Мова: розьніца паміж вэрсіямі
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
д выдаленая Катэгорыя:Мовы; дададзеная Катэгорыя:Мова з дапамогай HotCat |
Knedlik-Pod (гутаркі | унёсак) |
||
Радок 23:
== Мовазнаўства ==
{{Асноўны артыкул|Мовазнаўства}}
Вывучэньнем моў займаецца мовазнаўства.
== Моўная дынаміка ў сьвеце ==
Радок 32:
Для таго каб мова захоўвалася, патрабуецца каля 100 тысячаў ейных носьбітаў. У цяперашні час налічваецца крыху больш за 400 моваў, якія лічацца зьнікаючымі<ref>[http://teach-learn.narod.ru/languages.htm Мовы сьвету]</ref>. Мовы выміраюць разам з апошнім носьбітам, і таму небясьпека пагражае, перш за ўсё, народам, якія не выкарыстоўваюць [[пісьменнасьць]]<ref>[http://www.bigbook.ru/litnews/detail.php?ID=3315 «Калі памірае мова»]</ref>. У той жа час варта адзначыць, што адрозьненьні ў разьвіцьці, а таксама ўплыў суседзяў прыводзяць да зьмены [[арэал]]у выкарыстаньня мовы й ейнай зьмене. Так, напрыклад, Кірылу й Мяфодзію, калі яны стваралі [[кірыліца|славянскую азбуку]], пры іхных падарожжах не патрэбны быў перакладчык, бо ў [[9 стагодзьдзе|IX стагодзьдзі]] ад [[Балтыйскае мора|Балтыкі]] да [[Міжземнамор’е|Міжземнамор’я]] й ад [[Вэлтава|Вэлтавы]] да [[Дняпро|Дняпр]]а ўсе [[славяне]] размаўлялі на адзінай [[праславянская мова|праславянскай мове]]<ref>Балязін В. Н. «Неафіцыйная гісторыя Расеі» 2007 ISBN 978-5-373-01229</ref>.
Адзін з чыньнікаў гібелі моваў ёсьць нераўнамернае разьмеркаваньне іх па ліку носьбітаў. Так, 80% насельніцтва плянэты ведае толькі 80 мовамі. Пры гэтым 3,5 тыс. моў прыходзяцца на 0,2% жыхароў Зямлі. Асноўны чыньнік працэсу зьнікненьня моваў лічыцца [[глябалізацыя]] й [[міграцыя]]. Людзі зьязджаюць зь вёсак у гарады й губляюць мову свайго народу <ref>[http://www.akzia.ru/news/26-09-2007/655.html Сьвет губляе мовы]</ref>. Каля паловы зараз існых моваў выйдуць з ужытку ўжо да сярэдзіны [[21 стагодзьдзе|XXI стагодзьдзя]]. Шматлікія мовы зьнікаюць з-за таго, што іхныя носьбіты ўступаюць у кантакт з больш моцным моўным асяродзьдзем, таму пад пагрозай зьнікненьня ў першую чаргу знаходзяцца мовы малых народнасьцяў і мовы народаў, якія ня маюць дзяржаўнасьці. Калі мову вывучаюць менш за 70% дзяцей на тэрыторыі ейнага выкарыстаньня, яна лічыцца зьнікаючай. Паводле «Атляса [[Загрожаная мова|загрожаных моваў]] сьвету» [[ЮНЭСКА]]
== Глядзіце таксама ==
| |||