Бусяж: розьніца паміж вэрсіямі
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Бусяж перанесеная ў Бусяж (рака): для колішняга мястэчка |
Няма апісаньня зьменаў |
||
Радок 1:
{{Мястэчка
| Назва = Бусяж
| Назва ў родным склоне = Бусяжа
| Краіны = Беларусі
| Плошча =
| Вышыня =
| Колькасьць насельніцтва =
| Год падліку насельніцтва =
| Шчыльнасьць насельніцтва =
| Колькасьць двароў =
| Тэлефонны код = +375 1645
| Паштовы індэкс =
| Аўтамабільны код =
| Выява = Busiaž. Бусяж (4.04.2011).jpg
| Апісаньне выявы = Колішняя грэка-каталіцкая царква
| Адміністрацыйная адзінка = Вобласьць
| Назва адміністрацыйнай адзінкі = [[Берасьцейская вобласьць|Берасьцейская]]
| Адміністрацыйная адзінка2 = Раён
| Назва адміністрацыйнай адзінкі2 = [[Івацэвіцкі раён|Івацэвіцкі]]
| Сельсавет = [[Мілейкаўскі сельсавет|Мілейкаўскі]]
| Шырата_паўшар'е = паўночнае
| Шырата_градусаў = 52
| Шырата_хвілінаў = 49
| Шырата сэкундаў = 20
| Даўгата_паўшар'е = усходняе
| Даўгата_градусаў = 25
| Даўгата_хвілінаў = 8
| Даўгата сэкундаў = 31
| Commons = Category:Busiaž
| Колер = {{Колер|Беларусь}}
}}
'''Бусяж''' — [[вёска]] ў [[Беларусі|Беларусь]], на рацэ [[Бусяж (рака)|Бусяж]]. Уваходзіць у склад [[Мілейкаўскі сельсавет|Мілейкаўскага сельсавету]] [[Івацэвіцкі раён|Івацэвіцкага раёну]] [[Берасьцейская вобласьць|Берасьцейскай вобласьці]]. Насельніцтва 211 чал. ([[2008]]).
Бусяж — даўняе [[мястэчка]] [[Слонімскі павет|гістарычнай Слонімшчыны]] (частка [[Наваградзкае ваяводзтва|Наваградчыны]]).
== Назва ==
На думку беларускага географа [[Вадзім Жучкевіч|В. Жучкевіча]], тапонім «Бусяж» мае зьвязкі з паняцьцем «буса» — лодка, выдзеўбаная з дубовых калодаў<ref>{{Літаратура/Кароткі тапанімічны слоўнік Беларусі}} С. 42—43.</ref>.
== Гісторыя ==
Першы пісьмовы ўспамін пра Бусяж датуецца [[1556]]: на сэсіі Слонімскага земскага суду (судзьдзя Ян Віктарын з [[Івацэвічы|Івацэвічаў]]) разглядалася скарга Мікалая Юндзіла, [[земянін]]а [[Слонімскі павет|Слонімскага павету]], на Лаўрына Аравіцкага ўва ўкрываньні зьбеглых ад яго сялянаў. Мясьціна ўваходзіла ў склад [[Слонімскі павет|Слонімскага павету]] [[Наваградзкае ваяводзтва|Наваградзкага ваяводзтва]]
У [[1645]] маёнтак належаў Альбрэхту Праслаўскаму, які аддаў яго ў заставу маршалку слонімскаму Яну Мялешку. Па сьмерці апошняга Бусяж перайшоў да харунжага слонімскага Жыгімонта Праслаўскага і ягонага брата Крыштапа, каноніка віленскага. [[15 траўня]] [[1648]] браты прадалі маёнтак [[Падканцлер вялікі літоўскі|падканцлеру]] [[Казімер Леў Сапега|Казімеру Льву Сапегу]]. У [[1779]] на месцы драўлянай ўзьвялі новую мураваную грэка-каталіцкую царкву. Пры ёй [[27 жніўня]] рэгулярна праводзіўся кірмаш.
