Сталінградзкая бітва

Сталінгра́дзкая бі́тва — бітва паміж войскамі СССР, з аднаго боку, і войскамі нацыскай Нямеччыны, Румыніі, Італіі, Вугоршчыны, Славаччыны, зь іншага, у хадзе нямецка-савецкай вайны. Бітва была адной з найважнейшых падзеяў Другой сусьветнай вайны і разам з бітвай на Курскай дузе была пераломным момантам у хадзе ваенных дзеяньняў, пасьля якіх нямецкія войскі згубілі стратэгічную ініцыятыву. Бітва ўключала ў сябе спробу вэрмахта захапіць левабярэжжа Волгі ў раёне Сталінграда (сучасны Валгаград) і сам горад, супрацьстаяньне ў горадзе, і контрнаступленьне Чырвонай арміі (апэрацыя «Ўран»), у выніку якога 6-я армія вэрмахта і іншыя сілы саюзьнікаў Нямеччыны ўнутры і вакол гораду былі акружаныя і часткова зьнішчаныя, сумарныя страты абодвух бакоў у гэтай бітве перавышаюць два мільёны чалавек. Дзяржавы Восі згубілі вялікую колькасьць людзей і ўзбраеньня і ў наступстве не былі здольныя цалкам аправіцца ад паразы.

Сталінградзкая бітва
Дата: 17 ліпеня 1942 — 2 лютага 1943
Месца: Сталінград, РСФСР, Савецкі Саюз
Вынік: Перамога Чырвонай Арміі
Супернікі
Сьцяг Нямеччыны 1933 Трэці Райх
Сьцяг Румыніі Румынія
Каралеўства Італія
Вугоршчына
Незалежная дзяржава Харватыя[1]
Сьцяг СССР Савецкі Саюз
Камандуючыя
Сьцяг Нямеччыны 1933 Адольф Гітлер
Сьцяг Нямеччыны 1933 Фрыдрых Паўлюс
Сьцяг Нямеччыны 1933 Эрых фон Манштайн
Сьцяг Нямеччыны 1933 Вольфрам фон Рыхтгофен
Сьцяг Нямеччыны 1933 Вільгельм Браўн
Сьцяг Румыніі Пэтрэ Думітрэску
Сьцяг Румыніі Канстанцін Канстантынэску
Італё Гарыбольдзі
Густав Яні
Віктар Павічіц
Сьцяг СССР Ёсіф Сталін
Сьцяг СССР Георгі Жукаў
Сьцяг СССР Васілій Чуйкоў
Сьцяг СССР Аляксандар Васілеўскі
Сьцяг СССР Семён Цімашэнка
Сьцяг СССР Мікіта Хрушчоў
Сьцяг СССР Канстанцін Ракасоўскі
Сьцяг СССР Радыён Маліноўскі
Сьцяг СССР Андрэй Яроменка
Сьцяг СССР Азі Асланаў
Колькасьць
Група арміяў «B»: 3-я румынская армія
4-я румынская армія
8-я італьянская армія
2-я вугорская армія
Харвацкі легіён

Напачатку апэрацыі:
270 000 чалавец
3000 гарматаў і мінамётаў
500 танкаў
600 самалётаў
(1600 да сярэдзіны верасьня)[2]

Падчас савецкага контрнаступленьня:
1 011 000 чалавек
10 250 гарматаў і мінамётаў
675 танкаў
732 (402 працуючых) самалёта[3][4]
Сталінградзкі фронт
Паўднёва-Заходні фронт
Донскі фронт
Савецкая 62-я армія




Напачатку апэрацыі:
187 000 чалавек
2200 гарматаў і мінамётаў
400 танкаў
300 самалётаў[2]

Падчас савецкага контрнаступленьня:
1 103 000 чалавек
15 500 гарматаў і мінамётаў
1463 танкі
1115[3] самалётаў
Страты
750 000 забітых ці параненых
91 000 захопленых
Самалёты: 900 (уключаючы 274 транспартных і 165 бамбавальнікаў, выкарыстаных пад транспарт)[2]






Агульна: 841 000 страчаных
478 741 забітых ці зьніклых
650 878 параненых і хворых
40 000+ цывільнае насельніцтва
4341 танк
524 000 адзінак стралковай зброі[5]
15,7 тыс. гарматаў і мінамётаў[6]
769 бявой авіяцыі [7]
Агульна: 1 129 619 страчаных

Для Савецкага Саюзу, які таксама панёс вялікія страты ў хадзе бітвы, перамога ў Сталінградзе адзначыла пачатак вызваленьня краіны, а таксама акупаваных тэрыторыяй Эўропы, што прывяло да канчатковага паражэньня нацыскай Нямеччыны ў 1945 годзе.

Глядзіце таксама

рэдагаваць
  1. ^ Beevor, Antony (1998). Stalingrad or Stalingrad: The Fateful Siege: 1942—1943 (in the US). New York: Viking, 1998 (hardcover, ISBN 0-670-87095-1); London: Penguin Books, 1999 (paperback, ISBN 0-14-028458-3).
  2. ^ а б в Bergström, Christer, (2007), Stalingrad — The Air Battle: 1942 through January 1943, Chevron Publishing Limited ISBN 978-1-85780-276-4
  3. ^ а б Hayward, Joel S.A. Stopped at Stalingrad: The Luftwaffe and Hitler’s Defeat in the East, 1942—1943 (Modern War Studies). University Press of Kansas, 1998 (hardcover, ISBN 0-7006-0876-1); 2001 (paperback, ISBN 0-7006-1146-0).
  4. ^ Bergstrom 2005
  5. ^ Гриф секретности снят: Потери Вооружённых Сил СССР в войнах, боевых действиях и военных конфликтах: Стат. исслед. / Г. Ф. Кривошеев, В. М. Андроников, П. Д. Буриков. — М.: Воениздат, 1993. С. 178—182, 369—370. ISBN 5-203-01400-0
  6. ^ Россия и СССР в войнах XX века — Потери вооруженных сил  (рас.)
  7. ^ Россия и СССР в войнах ХХ века — Потери вооружённых сил, Russia and USSR in wars of the XX century — Losses of armed forces, Moskow, Olma-Press, 2001. in English [1]

Вонкавыя спасылкі

рэдагаваць