Папірус P52 Райлэндсавай бібліятэкі, вядомы таксама як Фрагмэнт сьвятога Яна і Грэцкі папірус Райлэндса 457 — кавалак папіруснага кодэксу найбольшымі памерамі 8,9 × 6 см, які захоўваецца з папірусамі Райлэндса ў бібліятэцы Манчэстэрскага ўнівэрсытэту (Вялікабрытанія). На першай старонцы знаходзяцца сем радкоў Дабравесьця паводле Яна 18:31—33 па-грэцку, на адваротным баку — радкі 37—38 вершаў[2][3].

Папірус 52
Катэгорыя I
мова напісаньня грэцкая
час напісаньня 125—175[1]
месца выяўленьня Эгіпет
зьмест Ян 18:31—33, 37—38
матэрыялы папірус
памеры 8,9 × 6 см
заўвагі C. H. Roberts, «An Unpublished Fragment of the Fourth Gospel in the John Rylands Library» (Manchester University Press, 1935)
знаходзіцца Бібліятэка Манчэстэрскага ўнівэрсытэту

Райлэндс 52 — найранейшая захаваная копія кананічнага новазапаветнага тэксту, аднак пакуль дакладна не датаваная і адносіцца да прамежку 125—175 рокаў[1]. Фрагмэнт разам зь некаторымі іншымі папірусамі набыў на эгіпецкім рынку ў 1920 року Бэрнард Грэнфэл.

Грэцкі тэкст рэдагаваць

 
Першая старонка Папірусу 52
 
Другая старонка Папірусу 52

Папірус запісаны з абодвух бакоў, таму лічыцца кодэксам, а ня скруткам; на захаваным кавалку бачныя верхнія і ўнутраныя межы старонкі. Захаваныя ўрыўкі з грэцкага тэксту пададзеныя ніжэй тоўстым шрыфтам.

Дабравесьце паводле Яна 18:31—33 (правая бачына)


  ΟΙ ΙΟΥΔΑΙΟΙ ΗΜΕΙΝ ΟΥΚ ΕΞΕΣΤΙΝ ΑΠΟΚΤΕΙΝΑΙ
ΟΥΔΕΝΑ ΙΝΑ Ο ΛΟΓΟΣ ΤΟΥ ΙΗΣΟΥ ΠΛΗΡΩΘΗ ΟΝ ΕΙ-
ΠΕΝ ΣΗΜΑΙΝΩΝ ΠΟΙΩ ΘΑΝΑΤΩ ΗΜΕΛΛΕΝ ΑΠΟ-
ΘΝΗΣΚΕΙΝ ΙΣΗΛΘΕΝ ΟΥΝ ΠΑΛΙΝ ΕΙΣ ΤΟ ΠΡΑΙΤΩ-
ΡΙΟΝ Ο ΠΙΛΑΤΟΣ ΚΑΙ ΕΦΩΝΗΣΕΝ ΤΟΝ ΙΗΣΟΥΝ
ΚΑΙ ΕΙΠΕΝ ΑΥΤΩ ΣΥ ΕΙ O ΒΑΣΙΛΕΥΣ ΤΩΝ ΙΟΥ-
ΔΑΙΩN

(радкі з 18:34—36 адсутнічаюць)

 


 

[сказалі яму] Юдэі: Нам ня можна забіваць
нікога», каб слова Ісуса споўнілася , якое Ён ска-
заў, даючы знак, якою сьмерцю мае
памерці. Увайшоў зноў у прэто-
рыю Пілат, і паклікаў Ісуса,
і сказаў Яму: «Ты — Валадар
Юдэйскі?»

 

Дабравесьце паводле Яна 18:37—38 (левая бачына)


  ΒΑΣΙΛΕΥΣ ΕΙΜΙ ΕΓΩ ΕΙΣ TOΥΤΟ ΓΕΓΕΝΝΗΜΑΙ
ΚΑΙ (ΕΙΣ ΤΟΥΤΟ) ΕΛΗΛΥΘΑ ΕΙΣ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟΝ ΙΝΑ ΜΑΡΤΥ-
ΡΗΣΩ ΤΗ ΑΛΗΘΕΙΑ ΠΑΣ Ο ΩΝ ΕΚ ΤΗΣ ΑΛΗΘΕI-
ΑΣ ΑΚΟΥΕΙ ΜΟΥ ΤΗΣ ΦΩΝΗΣ ΛΕΓΕΙ ΑΥΤΩ
Ο ΠΙΛΑΤΟΣ ΤΙ ΕΣΤΙΝ ΑΛΗΘΕΙΑ ΚΑΙ ΤΟΥΤΟ
ΕΙΠΩΝ ΠΑΛΙΝ ΕΞΗΛΘΕΝ ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΙΟΥ-
ΔΑΙΟΥΣ ΚΑΙ ΛΕΓΕΙ ΑΥΤΟΙΣ ΕΓΩ ΟΥΔΕΜΙΑΝ
ΕΥΡΙΣΚΩ ΕΝ ΑΥΤΩ ΑΙΤΙΑΝ
 


 

Я Валадар. На тое Я нарадзіўся
і на тое прыйшоў у сьвет, каб сьвед-
чыць пра праўду. Усякі, хто з праўды,
слухае голас Мой.» Кажа Яму
Пілат: «Што ёсьць праўда?» І, гэта
сказаўшы, ізноў выйшаў да Юдэяў
і кажа ім: «Я ня бачу аніякае
віны ў Ім.»

