Набярэжныя Чаўны

горад у Татарстане (Расея)

Набярэ́жныя Чаўны́[3] (па-расейску: Набережные Челны), або Яр Чаллы (па-татарску: Yar çallı / Яр Чаллы) — места ў Расеі, у складзе Рэспублікі Татарстану. Насельніцтва на 2019 год — 533 907 чалавек (другое паводле колькасьці насельніцтва места Татарстану). Заснаванае ў 1626 годзе, мае статус места з 1930 году. Буйны прамысловы цэнтар.

Набярэжныя Чаўны
лац. Nabiarežnyja Čaŭny
рас. Набережныя Челны
Набярэжныя Чаўны
Coat of Arms of Naberezhnye Chelny (Tatarstan).svg Flag of Naberezhnye Chelny (Tatarstan).png
Герб Набярэжных Чаўноў Сьцяг Набярэжных Чаўноў
Дата заснаваньня: 1626
Горад з: 1930
Былая назва: Брэжнеў (19 лістапада 1982 — 6 студзеня 1988)
Мясцовая назва: Yar çallı / Яр Чаллы
Краіна: Расея
Суб’ект фэдэрацыі: Татарстан
Кіраўнік: Наіль Магдзееў[d][1]
Плошча: 171 км²
Насельніцтва (2019)
колькасьць: 533 907 чал.[2]
шчыльнасьць: 3122,26 чал./км²
Часавы пас: UTC+3
Тэлефонны код: +7 8552
Паштовы індэкс: 4238**
Нумарны знак: 16, 116
Геаграфічныя каардынаты: 55°42′ пн. ш. 52°20′ у. д. / 55.7° пн. ш. 52.333° у. д. / 55.7; 52.333Каардынаты: 55°42′ пн. ш. 52°20′ у. д. / 55.7° пн. ш. 52.333° у. д. / 55.7; 52.333
Набярэжныя Чаўны на мапе Расеі
Набярэжныя Чаўны
Набярэжныя Чаўны
Набярэжныя Чаўны
Commons-logo.svg Галерэя здымкаў у Вікісховішчы
http://nabchelny.ru

Набярэжныя Чаўны знаходзяцца ў паўночна-ўсходняй частцы Рэспублікі Татарстан, на левым беразе ракі Камы, за 237 км на паўднёвы ўсход ад Казані.

ГісторыяРэдагаваць

У 1626 годзе сяляне-расейцы зь Ялабугі заснавалі Чаўноўскі пачынак (цяпер у межах Набярэжных Чаўноў), а сам горад вырас з заснаванага крыху пазьней суседняга сяла Бярэжныя Чаўны.

У канцы XIX ст. сяло становіцца буйным цэнтрам хлебнага гандлю.

10 жніўня 1930 быў нададзены статус гораду. Хутка вырас пачынаючы з 1970-х гадоў, дзякуючы будаўніцтву Камскага аўтамабільнага заводу. У 1982-1988 гадох меў назву Брэжнеў (у гонар былога кіраўніка СССР Леаніда Брэжнева).

ПрамысловасьцьРэдагаваць

Аб’ём прамысловай прадукцыі прадпрыемстваў гораду складае 20 % ад агульнага аб’ёму выпуску Татарстану. Асноўныя галіны — машынабудаваньне, электраэнэргетыка, будаўнічая індустрыя, перапрацоўчая прамысловасьць, харчовая прамысловасьць. Прадпрыемствы — ААТ «КамАЗ», АТ «Татэлектрамаш», «Кардонна-папяровы камбінат», АТ «Камгэсэнэргабуд», карпарацыя «РАССТАЛ», ААТ «ЗЯБ», Ніжнекамская ГЭС магутнасьцю 1248 Мвт, Набярэжначаўноўская ЦЭЦ, а таксама разьмешчаная непадалёк Заінская ГРЭС.

АсобыРэдагаваць

СлавутасьціРэдагаваць

  • Мячэт Таўба
  • Саборны мячэт Джаміг (у стадыі будаўніцтва па стане на 2019 год)
  • Сьвята-Ўзьнясенскі сабор
  • Храм Сьвятых Касмы і Даміяна
  • Музэй гісторыі гораду
  • Помнік Уладзімеру Высоцкаму

ГалерэяРэдагаваць

КрыніцыРэдагаваць

  1. ^ а б http://nabchelny.ru/company/1
  2. ^ Численность населения муниципальных образований Республики Татарстанна начало 2019 года(рас.)
  3. ^ Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн.: БелЭн, 2002. — Т. 15: Следавікі — Трыо. — 552 с. — ISBN 985-11-0251-2 С. 451
  4. ^ Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн.: БелЭн, 1999. — Т. 9: Кулібін — Малаіта. — 560 с. — ISBN 985-11-0155-9 С. 529

Вонкавыя спасылкіРэдагаваць

  Набярэжныя Чаўнысховішча мультымэдыйных матэрыялаў