Уступленьне Ўкраіны ў Эўрапейскі Зьвяз

Уступле́ньне Ўкраі́ны ў Эўрапе́йскі Зьвяз — прысьпешаная працэдура разгляду інстытуцыямі Эўрапейскага Зьвязу заяўкі на сяброўства Ўкраіны ў ЭЗ, якое пачалося ва ўмовах расейска-украінскай вайны, з мэтай наданьня ў найбліжэйшы час Украіне статуса кандыдаткі на ўступленьне ў Эўрапейскі Зьвяз з паступовай інтэграцыяй у адзіны рынак ЭЗ і канчатковага ўступленьня ў ЭЗ.

17 чэрвеня 2022 году Эўрапэйская камісія рэкамэндавала Эўрапэйскай радзе надаць Украіне статус кандыдата на ўступленьне ў Эўразьвяз^[1]^[2]^[3]^[4].

23 чэрвеня 2022 году Эўрапарлямэнт прыняў рэзалюцыю, якая заклікае неадкладна надаць Украіне статус кандыдата на сяброўства ў Эўразьвязе^[5]^[6]. 23 чэрвеня 2022 году Эўрапэйскі савет надаў Украіне статус кандыдата на ўступленьне ў Эўразьвяз^[7]. 14 сьнежня 2023 году Рада Эўразьвяза вырашыла пачаць перамовы аб далучэньні Ўкраіны да Эўразьвяза.^[8]

Падтрымка краінаў

Прэзентацыя апытальніка па сяброўстве ў ЭЗ 8 красавіка 2022 году прэзыдэнтам Камісіі фон дэр Ляен і прэзыдэнтам Украіны Ўладзімерам Зяленскім

26 лютага 2022 году прэзыдэнт Польшчы Анджэй Дуда выступіў за прысьпешаны шлях уступленьня Ўкраіны ў ЭЗ. 27 лютага прэм’ер-міністар Славеніі Янез Янша супольна з прэм’ерам Польшчы Матэвушам Маравецкім у лісьце прэзыдэнту Эўрапейскай Рады Шарлю Мішэлю прапанавалі плян хуткай інтэграцыі Ўкраіны ў ЭЗ да 2030 году^[9]^[10]. Прэм’ер-міністар Славаччыны Эдуард Гегер прапанаваў ЭЗ стварыць новую спэцыяльную працэдуру для далучэньня Ўкраіны да Эўрапейскага Зьвязу, каб у будучыні дапамагчы Ўкраіне ўстаць на ногі і аднавіцца па вайне^[11].

1 сакавіка 2022 году прэзыдэнты васьмі краін-сяброў ЭЗ (Рэспублікі Баўгарыі, Чэскай Рэспублікі, Эстонскай Рэспублікі, Латвійскай Рэспублікі, Летувіскай Рэспублікі, Рэспублікі Польшчы, Славацкай Рэспублікі і Рэспублікі Славеніі) падпісалі адкрыты ліст з заклікам безадкладна надаць Украіне пэрспэктыву сяброўства ў ЭЗ і прыступіць да перамоваў пра ўступленьне^[12]. Таксама ў гэты дзень міністар замежных справаў Вугоршчыны Петэр Сіярта выказаўся за прысьпешанае ўступленьне Ўкраіны ў Эўрапейскі Зьвяз^[13].

9 сакавіка 2022 году Сэнат Польшчы 93 галасамі прыняў «за» рэзалюцыю, у якой заклікае краіны Эўрапейскага Зьвязу падтрымаць прысьпешаны працэс уступленьня Ўкраіны ў ЭЗ.

Працэдура

Пры падпісаньні Заяўкі

Пагадненьне пра асацыяцыю з Украінай уступіла ў сілу ў 2017 году (а часова выконваецца наогул з 2015 году)^[14].

