Аляксандар Вашкоўскі: розьніца паміж вэрсіямі

Змесціва выдалена Змесціва дададзена
+ 7 катэгорыяў з дапамогай HotCat
катэгорыі, вікіфікацыя, артаграфія, пунктуацыя
Радок 1:
[[Файл:Aleksander Waszkowski.PNG|thumbзначак|Аляксандр Вашкоўскі]]
'''Алякса́ндар Вашко́ўскі''' ({{мова-pl|Aleksander Waszkowski}}; [[1841]], Тарнагруд  — [[17 лютага]] [[1865]], [[Варшава]]) - — удзельнік [[паўстаньнеПаўстаньне 1863—1864 гадоў|паўстаньня 1863—1864 гадоў]], апошні начальнік [[Варшава|Варшавы]] за часамі [[паўстаньне 1863—1864 гадоў|паўстаньня 1863—1864 гадоў]].
 
== Біяграфія ==
У пачатку 1860-х чалей чалец Варшаўскай мейсцкаймескай адміністрацыі. У лютым 18641863 перадаў паўстанцам партыю зброі і штабных мапаў, а ў чэрвені таго ж году  — зарганізаваў перадачу грашовых сродкаў [[Нацыянальны ўрад (1863—1864)|часовамуЧасоваму нацыянальнаму ўраду]] ({{мова-pl|Kasа Głównej Komisji Rządowej Przychodów i Skarbu Królestwa Polskiego}}) прызначаных для Дзяржаўнага скарбу Расейскай імперыіімпэрыі (3,5 мільёнамільёны злотых ды 500 тысяч рублёў). Быў апошнім начальнікам гораду [[Варшава]], выконваў свае абавязкі з [[10 сьнежня]] [[1863]] па [[19 сьнежня|19 сьнежня]] [[1864]]. Быў выпадкова арыштаваны 19 сьнежня 1864 на вуліцы Выборчай ({{мова-pl|Ulica Elektoralna w Warszawie}}). Ён разумеў, што заняпад паўстанцкага руху незваротны, але, ня гледзячынягледзячы на тое, выдаваў указы, друкаваў адозвы, ствараючы эфектэфэкт прысутнасціпрысутнасьці паўстанцкай мейсцкаймескай адміністрацыі ў Варшаве. Ён неня меў пэўнага месца жыхарства, ночыў у будынку млына ў раёне Солец (({{мова-pl| Solcu}})), днём чытаў газэты уў кавярнях. СвядомаСьвядома не збіраўсязьбіраўся выяджацьвыяжджаць з гораду<ref>Kronika powstań polskich 1794-19441794—1944, Wydawnictwo Kronika, Warszawa, ISBN 83-86079-02-9, 1994. - — s. 256.</ref>.
 
Пазбаўленьне волі адбываў ўу [[10 павільён Варшаўскай цытадэлі|10 павільёне Варшаўскай Цытадэліцытадэлі]]. Ён быў казнёнпавешаны 17 лютага 1865 разам з Эмануілам Шафарыкам. Гэта былабыло апошняяапошняе публічнаяпублічнае казньпакараньне паўстанцаў у Варшаве<ref>Kronika powstań polskich 1794-19441794—1944, Wydawnictwo Kronika, Warszawa, ISBN 83-86079-02-9, 1994. - — s. 256-258256—258.</ref>.
 
==Памяць праПамяць яго==
[[FileФайл:Tablica Agrypin Konarski, Józef Piotrowski, Józef Jankowski, Aleksander Waszkowski (Cytadela Warszawska).JPG|thumbзначак|Табліца ў мурах Варшаўскай Цытадэліцытадэлі на месцы шыбеніцы, на якой за часамі нацыянальна-вызвольнага руху ды сацыяльных зьмен гінулі паўстанцы-пытрётыпатрыёты. Табліца згадвае наййбольшнайбольш значных удзельнікаў і кіраўнікоў паўстаньня, якія былі казненыпакараныя сьмерцю ў Цытадэлі : Агрыпіна Канарскага, Язэпа Пятроўскага, Язэпа Яноўскага ды Аляксандра Вашкоўскага]]
Постаці Вашкоўскага прысвечана апвяданьнеапавяданьне Ўладзіслава ТэрлецкагаТарлецкага "«Dwie głowy ptaka"», якое апублікавана ў 1978 у зборніку апавяданьняў, прысвечаныхпрысьвечаных Студзеньскаму паўстаньню "«Twarze 1863"». У гонар Аляксандра Вашкоўскага названа адна з вуліц [[Варшава|Варшавы]]
 
У гонар Аляксандра Вашкоўскага названа адна з вуліц [[Варшава|Варшавы]].
==Крыніцы й заўвагі==
 
== Крыніцы й заўвагі ==
{{Крыніцы}}
==Літаратура==
* Stefan Król, ''Cytadela Warszawska'', [[Książka i Wiedza]], [[Warszawa]] [[1978]], s. 138. ({{ref-pl}}
* Praca zbiorowa pod redakcją Grażyny Kieniewiczowej i Aliny Sokołowskiej ''Od Agrykoli do Żywnego. Mały słownik patronów ulic warszawskich'' Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza Warszawa 1968 s. 184 ({{ref-pl}}
* [http://encyklopedia.pwn.pl/haslo.php?id=3994266 ''Вашкоўскі Аляксандр'' (у:) Internetowa encyklopedia PWN] ({{ref-pl}}
* [http://portalwiedzy.onet.pl/45465,,,,waszkowski_aleksander,haslo.html ''Вашкоўскі Аляксандр'' (у:) Encyklopedia WIEM] ({{ref-pl}}
* [http://encyklopedia.interia.pl/haslo?hid=111477 ''Вашкоўскі Аляксандр'' (у:) Encyklopedia Internautica] ({{ref-pl}}
 
== Літаратура ==
* Stefan Król, ''Cytadela Warszawska'', [[Książka i Wiedza]], [[Warszawa]] [[1978]], s. 138. ({{ref-pl}}
* Praca zbiorowa pod redakcją Grażyny Kieniewiczowej i Aliny Sokołowskiej ''Od Agrykoli do Żywnego. Mały słownik patronów ulic warszawskich'' Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza Warszawa 1968 s. 184 ({{ref-pl}}
* [http://encyklopedia.pwn.pl/haslo.php?id=3994266 ''Вашкоўскі Аляксандр'' (у:) Internetowa encyklopedia PWN] ({{ref-pl}}
* [http://portalwiedzy.onet.pl/45465,,,,waszkowski_aleksander,haslo.html ''Вашкоўскі Аляксандр'' (у:) Encyklopedia WIEM] ({{ref-pl}}
* [http://encyklopedia.interia.pl/haslo?hid=111477 ''Вашкоўскі АляксандрАляксандар'' (у:) Encyklopedia Internautica] ({{ref-pl}}
 
{{САРТЫРОЎКА_ПА_ЗМОЎЧВАНЬНІ:Вашкоўскі, Аляксандар}}
[[Катэгорыя:Асобы па альфабэце]]
[[Катэгорыя:Нарадзіліся ў 1841 годзе]]
Радок 27 ⟶ 30:
[[Катэгорыя:Памерлі ў Варшаве]]
[[Катэгорыя:Рэпрэсаваныя ў Расейскай імпэрыі]]
[[Катэгорыя:Удзельнікі паўстаньняПаўстанцы 1863—1864 гадоў]]
[[Катэгорыя:Павешаныя]]
[[Катэгорыя:Вязьні Варшаўскай цытадэлі]]
 
[[ru:Вашковский, Александр]]