Рубе́льская гаво́рка (мясцовая назва: рубэ́льская гово́рка) — гаворка жыхароў вёскі Рубель Столінскага раёну. Гаворка мае свае асаблівасьці, пашырана оканьне.
| №
|
Беларуская мова
|
Рубельская гаворка
|
Украінская мова
|
| 1
|
я
|
я
|
я
|
| 2
|
ты
|
ты
|
ти
|
| 3
|
ён, яна
|
вон, вона́
|
він, вона
|
| 4
|
мы
|
мы
|
ми
|
| 5
|
вы
|
вы
|
ви
|
| 6
|
яны
|
воны́
|
вони
|
| 7
|
гэты, гэта
|
гэ́ты, гэ́то
|
цей, ця, це
|
| 8
|
той, гэты
|
той
|
той, та, те
|
| 9
|
тут, тутака
|
тут, ту́така
|
тут
|
| 10
|
там, тамака
|
там, та́мака
|
там
|
| 11
|
хто
|
хто
|
хто
|
| 12
|
што
|
шчо, шо
|
що
|
| 13
|
дзе
|
дзе
|
де
|
| 14
|
калі
|
колі́
|
коли
|
| 15
|
як
|
як
|
як
|
| 16
|
не
|
не
|
не
|
| 17
|
усё, усе
|
всё, все
|
увесь, (ввесь), все (усе), всі (усі)
|
| 18
|
шмат
|
бага́то, мо́рэ
|
багато, море
|
| 19
|
некалькі
|
не́сколько
|
декілька, кілька
|
| 20
|
мала, няшмат
|
ма́ло, небага́то
|
мало, небагато, трохи
|
| 21
|
іншы
|
другі́
|
інший, другий, інакший
|
| 22
|
адзін
|
одзі́н
|
один
|
| 23
|
два
|
два
|
два
|
| 24
|
тры
|
тры
|
три
|
| 25
|
чатыры
|
чыты́ры
|
чотири
|
| 26
|
пяць
|
пяць
|
п’ять
|
| 27
|
вялікі
|
валі́кі
|
великий, чималий
|
| 28
|
доўгі
|
до́ўгі
|
довгий
|
| 29
|
шырокі
|
шыро́кі
|
широкий
|
| 30
|
тоўсты
|
тоўсты́
|
товстий, грубий, дебелий
|
| 31
|
цяжкі
|
важкі́
|
важкий
|
| 32
|
маленькі
|
мале́нькі, малы́
|
маленький, малий
|
| 33
|
кароткі
|
коро́ткі
|
короткий
|
| 34
|
вузкі
|
вузкі́
|
вузький
|
| 35
|
тонкі
|
то́нкі
|
тонкий
|
| 36
|
жанчына
|
жо́нка
|
жінка
|
| 37
|
мужчына
|
мужчы́на
|
чоловік
|
| 38
|
чалавек
|
чолове́к
|
людина, чоловік
|
| 39
|
дзіця
|
дзіця́
|
дитя, дитина
|
| 40
|
жонка
|
жо́нка
|
жінка, дружина
|
| 41
|
муж
|
муж
|
чоловік
|
| 42
|
маці, мама
|
ма́ма, ма́мо
|
мати, матір, ненька
|
| 43
|
бацька, тата
|
ба́цька, та́то
|
батько, тато
|
| 44
|
жывёла, жывёліна, зьвер
|
зьвер
|
тварина
|
| 45
|
рыба
|
ры́ба
|
риба
|
| 46
|
птушка
|
пта́шка
|
птах, птаха
|
| 47
|
сабака
|
соба́ка
|
собака, пес
|
| 48
|
вош
|
вош
|
воша
|
| 49
|
зьмяя
|
змая́
|
змія, гад (састарэлае)
|
| 50
|
чарвяк
|
чарвя́к
|
черв’як, хробак
|
| 51
|
дрэва
|
дзе́раво
|
дерево
|
| 52
|
лес
|
лес
|
ліс, діброва
|
| 53
|
кій, палка
|
па́лка
|
палиця, палка, патик, прут
|
| 54
|
садавіна
|
садаві́на
|
фрукт, плід
|
| 55
|
насеньне
|
семана́
|
насіння, сім’я (рэдка)
|
| 56
|
ліст
|
ліст
|
листок, лист
|
| 57
|
корань
|
ко́рэнь
|
корінь, коріння, кореневище
|
| 58