У выніку [[трэці падзел Рэчы Паспалітай|трэцяга падзелу Рэчы Паспалітай]] ([[1795]]) Бусяж апынуўся ў складзе [[Расейская імпэрыя|Расейскай імпэрыі]], у Слонімскім павеце. У [[1863]] тут адкрылася двухклясная народная вучэльня. Станам на [[1886]] у мястэчку было 17 двароў, існавалі царкоўны прыход, школа, карчма, вадзяны млын. На [[1905]] сялянскі зямельны клін складаў 572 дзесяціны.
Згодна з [[Рыская мірная дамова 1921 году|Рыскай мірнай дамовай]] ([[1921]]) Бусяж апынуўся ў складзе міжваеннай [[Польская Рэспубліка (1918—1939)|Польскай Рэспублікі]], у Косаўскай гміне Косаўскага павету. Станам на [[1924]] у мястэчку было 16 будынкаў, у фальварку — 2.
У [[1939]] Бусяж увайшоў у [[БССР]], дзе ў [[1940]] зрабіўся цэнтрам сельсавету Косаўскага раёну. Статус паселішча панізілі да вёскі. У гэты час тут быў 91 двор, працавалі крама, пошта, хата-чытальня, мэдычны пункт. У [[1957]] адбыўся першы выпуск Бусяскай сярэдняй школы. Станам на [[2002]] у вёсцы была 81 гаспадарка, на [[1 студзеня]] [[2008]] — 79 гаспадарак.
== Насельніцтва ==
* '''[[XIX стагодзьдзе]]''': [[1886]] — 187 чал.
* '''[[XX стагодзьдзе]]''': [[1905]] — 328 чал. у ''мястэчку Бусяж'' і 14 чал. у ''фальварку Бусяж''; [[1924]] — 136 чал. у ''мястэчку Бусяж'' і 16 чал. у ''фальварку Бусяж''; [[1940]] — 365 чал.; [[1959]] — 179 чал.; [[1970]] — 175 чал.; [[1979]] — 202 чал.
* '''[[XXI стагодзьдзе]]''': [[2002]] — 219 чал.; [[1 студзеня]] [[2008]] — 211 чал.
=== Інфраструктура ===
У Бусяжы працуюць клюб, бібліятэка, ФАП, пошта.
== Турыстычная інфармацыя ==
=== Выдатныя мясьціны ===
* Касьцёл (XVІIІ ст.; цяпер царква [[Беларускі экзархат Маскоўскага патрыярхату|БЭМП]])
=== Страчаная спадчына ===
* Сядзіба
=== Галерэя ===
<center><gallery widths=150 heights=150 caption="Краявіды Бусяжа" perrow="4">
Файл:Busiaž, carkva (4.04.2011).jpg|Царква, агульны выгляд
Файл:Busiaž. Бусяж (2011).jpg|Званіца
Файл:Church of the Assumption in Busiaž (4.04.2011).jpg|Галоўны фасад
Файл:Busiaž, carkva (2011).jpg|З боку апсіды
</gallery></center>
== Крыніцы ==
{{зноскі}}
== Літаратура ==
* Алесь Зайка. [http://c4u.omniton.net/by/7/100/195/Вёска-Бусяж-тут-рабілі-лодкі-бусы.htm Вёска Бусяж: тут рабілі лодкі-бусы] // «Газета для вас», 27 лiпеня 2009.
* Busiaż // {{Літаратура/Геаграфічны слоўнік Каралеўства Польскага|15-1}} S. [http://dir.icm.edu.pl/pl/Slownik_geograficzny/Tom_XV_cz.1/279 279].
== Вонкавыя спасылкі ==
{{Commonscat|Busiaž}}
{{Месты і мястэчкі гістарычнай Слонімшчыны}}
[[Катэгорыя:Населеныя пункты Івацэвіцкага раёну]]
[[be:Вёска Бусяж]]
| |||