Сьвіслацкі замак

Помнік абарончай архітэктуры
Сьвіслацкі замак
Зашчышча, 1928 г.
Краіна	Беларусь
Вёска	Сьвіслач
Каардынаты	53°25′54.69″ пн. ш. 28°58′42.06″ у. д.
Дата заснаваньня	XII ст.
Сьвіслацкі замак на мапе Беларусі Сьвіслацкі замак
Сьвіслацкі замак на Вікісховішчы

Сьвіслацкі замак — помнік гісторыі і абарончай архітэктуры ў Сьвіслачы. Знаходзіўся на мысе правага берага ракі Бярэзіны пры ўтоку Сьвіслачы. Існаваў у XII—XVII стагодзьдзях.

Гісторыя

Драўляны замак у Сьвіслачы існаваў з XII ст., аднак у першай палове XІІІ ст. яго спалілі. У 1506 годзе замак разам зь местам разбурылі крымскія татары, у 1535 годзе — маскоўскія войскі. Ужо ў 1501 годзе замак меў пальную зброю, у тым ліку гарматы.

За часамі казацка-сялянскай вайны (1648—1651) у 1648 годзе замак захапіў аддзел палкоўніка Г. Бута колькасьцю каля 1 тысячы чалавек. За часамі вайны Маскоўскай дзяржавы з Рэччу Паспалітай (1654—1667) у верасьні 1654 году замак захапілі казацкія загоны Івана Залатарэнкі. З таго часу ў дакумэнтах зьвесткі пра замак больш не сустракаюцца.

Архітэктура

У сярэдзіне XVІІ ст. замкавая пляцоўка мела форму прастакутніка (72,8 × 63,5 м), аддзялялася ад астатняга плято шырокім (каля 15 м) дугападобным ровам і ўмацоўвалася з краю земляным валам. Над узроўнем вады Замчышча ўзвышалася на 12 м.

Паводле пляну замка (1647 год), зробленага ўладальнікам Сьвіслачы князем Багуславам Радзівілам, існавала 3 вежы, у тым ліку ўязная брама, і 2 дзялянкі сьценаў-гародняў даўжынёй 39 м і 35,8 м. На самым мысе разьмяшчалася пабудова ў форме прастакутніка (відаць, дом адміністратара). На іншым пляне Багуслава Радзівіла, апроч замка, прысутнічае дзялянка тэрыторыі паміж Бярэзінай і Сьвіслаччу. У месцы найбольш блізкага працяканьня іх адна каля адной знаходзіліся земляны вал з брамай на ім і абарончы роў, які запаўняўся водамі рэк. Другая брама разьмяшчалася з боку моста цераз раку Сьвіслач.

Галерэя

• Гістарычныя здымкі і графіка
• 
  Плян замка, каля 1650 г.
• 
  Плян замка, каля 1650 г.
• 
  Плян мястэчка і замка, каля 1650 г.
• 
  Плян мястэчка і замка, каля 1650 г.

• 
  Агульны выгляд мястэчка і Замчышча, каля 1900 г.
• 
  Агульны выгляд мястэчка і Замчышча, каля 1900 г.
• 
  Плян замка, 1927 г.
• 
  Замчышча, 1946 г.

Літаратура

• Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн.: БелЭн, 2002. — Т. 14: Рэле — Слаявіна. — 512 с. — ISBN 985-11-0238-5