|
кара
|
кора́
|
кора
|
| 59
|
кветка
|
цвато́к
|
квіти, квітка
|
| 60
|
трава
|
трава́
|
трава
|
| 61
|
вяроўка, шнур
|
воро́ўка
|
шнур, мотуз, вірьовка
|
| 62
|
скура
|
ко́жа
|
шкіра
|
| 63
|
мяса
|
мя́со
|
м’ясо
|
| 64
|
кроў
|
кро́ў
|
кров
|
| 65
|
костка
|
ко́стка
|
кістка
|
| 66
|
тлушч
|
жыр
|
жир, сало, смалець
|
| 67
|
яйка
|
яйцо́
|
яйце
|
| 68
|
рог
|
рог
|
ріг
|
| 69
|
хвост
|
хвост
|
хвіст
|
| 70
|
пяро
|
пяро́
|
перо
|
| 71
|
валасы
|
ко́сы
|
волосся, коси
|
| 72
|
галава
|
голова́
|
голова
|
| 73
|
вуха
|
ву́хо
|
вухо
|
| 74
|
вока
|
во́ко
|
око
|
| 75
|
нос
|
нос
|
ніс
|
| 76
|
рот, вусны
|
рот
|
рот, вуста
|
| 77
|
зуб
|
зуб
|
зуб
|
| 78
|
язык
|
язык
|
язик
|
| 79
|
пазногаць
|
но́гоць
|
ніготь
|
| 80
|
ступня
|
ступня́
|
стопа, ступня
|
| 81
|
нага
|
нога́
|
нога
|
| 82
|
калена
|
коле́но
|
коліно
|
| 83
|
рука, далонь
|
рука́
|
рука, долоня
|
| 84
|
крыло
|
крыло́
|
крило
|
| 85
|
жывот
|
жвот
|
живіт, брюхо, пузо
|
| 86
|
вантробы
|
внутронносьці́, кішкі́
|
нутрощі, кишки, черево
|
| 87
|
шыя
|
шы́я
|
шия
|
| 88
|
сьпіна
|
сьпіна́
|
спина
|
| 89
|
грудзі
|
гру́дзі
|
груди
|
| 90
|
сэрца
|
се́рцэ
|
серце
|
| 91
|
печань
|
пе́чань
|
печінка
|
| 92
|
піць
|
піць
|
пити
|
| 93
|
есьці
|
е́сьці
|
їсти
|
| 94
|
кусаць, грызьці
|
куса́ць, гры́зьці
|
кусати, гризтити, шматувати
|
| 95
|
ссаць, смактаць
|
смокта́ць
|
смоктати, ссати
|
| 96
|
пляваць
|
плява́ць
|
плювати, плюнути
|
| 97
|
ванітаваць
|
блёва́ць
|
блювати, вирвати
|
| 98
|
дзьмуць
|
дуць
|
дмухати, дути
|
| 99
|
дыхаць
|
дыша́ць
|
дихати
|
| 100
|
сьмяяцца
|
смая́цца
|
сміятися
|
| 101
|
бачыць
|
ба́чыць
|
бачити
|
| 102
|
чуць
|
чуць
|
чути
|
| 103
|
ведаць
|
знаць
|
знати, відати (састарэлае)
|
| 104
|
думаць
|
ду́маць
|
думати, міркувати, мислити
|
| 105
|
нюхаць
|
ню́хаць
|
нюхати
|
| 106
|
баяцца
|
бая́цца
|
боятися, злякатися
|
| 107
|
спаць
|
спаць
|
спати, відпочивати
|
| 108
|
жыць
|
жыць
|
жити
|
| 109
|
паміраць
|
уміра́ць
|
помирати, вмирати
|
| 110
|
забіваць
|
убіва́ць, забіва́ць
|
вбивати, забити
|
| 111
|
біцца, змагацца
|
боро́цца, бі́цца
|
боротися, битися
|
| 112
|
паляваць
|
лові́ць, охо́ціцца
|
полювати
|
| 113
|
ударыць
|
уды́рыць
|
вдарити
|
| 114
|
рэзаць
|
рэ́заць
|
різати
|
| 115
|
разьдзяляць
|
розьдзялі́ць
|
розділяти, розпиняти
|
| 116
|
калоць
|
коло́ць, кольну́ць
|
колоти, пірнути
|
| 117
|
драпаць
|
цара́паць, чэса́ць
|
дряпати, царапати, шкрябати, чесати
|
