Лёэс
Лёэс (па-нямецку: Löß ці Löss) — неслаістая, аднастайная, тонкакрупчастая вапняковістая ападкавая горная парода сьветла-жоўтага або палевага колеру. У ейным складзе пераважаюць часьціны 0,01—0,05 мм; найбольш буйныя зерні складаюцца звычайна з кварцу й палявога шпату, а таксама карбанатаў. У лёэсу адзначаецца высокая порыстасьць (да 50%).
Залягае ў выглядзе покрываў на водападзелах і схілах (магутнасьць ад некалькіх мэтраў да 100—200 м на водападзелах). Для лёэсу характэрна вэртыкальная слупкаватая адасобленасьць, прасадачнасьць, пераслойваньне з пахаванымі глебамі, наяўнасьць ракавінаў наземных малюскаў і вапнавых канкрэцыяў. Пры малой прыроднай вільготнасьці лёэс вельмі трывалы й здольны захоўваць устойлівыя вэртыкальныя адхоны вышынёй 10 м і больш; здольны даваць прасадкі пры ўвільгатненьні.
лёэс занальны, прымеркаваны да абласьцей умеранага клімату, пашыраны ў стэпавых і паўпустэлевых раёнах. Ён зьяўляецца глебаўтваральнай пародай для чарназёмаў і каштанавых глебаў. Пашыраны ў Кітаі, як то Лёэсавае плято, Сярэдняй Азіі, Заходняй Сыбіры, Паўночным Каўказе, Украіне й іншых рэгіёгах.
Існуе некалькі тэорыяў паходжаньня лёэсу, найбольш вядомыя эолавая і ледавіковая.
Глядзіце таксама
рэдагаваць- Лёэсападобныя пароды
Літаратура
рэдагаваць- Аношка Я. Лёс // БЭ ў 18 т. Т. 9. Мн., 1999.
- Cailleux A., Les loe de Franc., Приклонский В. А., Ананьев В. П., Лёссовые породы СССР и их строительные свойства, ч. 1, Л., 1959.
- Guenther E. W., Sedimentpetrographische Untersuchung von Lössen, Tl 1, Köln, Graz, 1961.