Фабрыка Ломба (па-ангельску: Lombe’s Mill) — першая пасьпяховая шоўкаматальная фабрыка ў Ангельшчыне. Пабудаваная на высьпе ракі Дэрвэнт у Дэрбі. Архітэктар — Джордж Соракалд.

Фабрыка Ломба
Lombe’s Mill
Фабрыка Ломба ў XVIII стагодзьдзі
Іншыя назвы Italian Works
Тып Фабрыка
Месцазнаходжаньне Дэрбішыр
Замоўца Джон Ломб
Пачатак будаўніцтва 1721
Вышыня 17 м
Найвышэйшы паверх 5
Іншыя велічыні памеру 33,5 x 12 м
Архітэктар Джордж Соракалд
Каардынаты 52°55′32″ пн. ш. 1°28′32″ з. д. / 52.92556° пн. ш. 1.47556° з. д. / 52.92556; -1.47556Каардынаты: 52°55′32″ пн. ш. 1°28′32″ з. д. / 52.92556° пн. ш. 1.47556° з. д. / 52.92556; -1.47556
Фабрыка Ломба на мапе Вялікабрытаніі
Фабрыка Ломба
Фабрыка Ломба
Фабрыка Ломба

Мінуўшчына

рэдагаваць

Першая спроба пабудаваць фабрыку па вытворчасьці шоўку належала Томасу Котчэту. Пасьля ягонай няўдачы Джон Ломб вырашыў вывучыць досьвет італьянцаў у П’емонце, куды ён накіраваўся ў 1716 року. Гэтае ягонае падарожжа сталася адным зь першых прыкладаў прамысловага шпіянажу. Вярнуўся дамоў ён ня толькі з досьведам, але і зь некалькімі італьянцамі.

Разам з братам Томасам яны замовілі ўзьвядзеньне фабрыкі Джорджу Соракалду паводле ягонага разуменьня і ўсталявалі там новыя станкі. Фабрыка была пабудаваная побач з фабрыкай Томаса Колчэта на заходнім узьбярэжжы ракі Дэрвэнт у Дэрбі. Месца пабудовы мела вельмі істотнае значэньне, паколькі ў гэтым месцы рака мела магутны сьцёк, а фабрыка стаяла ля дарогі на Лёндан.

Томас Ломб атрымаў 14-рочны патэнт на абарону дызайну сваіх машын па скручваньні шоўку. Гэта абурыла караля Сардыніі, які спыніў пастаўкі сыравіны. Ён таксама падазраецца ў загадкавай сьмерці Джона Ломба ў 1722 року. Старэйшы Ломб, Томас, пераняў справы брата пасьля ягонай сьмерці. Па сканчэньні тэрміну дзеяньня патэнту ў 1732 паўсталі новыя фабрыкі ў Стокпарце і Маклсфілдзе. У 1739 року фабрыка была прададзеная Томасу Ўілсану[1].

Вельмі мала зьвестак дайшло пра першапачатковы выгляд фабрыкі. Вядома, што яна была пяціпавярховай, вышынёй 17 м, і мела форму простакутніка даўжынёй 33,5 м і шырынёй 12 м. Яна стаяла на некалькіх каменных арках, празь якія магла працякаць вада. Першыя два паверхі займалі закладачныя станкі, матальныя машыны займалі тры верхнія паверхі. Станкі прыводзіліся ў дзеяньне вадзяным колам Сараколда дыямэтрам 7 м і шырынёй 2 м. З патэнту 1718 року вынікае, што падчас працы фабрыку неабходна было праграваць. Гэта зьдзяйсьнялася з дапамогай паравога рухавіку, які нагнятаў цёплае паветра.

Сучаснасьць

рэдагаваць
 
Музэй індустрыі Дэрбі, збудаваны на месцы фабрыкі

Фабрыка некалькі разоў пераходзіла з рук у рукі і перабудоўвалася, цяпер у яе будынку месьціцца музэй індустрыі Дэрбі. Непадалёк, ля мосту Эксэтэр, знаходзіцца барэльефная скульптура Джона Ломба.

Глядзіце таксама

рэдагаваць

Крыніцы і заўвагі

рэдагаваць
  1. ^ Anthony Callandine Lombe's Mill: An Exercise in reconstruction // Industrial Archaeology Review. — Maney Publishing, 1993. — Т. XVI. — ISSN 0309-0728.

Літаратура

рэдагаваць