| 118
|
капаць, рыць
|
копа́ць, рыць
|
копати, рити
|
| 119
|
плыць, плаваць
|
плыць, пла́ваць
|
пливти, плавати
|
| 120
|
лятаць, ляцець, лётаць
|
лята́ць, ляце́ць
|
летіти, літати
|
| 121
|
ісьці, хадзіць
|
іці́, ходзі́ць
|
йти (іти), ходити
|
| 122
|
прыйсьці, прыходзіць
|
прыйці́
|
приходити
|
| 123
|
ляжаць
|
ляжа́ць, ляжа́ці
|
лежати
|
| 124
|
сядзець
|
сідзе́ць
|
сидіти
|
| 125
|
стаяць
|
стоя́ць
|
стояти
|
| 126
|
паварочвацца
|
воро́чаць, повэрну́ць
|
повертати
|
| 127
|
упасьці
|
упа́сьці, па́даць
|
падати
|
| 128
|
даваць
|
дава́ць, даць
|
давати
|
| 129
|
трымаць
|
дзяржа́ць
|
тримати
|
| 130
|
сьціскаць
|
сьціска́ць
|
стискати
|
| 131
|
церці
|
це́рці
|
терти
|
| 132
|
мыць
|
мыць
|
мити, вмивати
|
| 133
|
выціраць
|
выціра́ць
|
витирати
|
| 134
|
цягнуць
|
цяну́ць
|
тягнути
|
| 135
|
штурхаць
|
піха́ць
|
штовхати, пихати
|
| 136
|
кідаць
|
кі́даць
|
жбурляти, кидати
|
| 137
|
вязаць, зьвязваць
|
вяза́ць, зьвя́зваць
|
зав’язати, зв’язати
|
| 138
|
шыць
|
шыць
|
шити
|
| 139
|
лічыць
|
лічы́ць
|
рахувати, лічити
|
| 140
|
казаць, сказаць, паведаць
|
говоры́ць, сказа́ць
|
казати, говорити, повідати
|
| 141
|
сьпяваць
|
спова́ць
|
співати
|
| 142
|
граць, гуляць
|
гуля́ць
|
грати, гуляти
|
| 143
|
плыць, плысьці
|
плыць, пла́ваць
|
пливти
|
| 144
|
цячы
|
цячэ́
|
тікти, тече
|
| 145
|
замерзнуць
|
змэ́рсьці
|
змерзнути
|
| 146
|
пухнуць
|
пу́хнуць
|
пухнути, набухати
|
| 147
|
сонца
|
со́нца
|
сонце
|
| 148
|
месяц
|
ме́сяц
|
місяць
|
| 149
|
зорка
|
зьвязда́, зьвёздачкі
|
зірка, зоря
|
| 150
|
вада
|
вода́
|
вода
|
| 151
|
дождж
|
дошч
|
дощ
|
| 152
|
рака
|
рэка́
|
ріка
|
| 153
|
возера
|
во́зеро
|
озеро
|
| 154
|
мора
|
мо́рэ
|
море
|
| 155
|
соль
|
соль
|
сіль
|
| 156
|
камень
|
ка́мень
|
камінь
|
| 157
|
пясок
|
пасо́к
|
пісок
|
| 158
|
пыл
|
пыл
|
пил, прах
|
| 159
|
зямля
|
зямля́
|
земля
|
| 160
|
хмара, воблака
|
хма́ра, о́блако
|
хмара
|
| 161
|
імгла, туман
|
тума́н
|
туман, імла
|
| 162
|
неба
|
не́бо
|
небо
|
| 163
|
вецер
|
ве́цер
|
вітер
|
| 164
|
сьнег
|
сьнег
|
сніг
|
| 165
|
лёд
|
лёд
|
лід
|
| 166
|
дым
|
дым
|
дим
|
| 167
|
агонь
|
ого́нь
|
вогонь, ватра
|
| 168
|
попел
|
по́пал
|
попіл
|
| 169
|
гарэць
|
го́рэць
|
горіти, палати
|
| 170
|
дарога, шлях
|
доро́га
|
дорога, шлях
|
| 171
|
гара
|
гора́
|
гора
|
| 172
|
чырвоны
|
чырво́ны, кра́сны
|
червоний
|
| 173
|
зялёны
|
зялёны
|
зелений
|
| 174
|
жоўты
|
жо́ўты
|
жовтий
|
| 175
|
белы
