Аджарская Аўтаномная Савецкая Сацыялістычная Рэспубліка

Аджарская Аўтаномная Савецкая Сацыялістычная Рэспубліка (коратка АджАССР, Аджарская ССР, або Аджарыя) — самапраўная рэспубліка на поўдні СССР, на паўднёвым-захадзе Закаўказьзя і ў складзе Грузінскае ССР. На захадзе амывалася Чорным морам. Плошча АджАССР 3 тыс. км².

Аджарская АССР абх. აჭარის ავტონომიური საბჭოთა სოციალისტური რესპუბლიკა
Сьцяг Герб
Афіцыйная мова	расейская грузінская
Сталіца	Батумі
Найбуйнейшы горад	Батумі
Плошча  • агульная	3 000 км²
Насельніцтва  • агульнае (1969)	310 000
Валюта	Савецкі рубель

Насельніцтва

Насельніцтва па стане на 1985 год — 379 000 чал., зь іх мяшчан 45 %. Грузінаў у АджАССР было 284 000 чалавек па стане на 1979 год. Астатнія былі расейцы, армяне і інш.

Земскі падзел

Аджарская АССР ня мела абласьцёў. Яна дзялілася па стане на 1989 год на 5 раёнаў .

АджАССР мела 2 местаў, 7 пасёлкаў гарадзкога тыпу.

Сталіца Аджарскае АССР — Батумі.

Краявід

Чарцеж Аджарыі.

Аджарская АССР амывалася Чорным морам. Была разьмешчаная на схіле Малога Каўказу. Надвор'е ў Аджарскае АССР было гарачае і марское. Сярэдняя цеплыня студзеня на памор'і 4—6 Ц, у гарах ад 2 да —2 Ц, ліпеня адпаведна 20—23 Ц і 16—20 Ц. Ападкаў ад 1 000 да 2 800 мм у год.

Рака — Чорах.

Лясы займалі больш за 50 % зямель Аджарскае АССР. На памор'і расла трапічная расьліннасьць.

Мінулае

У 6 ст. да н. э. была на землях Аджарскае АССР Калхідзкае царства, ў 4—3 ст. да н.э. Ібэрыя. З 4 ст. у складзе Лазіка. У пач. 6—10 ст.ст. пад уладаю Грэцыі, Арабскае дзяржавы. У 11 ст. пад вайсковым націскам сэльджукаў. У 11—12 ст.ст. культурны росквіт Грузыі і Аджарыі. У 13—14 ст.ст. пад уладаю манголаў. У 15—19 ст.ст. землі Аджарскае АССР былі месцам барацьбы паміж Асманамі і Пэрсыяю. У 1878 годзе землі Аджарскае АССР далучаныя да Расеі. Землі АджАССР ўваходзілі ў Батумскую вобласьць. У 1918 годзе землі Аджарскае АССР былі захопленыя асманамі, а затым ангельцамі. З 1919 па 1920 гады землі Аджарскае АССР сталі часткаю незалежнае Грузіі.

Незалежнасьць (1919-1920)

З 1919 па 1920 гады землі ГССР сталі часткаю незалежнае Грузіі. У 1921 годзе землі ГССР захопленыя РСФСР.

Савецкая ўлада (1920-1991)

У 1921 годзе землі захопленыя РСФСР. 16 ліпеня 1921 году створаная Аджарская АССР у складзе ГССР, якая была ў складзе Закаўкаскае СФСР. Зь 5 сьнежня 1936 ГССР стала саюзнаю рэспублікаю, а ЗСФСР перастала існаваць. Зь 5 сьнежня 1936 ГССР стала саюзнаю рэспублікаю, а ЗСФСР перастала існаваць. Улада саветаў існавала да 1991 году.

Узнагароды

Абхаская АССР была ўзнагароджаная наступнымі ордэнамі СССР:

• Леніна (1967)
• Кастрычніцкае рэвалюцыі (1971)
• Дружбы народаў (1972)

Кампартыя

У Аджарскае АССР не было кампартыі з выкарыстаньнем назвы аджарская, а была часткаю Камуністычнае партыі Грузіі (коратка КПГ), пачала сваю дзейнасьць у 1920 годзе. Яна ўзьнікла пад назваю Камуністычная партыя (бальшавікоў) Грузіі.

Гаспадарка

Пад уладаю бальшавікоў Аджарская АССР пераўтварылася з сялянскае краіны ў прамыслова-земляробчую. Важнейшыя галіны прамысловасьці:

• нафтапераапрацоўчая
• машынабудаўнічая
  • электра-тэхнічныя вырабы
  • прыборы для харчовае прамысловасьці
  • суднабудаваньне
• харчовасмакавая прамысловасьць
  • чайная
  • тытунёвая
  • вінаробчая
  • кансэрвовая
• лёгкая прамысловасьць
  • абутковая
  • гарбарная
• дзераваапрацоўка

Найвялікшыя электрастанцыі — Аджарыдзкальская ГЭС.

Сельская гаспадарка

Важнейшыя сельска-гаспадарчыя вырабы:

• чай
• цытрусавыя
• тытунь
• алеі.

Было разьвіта вытворчасць агародніны і садавіны. Былі пасевы кукурузы. Мелася пчалярства, зьверагадоўлю.

У гарах мелася авечкагадоўля і выпас козаў.

Адпачынак

Былі курорты: Батумі, Кабулеці, Ціхізьдзіры, Зялёны мыс, Махінджаўры.

Возныя

Аджарская АССР мела чыгунку і дарогі. Чыгунка была з Тбілісі ў Батумі.

Галоўная марская прыстань — Батумі.