Рубельская гаворка

Рубе́льская гаво́рка (мясцовая назва: рубэ́льская гово́рка) — гаворка жыхароў вёскі Рубель Столінскага раёну. Гаворка мае свае асаблівасьці, пашырана оканьне.

Параўнаньні

рэдагаваць
Беларуская мова Рубельская гаворка Украінская мова
1 я я я
2 ты ты ти
3 ён, яна вон, вона́ він, вона
4 мы мы ми
5 вы вы ви
6 яны воны́ вони
7 гэты, гэта гэ́ты, гэ́то цей, ця, це
8 той, гэты той той, та, те
9 тут, тутака тут, ту́така тут
10 там, тамака там, та́мака там
11 хто хто хто
12 што шчо, шо що
13 дзе дзе де
14 калі колі́ коли
15 як як як
16 не не не
17 усё, усе всё, все увесь, (ввесь), все (усе), всі (усі)
18 шмат бага́то, мо́рэ багато, море
19 некалькі не́сколько декілька, кілька
20 мала, няшмат ма́ло, небага́то мало, небагато, трохи
21 іншы другі́ інший, другий, інакший
22 адзін одзі́н один
23 два два два
24 тры тры три
25 чатыры чыты́ры чотири
26 пяць пяць п’ять
27 вялікі валі́кі великий, чималий
28 доўгі до́ўгі довгий
29 шырокі шыро́кі широкий
30 тоўсты тоўсты́ товстий, грубий, дебелий
31 цяжкі важкі́ важкий
32 маленькі мале́нькі, малы́ маленький, малий
33 кароткі коро́ткі короткий
34 вузкі вузкі́ вузький
35 тонкі то́нкі тонкий
36 жанчына жо́нка жінка
37 мужчына мужчы́на чоловік
38 чалавек чолове́к людина, чоловік
39 дзіця дзіця́ дитя, дитина
40 жонка жо́нка жінка, дружина
41 муж муж чоловік
42 маці, мама ма́ма, ма́мо мати, матір, ненька
43 бацька, тата ба́цька, та́то батько, тато
44 жывёла, жывёліна, зьвер зьвер тварина
45 рыба ры́ба риба
46 птушка пта́шка птах, птаха
47 сабака соба́ка собака, пес
48 вош вош воша
49 зьмяя змая́ змія, гад (састарэлае)
50 чарвяк чарвя́к черв’як, хробак
51 дрэва дзе́раво дерево
52 лес лес ліс, діброва
53 кій, палка па́лка палиця, палка, патик, прут
54 садавіна садаві́на фрукт, плід
55 насеньне семана́ насіння, сім’я (рэдка)
56 ліст ліст листок, лист
57 корань ко́рэнь корінь, коріння, кореневище
58 кара кора́ кора
59 кветка цвато́к квіти, квітка
60 трава трава́ трава
61 вяроўка, шнур воро́ўка шнур, мотуз, вірьовка
62 скура ко́жа шкіра
63 мяса мя́со м’ясо
64 кроў кро́ў кров
65 костка ко́стка кістка
66 тлушч жыр жир, сало, смалець
67 яйка яйцо́ яйце
68 рог рог ріг
69 хвост хвост хвіст
70 пяро пяро́ перо
71 валасы ко́сы волосся, коси
72 галава голова́ голова
73 вуха ву́хо вухо
74 вока во́ко око
75 нос нос ніс
76 рот, вусны рот рот, вуста
77 зуб зуб зуб
78 язык язык язик
79 пазногаць но́гоць ніготь
80 ступня ступня́ стопа, ступня
81 нага нога́ нога
82 калена коле́но коліно
83 рука, далонь рука́ рука, долоня
84 крыло крыло́ крило
85 жывот жвот живіт, брюхо, пузо
86 вантробы внутронносьці́, кішкі́ нутрощі, кишки, черево
87 шыя шы́я шия
88 сьпіна сьпіна́ спина
89 грудзі гру́дзі груди
90 сэрца се́рцэ серце
91 печань пе́чань печінка
92 піць піць пити
93 есьці е́сьці їсти
94 кусаць, грызьці куса́ць, гры́зьці кусати, гризтити, шматувати
95 ссаць, смактаць смокта́ць смоктати, ссати
96 пляваць плява́ць плювати, плюнути
97 ванітаваць блёва́ць блювати, вирвати
98 дзьмуць дуць дмухати, дути
99 дыхаць дыша́ць дихати
100 сьмяяцца смая́цца сміятися
101 бачыць ба́чыць бачити
102 чуць чуць чути
103 ведаць знаць знати, відати (састарэлае)
104 думаць ду́маць думати, міркувати, мислити
105 нюхаць ню́хаць нюхати
106 баяцца бая́цца боятися, злякатися
107 спаць спаць спати, відпочивати
108 жыць жыць жити
109 паміраць уміра́ць помирати, вмирати
110 забіваць убіва́ць, забіва́ць вбивати, забити
111 біцца, змагацца боро́цца, бі́цца боротися, битися
112 паляваць лові́ць, охо́ціцца полювати
113 ударыць уды́рыць вдарити
114 рэзаць рэ́заць різати
115 разьдзяляць розьдзялі́ць розділяти, розпиняти
116 калоць коло́ць, кольну́ць колоти, пірнути
117 драпаць цара́паць, чэса́ць дряпати, царапати, шкрябати, чесати
118 капаць, рыць копа́ць, рыць копати, рити