|
бе́лы
|
білий
|
| 176
|
чорны
|
чо́рны
|
чорний
|
| 177
|
ноч
|
ноч
|
ніч
|
| 178
|
дзень
|
дзень
|
день
|
| 179
|
год, рок
|
год
|
рік, год
|
| 180
|
цёплы
|
це́плы
|
теплий
|
| 181
|
халодны, сьцюдзёны
|
холо́дны
|
холодний
|
| 182
|
поўны
|
по́ўны
|
повний
|
| 183
|
новы
|
новы́
|
новий
|
| 184
|
стары
|
стары́
|
старий
|
| 185
|
добры, добра
|
до́бры, до́брэ
|
гарний, добрий
|
| 186
|
дрэнны, кепскі, благі
|
злы, плохі́
|
поганий, кепський
|
| 187
|
гнілы
|
гнілы́
|
гнилий
|
| 188
|
брудны
|
гра́зны
|
брудний
|
| 189
|
прамы, просты
|
прамы́
|
прямий
|
| 190
|
круглы
|
кру́глы
|
круглий
|
| 191
|
востры
|
о́стры
|
гострий
|
| 192
|
тупы
|
тупы́
|
тупий
|
| 193
|
гладкі
|
гла́дкі, ро́ўны
|
гладенький, рівний
|
| 194
|
мокры, вільготны
|
мо́кры
|
мокрий
|
| 195
|
сухі
|
сухі́
|
сухий
|
| 196
|
правільны, слушны
|
пра́вільны
|
правильний, вірний
|
| 197
|
блізкі
|
блі́зкі
|
близький
|
| 198
|
далёкі
|
далёкі
|
далекий
|
| 199
|
правы
|
пра́вы
|
правий
|
| 200
|
левы
|
ле́вы
|
лівий
|
| 201
|
каля, ля, пры
|
во́зьле, каля́, пры
|
коло, біля, при, у, в
|
| 202
|
у, ў
|
у, ў
|
в, у, ув, уві
|
| 203
|
з, зь, са
|
з, зь, со
|
з, зі, із
|
| 204
|
і, ды
|
і
|
та, і, й
|
| 205
|
калі
|
е́сьлі, колі́
|
якщо, коли
|
| 206
|
бо, таму што
|
потому́ шчо
|
бо, тому що
|
| 207
|
імя, назва
|
імя́, на́зва
|
ім’я, назва
|
| №
|
Беларуская мова
|
Рубельская гаворка
|
Украінская мова
|
| 1
|
дзяўчына
|
дзе́ўчына
|
дівчина
|
| 2
|
вёска
|
дзярэ́ўня
|
село
|
| 3
|
абы што
|
абы́шчо
|
аби що
|
| 4
|
ёсьць
|
е́сьцяка
|
є
|
| 5
|
ларок
|
кра́ма
|
ларьок
|
| 6
|
крама
|
ла́ўка
|
магазин
|
| 7
|
кагосьці
|
кого́
|
когось
|
| 8
|
паехаў
|
пое́хаў
|
поїхав
|
| 9
|
пайшоў
|
пошо́ў
|
пішов
|
| 10
|
мне, у мяне
|
мне, у мане́
|
мені, у мене
|
| 11
|
цудоўна
|
фа́йно, хва́йно
|
чудово
|
| 12
|
прыгожы
|
хоро́шы
|
красивий
|
| 13
|
сёньня
|
сёньня, цяпэ́р
|
сьогодні
|
| 14
|
штосьці
|
шо-то
|
щось
|
| 15
|
якая, які, якія
|
яка́я, якэ́, які́е
|
яка, який, які
|
| 16
|
покрыва
|
ка́па
|
покривало
|
| 17
|
разора
|
борона́
|
борозна
|
| 18
|
паклада́ньне, паклада́ць
|
хараша́ньне, хараша́ць
|
кастра́ція, каструва́ти
|
| 19
|
дачка́
|
до́чка, дачка́, до́нька
|
до́чка, до́нька
|
| 20
|
пашкадава́ць
|
пошкодова́ць
|
пошкодува́ти
|
| 21
|
пацалава́ць
|
поцолова́ць
|
поцілува́ти
|
- Рубельскі лексіка-фразеалагічны слоўнік: для студ.-філолагаў / М. І. Пашкевіч. — Брэст: Выд-ва БрДУ, 2008. — 66 с. (файл)
