Умеа

У́меа (па-швэдзку: Umeå) — горад на поўначы Швэцыі, цэнтар аднайменнай камуны і лэну Вэстэрботэн. Насельніцтва — 83 249 жыхароў (па стане на 2015 год; найбуйнейшы паводле колькасьці насельніцтва горад Паўночнай Швэцыі і дванаццаты сярод найбуйнейшых гарадоў краіны). У горадзе працуе самы буйны ў паўночнай Швэцыі ўнівэрсытэт. Пры ўнівэрсытэце працуе шпіталь. Умеа зьяўляецца цэнтрам мэдычных дасьледаваньняў у Швэцыі. Умеа быў абраны культурнай сталіцай Эўропы на 2014 год (разам з Рыгай).

Умеа
швэдз. Umeå
Ратуша Умеа
Герб Умеа
Дата заснаваньня:	1622
Краіна:	Швэцыя
Ляндскап:	Вэстэрботэн
Лэн:	Вэстэрботэн
Камуна:	Умеа
Плошча:	34,15 км²
Вышыня:	12 м н. у. м.
Насельніцтва (2015)
колькасьць:	▲ 83 249 чал.
шчыльнасьць:	2437,75 чал./км²
Часавы пас:	UTC+1
летні час:	UTC+2
Тэлефонны код:	090
Паштовы індэкс:	90X XX
Геаграфічныя каардынаты:	63°49′42.434″ пн. ш. 20°16′14.038″ у. д.
Умеа на мапе Швэцыі Умеа
Галерэя здымкаў у Вікісховішчы
www.umea.se

Гісторыя

Умеа. Царква Бакенчурка

Каралеўская вуліца (Kungsgatan) — тыповая вуліца Умеа зь бярозавай алеяй

Умеа ўпершыню згадваецца пад 1314 і паўторна пад 1320 годам. У XV стагодзьдзі Умеа, як і ўвесь Норлянд актыўна калянізуецца швэдамі і становіцца важным гандлёвым цэнтрам. Свае першыя гарадзкія прывілеі Умеа атрымаў у 1588 годзе, калі ён яшчэ знаходзіўся за 5 км на захад ад сучаснага цэнтру гораду. Аднак ужо ў 1590 годзе рака Ўмеэльвэн выйшла зь берагоў і затапіла горад: ён часова прыходзіць у заняпад. У 1621 годзе кароль Густаў II Адольф адпраўляе свайго прадстаўніка Уляфа Бурэ з мэтай аднавіць горад на больш высокім месцы. Ужо праз год Умеа зноў атрымаў гарадзкі прывілей, а ў 1637 годзе становіцца адміністрацыйным цэнтрам лэну Вэстэрботэн. Цікава, што насельніцтва гораду складала ў гэты час усяго сорак чалавек! У 1646 Умеа атрымаў канчатковыя гарадзкія прывілеі. З 1714 па 1721 гады (у ходзе Вялікай Паўночнай вайны) горад шматразова быў спалены расейцамі, якія займалі горад і пазьней — у 1809 годзе. Напрыканцы XIX стагодзьдзя дагэтуль пераважна драўляны горад быў мадэрнізаваны, у ім зьявіліся шырокія вуліцы, уздоўж якіх былі высаджаны бярозавыя алеі. З гэтага часу горад атрымаў мянушку «Горад бяроз». У 1965 годзе ў Умеа быў заснаваны першы ў Норляндзе ўнівэрсытэт: з таго часу насельніцтва гораду больш чым падвоілася.

Выдатныя мясьціны

Гарадзкая царква Умеа

• Царква Бакенчурка (1501—1508 гады)
• Нэагатычная Гарадзкая царква (1894)
• Ратуша (1890)
• Музэй лэну Вэстэрботэн
• Парк скульптураў Умэдален

Вонкавыя спасылкі

Умеа — сховішча мультымэдыйных матэрыялаў