малдова, 17.02.2014
- ^ СОЦИАЛЬНО-ЭКОНОМИЧЕСКОЕ РАЗВИТИЕ ПРИДНЕСТРОВСКОЙ МОЛДАВСКОЙ РЕСПУБЛИКИ В 2014 ГОДУ. Праверана 2015-10-27 г. Архіўная копія ад 2016-05-11 г.
- ^ Тэрыторыя цалкам кантралюецца непрызнанай Прыднястроўскай Малдоўскай Рэспублікай.