Кішынёў: розьніца паміж вэрсіямі

Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Радок 71:
|Колер =
}}
'''Кішынёў''' ({{Мова-mo|Chişinău/Кишинэу}}) — сталіца і найбуйнейшы горад [[Малдова|Малдовы]]. Горад зьяўляецца галоўным прамысловым і гандлёвым цэнтрам Малдовы, разьмешчаны ўцэнтры краіны, на рацэ [[Бык (рака)|Бык]]. Насельніцтва складае 723,5 тысячтысячаў жыхароў (2012).
 
== Геаграфія ==
Кішынёў разьмешчаны на рацэ [[Бык (рака)|Бык]], прытоку [[Днестр|Днястра]], і займае плошчу ў 120 км². Муніцыпалітэт ўключае ў сябе 635 км². Горад разьмешчаны ў цэнтральнай частцы Малдовы і акружаны тэрыторыямі зь вельмі урадлівайўрадлівай зямлёй.
 
=== Клімат ===
Кішынёў мае вільготны кантынэнтальны [[клімат]], які характарызуецца гарачым сухім летам і ветранай халоднай зімой. Зімовыя тэмпэратуры часьцяком падаюць ніжэй 0  °C, аднак рэдка апускаюцца ніжэй −10  °C. Улетку сярэдняя максымальная тэмпэратура складае прыкладна 25  °C, аднак, тэмпэратура часам дасягае 35—40  °C у сярэдзіне лета ў цэнтры горадагораду. Хоць сярэдняя колькасьць ападкаў і [[вільготнасьць]] у летні пэрыяд зьяўляюцца нізкімі, маюць месца нячастыя моцныя буры. Увесну і ўвосень тэмпэратура вагаецца ад 16 да 24  °C, а колькасьць ападкаў у гэты час, як правіла, ніжэй, чым улетку, але з больш частымі яшчэ больш мяккімі пэрыядамі дажджоў.
 
== Архітэктура ==
[[Файл:Chișinău 4.JPG|міні|200пксзначак|зьлева|Гарадзкая ратуша]]
Плян разьвіцьця Кішынёва быў распрацаваны ў [[19 стагодзьдзе|XIX стагодзьдзі]]. У [[1836]] годзе было скончана будаўніцтва [[Кішынёўскі сабор|Кішынёўскага сабору]] і ягонай званіцы. Званіца была разбурана ў савецкі час і адноўлена ў [[1997]] годзе. У Кішынёве знаходзіцца вялікая колькасьць праваслаўных цэркваў і будынкаў XIX стагодзьдзя ў ваколіцах гораду, як то [[манастыр Чуфля]] і царква Праабражэньня Гасподняга. Будынкі ў сучасным стылі былі пабудаваны ў горадзе пасьля [[1991]] году. У горадзе месьцяцца шматлікія сучасныя офісныя і гандлёвыя комплексы. Тым ня менш, старыя будынку савецкага пэрыяду па-ранейшаму шырока прадстаўлены ў гарадзкім пэйзажы.
 
== Эканоміка ==
У [[1919]] годзе ў горадзе працавала чатырнаццаць фабрык<ref>Kaba, John (1919). [http://www.wdl.org/en/item/7313/view/1/12/ Politico-economic Review of Basarabia]. United States: American Relief Administration. p. 12.</ref>.
 
Кішынёў зьяўляецца фінансавым і бізнэсовым цэнтрам Малдовы. Ягоны СУП, які складае каля 60% ад нацыянальнай эканомікі<ref>[http://www.statistica.md/public/files/publicatii_electronice/Chisinau/Anuar_Chisinau_2013.pdf Anuar Chisinau 2013]. Statistica.md</ref>, дасягнуў у [[2012]] годзе суму ў 52 млрд лееў (4 млрд даляраў ЗША). Такім чынам, СУП на душу насельніцтва Кішынёва склаў 227% ад сярэдняга паказчыка Малдовы. У Кішынёве найбольш разьвітая сфэра [[Сродкі масавай інфармацыі|СМІ]] ў Малдове, а таксама ў горадзе месьцяцца некалькіх зьвязаных кампаніяў, як то вядучыя тэлевізійныя сеткі, радыёстанцыяі і газэты. Усе нацыянальныя і міжнародныя банкі Малдовы маюць свае штаб-кватэры ў Кішынёве.
 
Галаўны офіс нацыянальнай авіякампаніі [[Air Moldova]] разьмяшчаецца на тэрыторыі міжнароднага аэрапорту Кішынёву.
 
== Вядомыя асобы, зьвязаныя з Кішынёвам ==
* [[Аляксандар Шыманоўскі]] ([[1850]]—[[1918]]1850—1918) — [[Беларусь|беларускі]] [[этнограф]] і [[фальклярыст]]
* [[Ільля Алейнікаў]] ([[1947]]—[[2012]]1947—2012) — [[Расея|расейскі]] эстрадны актор камічнага жанру і тэлевядучы, народны артыст Расейскай Фэдэрацыі (2001)
 
== Крыніцы ==