У панядзелак 28 лютага 2022 Прэзыдэнт Украіны Ўладзімер Зяленскі падпісаў заяўку на сяброўства Ўкраіны ў Эўрапейскім Зьвязе. Кіраўнік дзяржавы з Кіраўніком МАНЮ Русланом Стефанчуком і Прэм’ер-міністрам Украіны Дзянісам Шмыгалем падпісалі супольную заяву^[15].

Прэзыдэнт Уладзімер Зяленскі у аўторак 1 сакавіка выступіў у Эўрапарлямэнте і заявіў, што Ўкраіна давяла, што выбрала Эўропу, а цяпер Эўропа павінна выбраць Украіну і падтрымаць уступленьне ў ЭЗ.

Эўрапейскі парлямэнт 1 сакавіка пераважнай большасьцю галасоў (637 галасамі «за», толькі 13 эўрадэпутатаў выступілі «супраць», 26 устрымаліся) зацьвердзіў рэзалюцыю, якая рэкамэндуе дзяржавам-сябрам ЭЗ працаваць над надаваньнем Украіне статусу кандыдаткі на ўступленьне. Урэшце, голас Эўрапарлямэнту ёсьць рэкамэндацыйным^[16].

Звычайна разгляд Эўракамісіі адпаведнасьці такой заяўкі займае ад 15 да 18 месяцаў^[12].

Працэс прыняцьця пастановы

Сьцяг Эўразьвязу на вежы ў Віньніцы

Адпраўка ліста-заявы старшыні Рады ЭЗ (цяпер гэта Францыя).
Рада інфармуе краіны-сябры, Эўрапейскі парлямэнт і нацыянальныя парлямэнты пра заяўку.
Паседжаньне 27 міністраў прымае пастанову, каб афіцыйна атрымаць меркаваньне Эўрапейскай камісіі наконт заяўкі (працягваецца ад 15 да 18 месяцаў).

Падрыхтоўка краіны-кандыдаткі

Адаптацыя ўласных інстытуцыяў, стандартаў і інфраструктуры для выкананьня забавязкаў дзяржавы-сябра.
Адпаведнасьць крытэрам уступленьня, улучна з прыняцьцем і імплемэнтацыяй заканадаўства ЭЗ^[17].

Глядзіце таксама

Крыніцы

[1] Єврокомісія рекомендувала надати Україні статус кандидата в ЄС (укр.) Праверана 2022-06-17 г.

[2] European Commission recommends Ukraine be granted EU candidate status | DW | 17.06.2022 (анг.)

[3] Ukraine Likely to Win Initial EU Backing for Path to Membership (анг.)

[4] Ukraine should get E.U. candidate status, European Commission recommends (анг.) Праверана 2022-06-17 г.

[:6-5] The European Parliament has supported candidate status for Ukraine and Moldova (укр.) Праверана 2022-06-23 г.

[:7-6] Grant EU candidate status to Ukraine and Moldova without delay, MEPs demand | News | European Parliament (анг.)

[:8-7] Ukraine has officially received the status of a candidate for EU membership (укр.) Праверана 2022-06-23 г.

[8] ЛІДЕРИ ЄС ПІДТРИМАЛИ ВІДКРИТТЯ ПЕРЕГОВОРІВ З УКРАЇНОЮ І МОЛДОВОЮ (укр.) Праверана 2023-12-14 г.

[9] Duda: Poland supports accelerated path of Ukraine's affiliation with EU

[10] Словенія виступила за надання Україні перспективи членства у ЄС

[11] Словаччина пропонує створити спеціальну процедуру для приєднання України до ЄС

[8_президентів_держав-12] а ^б 8 президентів держав ЄС виступили за пришвидшений вступ України до Євросоюзу

[13] Угорщина підтримала прискорений вступ України до ЄС

[До_ЄС_у_турборежимі-14] До ЄС у турборежимі: як та коли розглядатимуть заявку України про прискорений вступ

[15] Україна офіційно спрямувала у Брюссель заявку на членство в ЄС

[16] Європарламент рекомендував надати Україні статус кандидата на вступ до ЄС

[17] Європарламент ухвалить резолюцію із закликом надання Україні статусу кандидата на вступ

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]