Пастаянная Рада

Пастаянная Рада (па-польску: Rada Nieustająca) — найвышэйшы адміністрацыйны орган Рэчы Паспалітае ў 1775—1789 гадох.

Была ўтвораная ў сакавіку 1775 году пасьля першага падзелу Рэчы Паспалітае з падачы расейскае імпэратрыцы Кацярыны II. Да 1789 году Рада зьяўлялася галоўным адміністрацыйным органам Рэчы Паспалітае.

Склад Рады

кароль;
прадстаўнікі Сэнату (18 сэнатараў);
шляхта (18 шляхціцаў).

Дэпартамэнты Рады

Дэпартамэнт замежных справаў;
Вайсковы дэпартамэнт;
Дэпартамэнт паліцыі;
Дэпартамэнт скарбу;
Дэпартамэнт юстыцыі.

Кожныя два гады склад Рады пераабіраўся на 1/3.

Ужо першы склад Рады выбіраўся ў адпаведнасьці са сьпісам, пададзеным Кацярынай II (толькі тры кандыдаты патрапілі ў Раду з аналягічнага «прускага ліста»). Дэкрэты Пастаяннае Рады падпісваў кароль, але ён ня меў права йх адхіляць.

Пастаянная Рада выбіралася на Вальных Соймах і была падсправаздачная Сойму. Па-сутнасьці, Рада стала першым у гісторыі Рэчы Паспалітае органам «міжсоймавае» вышэйшае ўлады, які кантраляваў усе сфэры жыцьця краіны.

19 студзеня 1789 на паседжаньні Чатырохгадовага Сойму Пастаянная Рада была ліквідаваная абсалютнай большасьцю галасоў.

Літаратура

Нарыс гісторыі Польскай Дзяржавы і Народа. Укладанне: Мар’ян Семаковіч. Варшава, 2006
Анішчанка Я. Пастаянная Рада. Энцыклапедыя ВКЛ. Т. ІІ. Мінск, 2007