Хвароба Альцгаймэра: розьніца паміж вэрсіямі

'''Хвароба Альцгаймэра''' (таксама сэнільная дэмэнцыя альцгаймэраўскага тыпу) — найбольш распаўсюджаная форма [[дэмэнцыя|дэмэнцыі]], невылечнае дэгенэратыўнае захворваньне, упершыню было апісана ў [[1906]] годзе нямецкім псыхіятрам [[Аляіс Альцгаймэр|Аляісам Альцгаймэрам]]. Як правіла, яно выяўляецца ў людзей старэйшых за 65 год<ref>{{артыкул|аўтар=Brookmeyer R., Gray S., Kawas C.|год=1998|загаловак=Праекцыі хваробы Альцгаймэра ў Злучаных Штатах і ўплыў адцягваньня пачатку хваробы на ахову здароўя|мова=en|арыгінал=Projections of Alzheimer's disease in the United States and the public health impact of delaying disease onset|выданьне=Am J Public Health|нумар=88 (9)|pages=1337–1342}}</ref>, але існуе і раньняя хвароба Альцгаймэра — рэдкая форма захворваньня. Агульнасусьветная захворваемасьць на [[2006]] год ацэньвалася ў 26,6 млн чалавек, да [[2050]] году колькасьць хворых можа вырасьці уў чатыры разы<ref>{{артыкул|аўтар=Brookmeyer R., Johnson E., Ziegler-Graham K., Arrighi M. H.|год=2007|спасылка=http://works.bepress.com/cgi/viewcontent.cgi?article=1022&context=rbrookmeyer|загаловак=Прадказаньне і глябальны цяжар ад хваробы Альцгаймэра|мова=en|арыгінал=Forecasting the global burden of Alzheimer’s disease|выданьне=Alzheimer’s and Dementia|нумар=3 (3)|pages=186—191}}</ref>. Ад хваробы пакутуюць 20% асобаў ва ўзросьце пасьля 85 гадоў<ref>{{Артыкул|аўтар=[[Сьвятлана Барысенка]].|загаловак=Старасьць — не хвароба|спасылка=http://old.zviazda.by/ru/archive/article.php?id=72871|выданьне=[[Зьвязда]]|тып=[[газэта]]|год=20 студзеня 2011|нумар=[http://old.zviazda.by/ru/archive/?idate=2011-01-20 11 (26875)]|старонкі=[http://old.zviazda.by/a2ttachments/72868/20stu-5.indd.pdf 3]|issn=1990-763x}}</ref>.

У цяперашні час не дасягнута поўнага разуменьня чыньнікаў і ходу хваробы Альцгаймэра. Дасьледаваньні кажуць аб асацыяцыяваньні хваробы з назапашваньнем бляшак і нэўрафібрылярных клубкоў у тканінках мозгу<ref>{{артыкул|аўтар=Tiraboschi P., Hansen L. A., Thal L. J., Corey-Bloom J.|год=2004|загаловак=Значэньне нэўральных бляшак і клубкоў у разьвіцьці і працяканьні хваробы Альцгаймэра |мова=en|арыгінал=The importance of neuritic plaques and tangles to the development and evolution of AD|выданьне=Neurology|нумар=62 (11)|pages=1984—1989}}</ref>. Сучасныя мэтады тэрапіі толькі некалькі зьмякчаюць сымптомы, але пакуль не дазваляюць ні спыніць, ні запаволіць разьвіцьцё захворваньня. Мноства пэрспэктыўных мэтадаў [[тэрапія|тэрапіі]] дасягнулі этапу клінічных выпрабаваньняў, колькасьць якіх на [[2008]] год складала больш за пяцьсот, аднак незразумела, ці будзе даказаная іхная эфэктыўнасьць. У [[2012]] годзе [[ЗША]] спынілі пошукі лекаў ад хваробы Альцгаймэра. Дзьве амэрыканскія кампаніі спынілі распрацоўку некалі пэрспэктыўнага прэпарата для палягчэньня наступстваў страты памяці пры хваробы Альцгаймэра пасьля двух клінічных дасьледаваньняў, падчас якіх сродак ня здолеў дапамагчы хворым.

Прагрэсавальнае зьніжэньне памяці й [[агнозія]] пры хваробе Альцгаймэра рана ці позна вядуць да пацьвярджэньня дыягназу. У невялікай колькасьці пацыентаў пры гэтым на першы плян выступаюць не засмучэньні памяці, а [[парушэньне гаворкі|парушэньні гаворкі]], выканаўчых функцыяў, успрыманьня альбо рухальныыя парушэньні ([[апраксія]])<ref name="Förstl">{{артыкул|аўтар=Förstl H., Kurz A.|год=1999|загаловак=Клінічныя асаблівасьці хваробы Альцгаймэра|арыгінал=Clinical features of Alzheimer’s disease|выданьне=European Archives of Psychiatry and Clinical Neuroscience|нумар=249 (6)|pages=288—290|мова=en}}</ref>. Хвароба па-рознаму адбіваецца на розных аспэктах памяці. Старыя ўспаміны пра ўласнае жыцьцё (эпізадычная памяць), даўно завучаныя факты (сэмантычная памяць), імпліцытная памяць (цьмяная «памяць цела» аб паслядоўнасьціпасьлядоўнасьці дзеяньняў, напрыклад, пра тое, як выкарыстоўваць сталовыя прыборы) у меншай ступені схільныя разладу ў параўнаньні з новымі фактамі або ўспамінамі<ref>{{артыкул|аўтар=Carlesimo G. A., Oscar-Berman M.|год=1992|загаловак=Дэфіцыт памяці ў пацыентаў з Альцгаймэрам: падрабязны агляд|арыгінал=Memory deficits in Alzheimer’s patients: a comprehensive review|выданьне=Neuropsychol Rev|нумар=3 (2)|pages=119—169|мова=en}}</ref>. [[Афазія]] ў асноўным характарызуецца зьмізарненьнем слоўнікавага запасу й зьніжанай бегласьці гаворкі, што ў цэлым аслабляе здольнасьць да вуснага й пісьмовага выразу думак. На гэтай стадыі хваробы чалавек звычайна здольны адэкватна апэраваць простымі паняткамі пры маўленчых зносінах<ref>{{артыкул|аўтар=Becker J. T., Overman A. A.|год=2002|загаловак=Дэфіцыт сэмантычнай памяці пры хваробе Альцгаймэра|арыгінал=El déficit de la memoria semántica en la enfermedad de Alzheimer|мова=es|выданьне=Revista de neurología|volume=35|нумар=8|pages=777-83|issn=02100010}}</ref>. Пры маляваньні, апрананьні адзеньня й іншых задачах з выкарыстаньнем тонкай [[маторыка|маторыкі]], чалавек можа здавацца няёмкім з-за пэўных праблемаў з каардынацыяй і плянаваньнем рухаў<ref>{{артыкул|аўтар=Benke T.|год=1993|загаловак=Дзьве формы апраксіі пры хваробе Альцгаймэра|арыгінал=Two forms of apraxia in Alzheimer’s disease|выданьне=Cortex|нумар=29 (4)|pages=715—725|мова=en}}</ref>. З разьвіцьцём хваробы чалавек часьцяком цалкам здольны выконваць многія задачы незалежна, аднак яму можа спатрэбіцца дапамога ці нагляд пры спробе правесьці маніпуляцыі, якія патрабуюць асаблівых кагнітыўных намаганьняў<ref name="Förstl"/>.

{{ЗноскіКрыніцы|1=2}}