119 плыць, плаваць плыць, пла́ваць пливти, плавати
120 лятаць, ляцець, лётаць лята́ць, ляце́ць летіти, літати
121 ісьці, хадзіць іці́, ходзі́ць йти (іти), ходити
122 прыйсьці, прыходзіць прыйці́ приходити
123 ляжаць ляжа́ць, ляжа́ці лежати
124 сядзець сідзе́ць сидіти
125 стаяць стоя́ць стояти
126 паварочвацца воро́чаць, повэрну́ць повертати
127 упасьці упа́сьці, па́даць падати
128 даваць дава́ць, даць давати
129 трымаць дзяржа́ць тримати
130 сьціскаць сьціска́ць стискати
131 церці це́рці терти
132 мыць мыць мити, вмивати
133 выціраць выціра́ць витирати
134 цягнуць цяну́ць тягнути
135 штурхаць піха́ць штовхати, пихати
136 кідаць кі́даць жбурляти, кидати
137 вязаць, зьвязваць вяза́ць, зьвя́зваць зав’язати, зв’язати
138 шыць шыць шити
139 лічыць лічы́ць рахувати, лічити
140 казаць, сказаць, паведаць говоры́ць, сказа́ць казати, говорити, повідати
141 сьпяваць спова́ць співати
142 граць, гуляць гуля́ць грати, гуляти
143 плыць, плысьці плыць, пла́ваць пливти
144 цячы цячэ́ тікти, тече
145 замерзнуць змэ́рсьці змерзнути
146 пухнуць пу́хнуць пухнути, набухати
147 сонца со́нца сонце
148 месяц ме́сяц місяць
149 зорка зьвязда́, зьвёздачкі зірка, зоря
150 вада вода́ вода
151 дождж дошч дощ
152 рака рэка́ ріка
153 возера во́зеро озеро
154 мора мо́рэ море
155 соль соль сіль
156 камень ка́мень камінь
157 пясок пасо́к пісок
158 пыл пыл пил, прах
159 зямля зямля́ земля
160 хмара, воблака хма́ра, о́блако хмара
161 імгла, туман тума́н туман, імла
162 неба не́бо небо
163 вецер ве́цер вітер
164 сьнег сьнег сніг
165 лёд лёд лід
166 дым дым дим
167 агонь ого́нь вогонь, ватра
168 попел по́пал попіл
169 гарэць го́рэць горіти, палати
170 дарога, шлях доро́га дорога, шлях
171 гара гора́ гора
172 чырвоны чырво́ны, кра́сны червоний
173 зялёны зялёны зелений
174 жоўты жо́ўты жовтий
175 белы бе́лы білий
176 чорны чо́рны чорний
177 ноч ноч ніч
178 дзень дзень день
179 год, рок год рік, год
180 цёплы це́плы теплий
181 халодны, сьцюдзёны холо́дны холодний
182 поўны по́ўны повний
183 новы новы́ новий
184 стары стары́ старий
185 добры, добра до́бры, до́брэ гарний, добрий
186 дрэнны, кепскі, благі злы, плохі́ поганий, кепський
187 гнілы гнілы́ гнилий
188 брудны гра́зны брудний
189 прамы, просты прамы́ прямий
190 круглы кру́глы круглий
191 востры о́стры гострий
192 тупы тупы́ тупий
193 гладкі гла́дкі, ро́ўны гладенький, рівний
194 мокры, вільготны мо́кры мокрий
195 сухі сухі́ сухий
196 правільны, слушны пра́вільны правильний, вірний
197 блізкі блі́зкі близький
198 далёкі далёкі далекий
199 правы пра́вы правий
200 левы ле́вы лівий
201 каля, ля, пры во́зьле, каля́, пры коло, біля, при, у, в
202 у, ў у, ў в, у, ув, уві
203 з, зь, са з, зь, со з, зі, із
204 і, ды і та, і, й
205 калі е́сьлі, колі́ якщо, коли
206 бо, таму што потому́ шчо бо, тому що
207 імя, назва імя́, на́зва ім’я, назва
Беларуская мова Рубельская гаворка Украінская мова
1 дзяўчына дзе́ўчына дівчина
2 вёска дзярэ́ўня село
3 абы што абы́шчо аби що
4 ёсьць е́сьцяка є
5 ларок кра́ма ларьок
6 крама ла́ўка магазин
7 кагосьці кого́ когось
8 паехаў пое́хаў поїхав
9 пайшоў пошо́ў пішов
10 мне, у мяне мне, у мане́ мені, у мене
11 цудоўна фа́йно, хва́йно чудово
12 прыгожы хоро́шы красивий
13 сёньня сёньня, цяпэ́р сьогодні
14 штосьці шо-то щось
15 якая, які, якія яка́я, якэ́, які́е яка, який, які
16 покрыва ка́па покривало
17 разора борона́ борозна
18 паклада́ньне, паклада́ць хараша́ньне, хараша́ць кастра́ція, каструва́ти
19 дачка́ до́чка, дачка́, до́нька до́чка, до́нька
20 пашкадава́ць пошкодова́ць пошкодува́ти
21 пацалава́ць поцолова́ць поцілува́ти

Глядзіце таксама

рэдагаваць

Літаратура

рэдагаваць
  • Рубельскі лексіка-фразеалагічны слоўнік: для студ.-філолагаў / М. І. Пашкевіч. — Брэст: Выд-ва БрДУ, 2008. — 66 с. (файл)