 

Агулам у кодэксе налічваецца 114 разборлівых літараў, якія прадстаўляюць 18 з 24 літараў грэцкага альфабэту[4]; бэта, дзэта, ксі, фі, хі і псі адсутнічаюць. Літара «альфа» напісаная двума рознымі спосабамі[5], як і «іпсылён»[4].

Датаваньне рэдагаваць

Значнасьць  52 заключаецца і ў ягоным раньнім датаваньні, і ў выяўленьні на даволі вялікай адлегласьці ад месца напісаньня, якім лічыцца Этэс.

Тэкстуальная і гістарычная значнасьць рэдагаваць

Знаходкі раньніх хрысьціянскіх папірусаў у Эгіпце зьяўляюцца найранейшымі бясспрэчнымі фізычнымі доказамі прысутнасьці ў ім хрысьціянства і Дабравесьцяў[6]. Акрамя іншых новазапаветных фрагмэнтаў таго пэрыяду:  90,  104,  64+67 — а таксама раньніх апакрыфічных тэкстаў: Папірус Эгертана 2, Аксырынхускі папірус LX 4009 — існуе яшчэ шэраг папірусаў старазапаветных грэцкамоўных кніг (пераважна Псальмаў) хрысьціянскага паходжаньня, таксама датаваных II стагодзьдзем[7]. Сярод іх  52 лічыцца найранейшым[8]. І, хоць ён зьмяшчае зусім мала тэксту, аднак дастаткова сьведчы пра гістарычнасьць асобы Хрыста, хоць і не называе ягонага імя. Аднак у гэтых вершах апісаны ягоны допыт перад рымскімі ўладамі ў вызначаную дату (кіраваньне Понтыюса Пілята), на вызначаным месцы (Прэторыюм у Ерусаліме), акрэсьлены прысуд (укрыжаваньне) пры падбухторваньні сьвятораў Ерусалімскага храму.

Калі датаваньне  52 II стагодзьдзем правільнае, тады той факт, што фрагмэнт напісаны ў форме кодэксу, а ня скрутку, сьведчыць пра даволі раньняе прыняцьце гэтага віду кнігаў хрысьціянамі ў адрозьненьне ад практыкі тагачаснага юдаізму. А ацэнка даўжыні страчанага тэксту адпавядае даўжыні гэтага тэксту ў кананічным Дабравесьці паводле Яна, што пацьвярджае адсутнасьць уставак ці выдаленьняў пры перапісе гэтага тэксту. За выняткам двух ётасізмаў (ΗΜΕΙΝ, ΙΣΗΛΘΕΝ) і магчымага пропуску другога ΕΙΣ ΤΟΥΤΟ з другога радку вершу,  52 адпавядае Александрыйскай тэкставай базе. Цяжка сказаць па маленькім (6×9 см) фрагмэнце, ці зьмяшчаў кодэкс поўны тэкст Яна; зь іншага боку, наўрад ці гэта быў збор усіх чатырох Эвангельляў, паколкьі падлічана, што ў такім разе кніга зьмяшчала б 576 старонак[9].

Крыніцы рэдагаваць

  1. ^ а б Orsini, p. 470.
  2. ^ Kurt Aland, Barbara Aland. The Text of the New Testament: An Introduction to the Critical Editions and to the Theory and Practice of Modern Textual Criticism / Erroll F. Rhodes (trans.). — Grand Rapids: William B. Eerdmans Publishing Company, 1995. — С. 99. — ISBN 978-0-8028-4098-1
  3. ^ Kurt und Barbara Aland. Der Text des Neuen Testaments. Einführung in die wissenschaftlichen Ausgaben sowie in Theorie und Praxis der modernen Textkritik. — Stuttgart: Deutsche Bibelgesellschaft, 1989. — С. 109. — ISBN 3-438-06011-6
  4. ^ а б Nongbri, p. 28.
  5. ^ Roberts(1935), p. 15.
  6. ^ Larry W. Hurtado, The Earliest Christian Artefacts: Manuscripts and Christian Origins, Grand Rapids; Eerdemans, 2006,
  7. ^ Roger S. Bagnall, Early Christian Books in Egypt, Princeton; Princeton University Press, 2009, pp. 11-12
  8. ^ Roger S. Bagnall, Early Christian Books in Egypt, Princeton; Princeton University Press, 2009, pp. 12-15
  9. ^ Roberts(1935), p. 20.

Літаратура рэдагаваць

  • Hurtado, Larry W. (2003) «P52 (P.Rylands Gr 457) and the Nomina Sacra; Method and Probability.» Tyndale Bulletin 54.1
  • Roberts, C. H. (1935) An Unpublished Fragment of the Fourth Gospel in the John Rylands Library. Manchester University Press, 35pp.

Вонкавыя спасылкі рэдагаваць

  Папірус 52сховішча мультымэдыйных матэрыялаў