Астроўна: розьніца паміж вэрсіямі
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
д артаграфія, вікіфікацыя using AWB |
дапаўненьне, стыль |
||
Радок 40:
|СААТА =
|Выява = Astroŭna. Астроўна (11.08.2007).jpg
|Апісаньне выявы = Касьцёл
|Шырата градусаў = 55
|Шырата хвілінаў = 8
Радок 54:
'''Астро́ўна'''<ref>{{Літаратура/Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь/Віцебская вобласьць}}</ref> — [[аграгарадок|вёска]] ў [[Беларусь|Беларусі]], сярод азёраў [[Астроўна (возера)|Астроўна]] і [[Доўгае (возера, Бешанковіцкі раён)|Доўгае]]. Цэнтар [[Астровенскі сельсавет|сельсавету]] [[Бешанковіцкі раён|Бешанковіцкага раёну]] [[Віцебская вобласьць|Віцебскай вобласьці]]. Насельніцтва 1173 чал. ([[1994]]). Знаходзіцца за 33 км на ўсход ад [[Бешанковічы|Бешанковічаў]]; на аўтамабільнай дарозе [[Менск]] — [[Віцебск]].
Астроўна — даўняе [[Магдэбурскае права|магдэбурскае]] [[мястэчка]] [[Віцебскі павет|гістарычнай Віцебшчыны]], радзіма [[Леў Сапега|Льва Сапегі]]. Да нашага часу тут захаваўся касьцёл Найсьвяцейшай Тройцы, помнік архітэктуры [[XVI стагодзьдзе|XVI ст.]]
== Гісторыя ==
=== Вялікае Княства Літоўскае ===
Прыкладна ў [[1520-я]] [[Ваяводы віцебскія|ваявода віцебскі]] [[Іван Сапега (сын Багдана)|Іван Сапега]] заснаваў [[Астровенскі замак]]. Гэтыя землі належалі да маёнтку Палонна ў складзе [[Віцебскі павет|Віцебскага павету]]<ref>[[Вячаслаў Насевіч|Насевіч В.]] Віцебскі павет // {{Літаратура/ЭВКЛ|1к}} С. 455—456.</ref> і засталіся яму і брату Янушу ў спадчыну ад маці, князёўны Фядоры Друцкай-Сакалінскай. Першы пісьмовы
[[Файл:Astroŭna. Астроўна (C.W. v. Faber, XIX).jpg|200пкс|міні|зьлева|У ваколіцах Астроўна, [[1830-я]]]]▼
У [[1622]] [[Аляксандар Дажбог Сапега|А. Д. Сапега]] заснаваў у Астроўна кляштар дамініканаў. Па ягонай сьмерці частка мястэчка адыйшла да дачкі Ганны і яе мужа Станіслава Нарушэвіча; удзел Фёдара ў [[1650]] падзялілі сыны ягоных сясьцёр — [[Валовічы]], [[Трызны]] і [[Камароўскія]].
=== Пад уладай Расейскай імпэрыі ===
У выніку [[першы падзел Рэчы Паспалітай|першага падзелу Рэчы Паспалітай]] ([[1772]]) Астроўна апынулася ў складзе [[Расейская імпэрыя|Расейскай імпэрыі]], дзе зрабілася цэнтрам воласьці Сеньненскага павету [[Магілёўская губэрня|Магілёўскай губэрні]]. На кан. [[XVIII стагодзьдзе|XVIII ст.]] у мястэчку было 19 двароў, на галоўным пляцы стаяла ратуша. У гэты час тут [[Год|рэгулярна]] з [[15 жніўня]] да [[1 верасьня]] праводзіўся кірмаш.▼
▲[[Файл:Astroŭna. Астроўна (C.W. v. Faber,
▲У выніку [[першы падзел Рэчы Паспалітай|першага падзелу Рэчы Паспалітай]] ([[1772]]) Астроўна апынулася ў складзе [[Расейская імпэрыя|Расейскай імпэрыі]], дзе
У пачатку [[Вайна 1812 году|Вайны 1812 году]] у ваколіцах Астроўна адбылася [[Бітва пад Астроўна|бітва]] паміж францускім авангардам Ж. Мюрата і і часткай сілаў I Заходняй арміі М. Б. Барклая дэ Толі.
=== Найноўшы час ===
▲У пачатку [[Вайна 1812 году|Вайны 1812 году]] у ваколіцах Астроўна адбылася [[Бітва пад Астроўна|бітва]] паміж францускім авангардам Ж. Мюрата і і часткай сілаў I Заходняй арміі М. Б. Барклая дэ Толі. Станам на [[1888]] у мястэчку было 70 дамоў, у пач. [[XX стагодзьдзе|XX ст.]] — 126 дамоў.
[[25 сакавіка]] [[1918]] згодна з [[Трэцяя Ўстаўная грамата|Трэцяй Устаўной граматай]] Сураж абвяшчаўся часткай [[Беларуская Народная Рэспубліка|Беларускай Народнай Рэспублікі]]. [[1 студзеня]] [[1919]] згодна з пастановай І зьезду КП(б) Беларусі ён увайшоў у склад [[БССР|Беларускай ССР]], аднак [[16 студзеня]] Масква адабрала места разам зь іншымі этнічна беларускімі тэрыторыямі ў склад [[РСФСР]]. У [[1924]] Астроўну вярнулі ў склад БССР, дзе яна стала цэнтрам сельсавету.
== Насельніцтва ==
=== Дэмаграфія ===
* '''[[XVIII стагодзьдзе]]''': [[1800]] — 97 чал.
* '''[[XIX стагодзьдзе]]''': [[1886]] — 469 чал. (214 муж. і 255 жан.), зь іх 160 праваслаўных, 9 каталікоў і 300 юдэяў<ref>Krzywicki J. Ostrowno (1) // {{Літаратура/Геаграфічны слоўнік Каралеўства Польскага|7}} S. [http://dir.icm.edu.pl/pl/Slownik_geograficzny/Tom_VII/726 726]</ref>; [[1888]] — 469 чал.
* '''[[XX стагодзьдзе]]''': [[1901]] — каля 300 чал.; [[1969]] — 851 чал.<ref>[[Вячаслаў Насевіч|Насевіч В.]] Астроўна // {{Літаратура/ЭГБ|1к}} С. 224.</ref>; [[1990]] — 1,2 тыс. чал.<ref>[[Вячаслаў Насевіч|Насевіч В.]] Астроўна // {{Літаратура/ЭГБ|1к}} С. 223.</ref>; [[1994]] — 1173 чал.<ref>{{Літаратура/БелЭн|2к}} С. 57.</ref>; [[1999]] — 658 чал.
* '''[[XXI стагодзьдзе]]''': [[2010]] — 603 чал.
Радок 90 ⟶ 96:
== Вядомыя асобы ==
* [[Леў Сапега]] ([[1557]]—[[1633]]) —
== Крыніцы ==
Радок 96 ⟶ 102:
== Літаратура ==
* {{Літаратура/БелЭн|2}}
* {{Літаратура/ЭГБ|1}}
*
== Вонкавыя спасылкі ==
| |||